ماده ۱۷۶ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (added Category:آقایی using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
== نکات توضیح تفسیری دکترین == | == نکات توضیح تفسیری دکترین == | ||
در مواردی برای ادای [[شهادت]] دیدن لازم است مثل [[سرقت]] و در مواردی مثل نسب دیدن ضرورت ندارد.عقود نیز از راه شنیدن و دیدن اثبات میگردند.بنابراین با این اوصاف شخص نابینا در صورتی که دیدن لازم باشد و شخص ناشنوا در مواردی که شنیدن ضرورت دارد،نمیتوانند شهادت بدهند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3849860|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>اعتبار و حجیت دلیلی که فاقد شرایط [[شهادت شرعی]] باشد،در محدوده [[اماره]] است هرچند از سوی [[مدعی علیه]] قابل [[جرح]] و ایراد است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4162628|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref> | در مواردی برای ادای [[شهادت]] دیدن لازم است مثل [[سرقت]] و در مواردی مثل نسب دیدن ضرورت ندارد.عقود نیز از راه شنیدن و دیدن اثبات میگردند.بنابراین با این اوصاف شخص نابینا در صورتی که دیدن لازم باشد و شخص ناشنوا در مواردی که شنیدن ضرورت دارد،نمیتوانند شهادت بدهند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3849860|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>اعتبار و حجیت دلیلی که فاقد شرایط [[شهادت شرعی]] باشد،در محدوده [[اماره]] است هرچند از سوی [[مدعی علیه]] قابل [[جرح]] و ایراد است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4162628|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref> | ||
برخی از این ماده چنین استنباط نموده اند که شاهدان غیر شرعی باید دو ویژگی داشته باشند:1-از اتیان سوگند استنکاف کنند در این صورت باید شهادت آن ها را بدون سوگند استماع نمود. 2- شرایط یک شاهد شرعی را نداشته باشند. یعنی بالغ نشده و یا مجنون در زمان اداء شهادت باشند و یا در زمره افراد غیر عادی باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6274844|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | |||
== سوابق فقهی == | == سوابق فقهی == | ||
قرآن کریم یک دستور جامع در مورد شهادت بیان کرده است که "شهادت را کتمان نکنید و هرکس آن را کتمان کند،قلبش گناهکار است.پس اگر افرادی از حقوق دیگران آگاه هستند موظف هستند که هنگام دعوت برای ادای شهادت آن را کتمان نکنند."هرچند اگر ضرری که [[شاهد]] استحقاق آن را ندارد متوجه او باشد ،وصف وجوب ادای شهادت برداشته میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (کتاب نخست) (حقوق جزای عمومی کلیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4381112|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=عدالتخواه|چاپ=1}}</ref> | قرآن کریم یک دستور جامع در مورد شهادت بیان کرده است که "شهادت را کتمان نکنید و هرکس آن را کتمان کند،قلبش گناهکار است.پس اگر افرادی از حقوق دیگران آگاه هستند موظف هستند که هنگام دعوت برای ادای شهادت آن را کتمان نکنند."هرچند اگر ضرری که [[شاهد]] استحقاق آن را ندارد متوجه او باشد ،وصف وجوب ادای شهادت برداشته میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (کتاب نخست) (حقوق جزای عمومی کلیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4381112|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=عدالتخواه|چاپ=1}}</ref> | ||
همچنین به باور برخی از فقها اگر با وجود شهادت بینه به صدق ادعای مدعی، حاکم اعتقاد به فسق آن دو داشته و یا آن ها را فاقد برخی شرایط بداند، شهادت را باید رد کند. اما اگر اعتقاد به عدالت و حائز شرایط بودن آن ها داشته باشد، باید شهادت را قبول کند. چنانچه حاکم نتواند وضع آن ها را تشخیص دهد، مکلف به توقف در رد یا قبول شهادت و انجام تحقیقات کامل در راستای احراز عدالت یا فسق می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6274836|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | |||
== رویه قضایی == | |||
به موجب رأی اصراری شماره 15-1375/8/1 دیوان عالی کشور، در تشخیص میزان ارزش و نیز تاثیر شهادت باید نظر دادگاه را ملاک دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6274848|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | |||
[[ماده 1315 قانون مدنی]] <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6274840|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۰۱
در صورتی که شاهد واجد شرایط شهادت شرعی نباشد، اظهارات او استماع می شود. تشخیص میزان تأثیر و ارزش این اظهارات در علم قاضی در حدود اماره قضایی با دادگاه است.
نکات توضیح تفسیری دکترین
در مواردی برای ادای شهادت دیدن لازم است مثل سرقت و در مواردی مثل نسب دیدن ضرورت ندارد.عقود نیز از راه شنیدن و دیدن اثبات میگردند.بنابراین با این اوصاف شخص نابینا در صورتی که دیدن لازم باشد و شخص ناشنوا در مواردی که شنیدن ضرورت دارد،نمیتوانند شهادت بدهند.[۱]اعتبار و حجیت دلیلی که فاقد شرایط شهادت شرعی باشد،در محدوده اماره است هرچند از سوی مدعی علیه قابل جرح و ایراد است.[۲]
برخی از این ماده چنین استنباط نموده اند که شاهدان غیر شرعی باید دو ویژگی داشته باشند:1-از اتیان سوگند استنکاف کنند در این صورت باید شهادت آن ها را بدون سوگند استماع نمود. 2- شرایط یک شاهد شرعی را نداشته باشند. یعنی بالغ نشده و یا مجنون در زمان اداء شهادت باشند و یا در زمره افراد غیر عادی باشند.[۳]
سوابق فقهی
قرآن کریم یک دستور جامع در مورد شهادت بیان کرده است که "شهادت را کتمان نکنید و هرکس آن را کتمان کند،قلبش گناهکار است.پس اگر افرادی از حقوق دیگران آگاه هستند موظف هستند که هنگام دعوت برای ادای شهادت آن را کتمان نکنند."هرچند اگر ضرری که شاهد استحقاق آن را ندارد متوجه او باشد ،وصف وجوب ادای شهادت برداشته میشود.[۴]
همچنین به باور برخی از فقها اگر با وجود شهادت بینه به صدق ادعای مدعی، حاکم اعتقاد به فسق آن دو داشته و یا آن ها را فاقد برخی شرایط بداند، شهادت را باید رد کند. اما اگر اعتقاد به عدالت و حائز شرایط بودن آن ها داشته باشد، باید شهادت را قبول کند. چنانچه حاکم نتواند وضع آن ها را تشخیص دهد، مکلف به توقف در رد یا قبول شهادت و انجام تحقیقات کامل در راستای احراز عدالت یا فسق می باشد.[۵]
رویه قضایی
به موجب رأی اصراری شماره 15-1375/8/1 دیوان عالی کشور، در تشخیص میزان ارزش و نیز تاثیر شهادت باید نظر دادگاه را ملاک دانست.[۶]
مواد مرتبط
منابع
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3849860
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4162628
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6274844
- ↑ محمدرضا عدالتخواه. مبسوط قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (کتاب نخست) (حقوق جزای عمومی کلیات). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4381112
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6274836
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6274848
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6274840