آیین دادرسی کیفری (آخوندی اصل)

آیین دادرسی کیفری، نام کتابی 6 جلدی از محمود آخوندی اصل است که توسط سازمان چاپ و انتشارات به چاپ رسیده است. موضوع این مجلدات به ترتیب عبارتند از: 1- کلیات و دعاوی ناشی از جرم، 2- سازمان و صلاحیت مراجع کیفری 3- اجرای احکام کیفری، 4- اندیشه ها، 5- مباحث کاربردی حقوق، 6- دادسرا و کیفرخواست

جلد اول

محتوای کتاب

این جلد، در عناوین زیر تدوین شده است.

1. باب اول: به بیان کلیات پرداخته است.
2. باب دوم: در دعاوی ناشی از جرم تدوین شده است.

بخشی از کتاب

نویسنده در مقدمه مکتاب بیان می دارد:

یادداشت های آیین دادرسی کیفری که از نظر خوانندگان محترم می گذرد و طی سال ها مطالعه در کشورهای مترقی جهان و تحقیق در روش های تدریس در دانشکده های حقوق تهیه شده است، عاری از عیب و ایراد نیست ولی قدم نخستین است و عفو و اغماض در نارسایی ها را ایجاب می کند. امید است که صاحبنظران، نویسنده را از پیشنهادهای اصلاحی خود بی نصیب نگذارند. این یادداشت ها هر چند بر مبنای حقوق مدون جمهوری اسلامی ایران برای استفاده علمی و عملی دانشجویان حقوق و کارآموزان قضایی که در این کشور با قانون و امور جزایی سر و کار دارند تهیه شده است، مع الوصف تا آن جا که مقدور بود سعی شد آیین دادرسی کیفری را به گونه ای که باید باشد ارائه نماید نه به صورتی که وجود دارد تا دانشجویان عزیز ضمن یادگیری اصول دادرسی کیفری در جمهوری اسلامی ایران با تئوری ها و نظریات دانشمندان دیگر کشورها آنان گردند.

جلد دوم

محتوای کتاب

این جلد، در عناوین زیر تدوین شده است:

1. باب اول: که مراجع کیفری را بررسی می کند.
2. باب دوم: صلاحیت کیفری را مورد مداقه قرار می دهد.

بخشی از کتاب

نویسنده در ابتدای کتاب بیان می دارد:

مطالب جلد دوم آیین دادرسی کیفری در دو باب بررسی می شود. در باب اول، مراجعی که کشف و تعقیب و تحقیق و رسیدگی به جرم و اجرای احکام جزایی را به عهده دارند معرفی می گردند تا خوانندگان عزیز بتوانند با نیروی انسانی، سازمان و طرز فعالیت آن ها آشنایی یابند. در باب دوم، تئوری صلاحیت که از موضوع های مهم آیین دادرسی کیفری است، به طور کلی مورد بحث و گفت و گو قرار می گیرد. در خلال فصول این باب انواع صلاحیت کیفری، خصوصیات قوانین راجع به صلاحیت، چگونگی ظهور اختلاف در صلاحیت و طرق حل آن، صلاحیت اختصاصی هر یک از مراجع کیفری، احاله دعوای کیفری، موارد رد دادرسان و مسئله نیابت و تعاون قضایی توضیح داده می شود.

جلد سوم

محتوای کتاب

این جلد، در فصول زیر تدوین شده است:

1. فصل اول: در احکامی که به موقع اجرا گذاشته می شود.
2. فصل دوم: در اشخاصی که احکام را مجری می دارند.
3. فصل سوم: در ترتیب اجرای احکام کیفری است.

بخشی از کتاب

نویسنده در مقدمه کتاب بیان می دارد:

اجرای حکم، آخرین مرحله دادرسی های کیفری است و به این لحاظ مطالب مربوط به آن باید آخرین موضوع مورد بحث در قلمرو دادرسی های کیفری باشد. ولی چون اجرای احکام کیفری از اهمیت ویژه ای برخوردار است و تا کنون هیچ نوشتاری در این خصوص به زبان فارسی به رشته تحریر در نیامده است . آقایان دانشجویان عزیز رشته حقوق و کارآموزان محترم قضایی منبعی برای مراجعه و مطالعه ندارند، چاپ این قسمت مقدم بر سایر مطالب صورت گرفت.

جلد چهارم

محتوای کتاب

این جلد، در بخش های زیر تدوین شده است:

1. بخش اول: به اندیشه های محوری قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب می پردازد.
2. بخش دوم: سیری در قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری، از لحاظ پیشبرد اهداف حقوق بشر را مطرح می کند.
3. بخش سوم: اعتراض بر احکام را مورد بررسی قرار می دهد.
4. بخش چهارم: اندیشه های گوناگون را مطرح می کند.

بخشی از کتاب

نویسنده در مقدمه کتاب بیان می دارد:

وعده داده بودم، جلد چهارم از دوره آیین دادرسی کیفری را درباره راه های اثبات دعوای کیفری بنگارم اما اینک طرحی نو درافکنده ام و ناچار راهی دیگر در پیش گرفته ام. تغییر شتاب آلود قوانین جزایی و گاهی حاکمیت یافتن روش دلایل قانونی در امور کیفری و نادیده انگاشتن روش دلایل معنوی در قلمرو این امور مرا بر آن داشت که نخست مبانی و دورنمای نظام جدید کیفری-قضایی را بکاوم و پس از آشنایی با آن اندیشه ها و خاستگاه ها، در مطالعه ای تطبیقی، به بررسی راه های اثبات دعوای جزایی دست یازم. نتیجه آن که این جلد به اندیشه ها اختصاص یافت.

جلد پنجم

محتوای کتاب

این جلد، در بخش های زیر تدوین شده است:

1. بخش اول: به کلیات می پردازد.
2. بخش دوم: جمع آوری دلایل را بررسی می کند.
3. بخش سوم: تامین کیفری را مورد مداقه قرار می دهد.
4. بخش چهارم: قرارهای نهایی را مطرح می کند.

بخشی از کتاب

نویسنده در دیباچه کتاب بیان می دارد:

می خواستم آیین دادرسی کیفری کاربردی را در سه بخش جداگانه بنویسم. در بخش نخست آن، خوانندگان محترم با تعریف و اصول کلی تحقیقات مقدماتی و مراجعی که این تحقیقات را انجام می دهند و چگونگی شروع جریان و پایان آن آشنا شوند و از دستورها و نمونه های قضایی و اداری مربوط آگاه گردند. در بخش دوم، جریان دادرسی در دادگاه های کیفری را بنگارم تا با روش ها و نمونه های عملی موجود در دادگاه ها آشنایی یابند و بالاخره بخش سوم با اقداماتی که از زمان صدور حکم قطعی تا خاتمه اجرای مجازات ها و یا اقدامات تامینی و تربیتی صورت می گیرد، آگاه شوند. بر مبنای طرح فوق، بخش نخست را نیز آماده کردم اما از ادامه آن باز ماندم زیرا از یک سو، حجم کتاب گسترده و صفحات آن از تعداد صفحه های کتاب آموزشی افزون تر می شد و از سوی دیگر با تصویب قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب و رویکرد به دادسرا و تقسیم دادگاه ها به حقوقی و کیفری و تشکیل دادگاه های کیفری استان و به وجود آوردن شعبه تشخیص، نگاشتن مطالب جدیدی را ضروری دیدم از این رو بر آن شدم تا درباره دادسرا و نقش مهم و بنیادی آن در انجام تحقیقات مقدماتی، مطالب جداگانه بنگارم و سازمان، نیروی انسانی، صلاحیت و شیوه های رسیدگی در این نهاد را بشکافم.

جلد ششم

محتوای کتاب

این جلد، در بخش های زیر تدوین شده است:

1. بخش نخست: به دادسرا می پردازد.
2. بخش دوم: کیفرخواست را بررسی می کند.

بخشی از کتاب

نویسنده در مقدمه کتاب بیان می دارد:

چاپ این کتاب در برهه ای از زمان صورت می گیرد که لایحه اصلاح قانون آیین دادرسی کیفری، در مجلس شورای اسلامی مسیر قانونگذاری خود را طی می کند. این وضع ایجاب می کرد تا چاپ کتاب حاضر به تعویق افتد اما تاخیر را جایز ندانستم زیرا از یک طرف ترسیدم تصویب قطعی لایحه به درازا کشد و در آستانه شروع سال تحصیلی، منبعی برای مراجعه دانشجویان عزیز وجود نداشته باشد. جلد ششم آیین دادرسی کیفری در دو بخش جداگانه نوشته می شود. در بخش نخست سازمان، نیروی انسانی و صلاحیت دادسرا توضیح داده می شود و در بخش دوم، کیفرخواست مورد بررسی قرار می گیرد.