موت فرضی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
* [[ماده ۸۶۷ قانون مدنی]]
* [[ماده ۸۶۷ قانون مدنی]]
* [[ماده ۹۹۴ قانون مدنی]]
* [[ماده ۹۹۴ قانون مدنی]]
* [[ماده ۹۹۶ قانون مدنی]]
* [[ماده 30 قانون ثبت احوال|ماده ۳۰ قانون ثبت احوال]]
* [[ماده 30 قانون ثبت احوال|ماده ۳۰ قانون ثبت احوال]]
==در حقوق تطبیقی==
==در حقوق تطبیقی==
ماده ۳۲ قانون مدنی مصر، اشخاص غایب و مفقود را، تابع مقررات مخصوصه دانسته؛ و در صورت فقدان [[قانون]] خاص، [[شرع]] اسلام حاکم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق تعهدات (جلد دوم) (منابع تعهد- ضمان قهری- مسئولیت مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=دانشگاه مفید|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=532616|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=دادمرزی|نام۲=محمدحسین (ترجمه)|نام خانوادگی۲=دانش کیا|چاپ=1}}</ref>
ماده ۳۲ قانون مدنی مصر، اشخاص غایب و مفقود را تابع مقررات مخصوصه دانسته؛ و در صورت فقدان [[قانون]] خاص، [[شرع]] اسلام حاکم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق تعهدات (جلد دوم) (منابع تعهد- ضمان قهری- مسئولیت مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=دانشگاه مفید|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=532616|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=دادمرزی|نام۲=محمدحسین (ترجمه)|نام خانوادگی۲=دانش کیا|چاپ=1}}</ref>
== حکم دادگاه در خصوص موت فرضی ==
== حکم دادگاه در خصوص موت فرضی ==
[[قرینه|قراینی]] که دلالت بر فوت [[غایب مفقودالاثر|غایب]] دارد؛ با [[حکم]] [[دادگاه]] معتبر است؛ بنابراین حکم موت فرضی، علاوه بر [[حکم اعلامی|جنبه اعلامی]]، از ویژگی [[حکم تاسیسی|تأسیسی]] بودن نیز برخوردار است؛ چرا که پدیدآورنده وضعیت تازه ای است، البته [[اماره]]، در برابر دلیل استقامت چندانی نداشته و حکم موت فرضی، با کشف حقیقت، اعتبار خود را از دست خواهد داد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4264840|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref>
[[قرینه|قراینی]] که دلالت بر فوت [[غایب مفقودالاثر|غایب]] دارد؛ با [[حکم]] [[دادگاه]] معتبر است؛ بنابراین حکم موت فرضی، علاوه بر [[حکم اعلامی|جنبه اعلامی]]، از ویژگی [[حکم تاسیسی|تأسیسی]] بودن نیز برخوردار است؛ چرا که پدیدآورنده وضعیت تازه ای است، البته [[اماره]]، در برابر دلیل استقامت چندانی نداشته و حکم موت فرضی، با کشف حقیقت، اعتبار خود را از دست خواهد داد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4264840|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref>


=== ثبت حکم موت فرضی در دفتر سجل احوال ===
=== ثبت حکم موت فرضی در دفتر سجل احوال ===
اگر دادگاه، حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر را صادر نماید؛ در این صورت فوت وی، در دفتر سجل احوال شهر محل [[ولادت]] او، [[ثبت وفات|ثبت]] می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=حیدری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1161912|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=عظیمی|چاپ=1}}</ref> مطابق [[ماده ۹۹۴ قانون مدنی]]: «حکم موت فرضی غایب که بر طبق مقررات کتاب پنجم از جلد دوم [[قانون مدنی|این قانون]] صادر می‌شود باید در [[دفاتر سجلی|دفتر سجل احوال]] ثبت شود.»
اگر دادگاه، حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر را صادر نماید؛ در این صورت فوت وی، در دفتر سجل احوال شهر محل [[ولادت]] او، [[ثبت وفات|ثبت]] می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=حیدری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1161912|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=عظیمی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=407344|صفحه=|نام۱=|نام خانوادگی۱=سید علی شایگان|چاپ=1|نام خانوادگی=شایگان|نویسنده=سید علی|نویسنده۱=سید علی}}</ref> مطابق [[ماده ۹۹۴ قانون مدنی]]: «حکم موت فرضی غایب که بر طبق مقررات کتاب پنجم از جلد دوم [[قانون مدنی|این قانون]] صادر می‌شود باید در [[دفاتر سجلی|دفتر سجل احوال]] ثبت شود.»


==== عدم نیاز به شهادت شهود ====
==== عدم نیاز به شهادت شهود ====
ثبت مرگ کسی که دادگاه حکم موت فرضی او را صادر نموده؛ نیازی به [[شهادت]] [[شاهد|شهود]] ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=حیدری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1161912|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=عظیمی|چاپ=1}}</ref>
ثبت مرگ کسی که دادگاه حکم موت فرضی او را صادر نموده؛ نیازی به [[شهادت]] [[شاهد|شهود]] ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=حیدری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1161912|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=عظیمی|چاپ=1}}</ref>


==== از اعتبار ساقط شدن حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر ====
==== ابطال حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر ====
در صورتی که حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر، از اعتبار ساقط گردد؛ این واقعه، در ستون ملاحظات [[دفتر متوفیات]]، قید می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=حیدری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1161912|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=عظیمی|چاپ=1}}</ref>
مطابق قانون مدنی، در صورتی که حکم فوت فرضی غایب [[ابطال]] گردد مراتب باید در دفاتر مربوطه سجل احوال قید شود.<ref>[[ماده ۹۹۶ قانون مدنی]]</ref> چنانچه حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر، از اعتبار ساقط گردد؛ این واقعه، در ستون ملاحظات [[دفتر متوفیات]]، قید می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1372|ناشر=حیدری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1161912|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=عظیمی|چاپ=1}}</ref>
 
== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==



نسخهٔ ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۱۷

به وضعیتی که مرگ کسی قطعی نبوده، ولی به جهت پایان دادن به یک وضعیت متزلزل حقوقی، فوت او مفروض گردد؛ موت فرضی گویند،[۱] که در این صورت قانونگذار او را مرده فرض می‌نماید.[۲]

مواد مرتبط

در حقوق تطبیقی

ماده ۳۲ قانون مدنی مصر، اشخاص غایب و مفقود را تابع مقررات مخصوصه دانسته؛ و در صورت فقدان قانون خاص، شرع اسلام حاکم است.[۳]

حکم دادگاه در خصوص موت فرضی

قراینی که دلالت بر فوت غایب دارد؛ با حکم دادگاه معتبر است؛ بنابراین حکم موت فرضی، علاوه بر جنبه اعلامی، از ویژگی تأسیسی بودن نیز برخوردار است؛ چرا که پدیدآورنده وضعیت تازه ای است، البته اماره، در برابر دلیل استقامت چندانی نداشته و حکم موت فرضی، با کشف حقیقت، اعتبار خود را از دست خواهد داد.[۴]

ثبت حکم موت فرضی در دفتر سجل احوال

اگر دادگاه، حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر را صادر نماید؛ در این صورت فوت وی، در دفتر سجل احوال شهر محل ولادت او، ثبت می‌گردد.[۵][۶] مطابق ماده ۹۹۴ قانون مدنی: «حکم موت فرضی غایب که بر طبق مقررات کتاب پنجم از جلد دوم این قانون صادر می‌شود باید در دفتر سجل احوال ثبت شود.»

عدم نیاز به شهادت شهود

ثبت مرگ کسی که دادگاه حکم موت فرضی او را صادر نموده؛ نیازی به شهادت شهود ندارد.[۷]

ابطال حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر

مطابق قانون مدنی، در صورتی که حکم فوت فرضی غایب ابطال گردد مراتب باید در دفاتر مربوطه سجل احوال قید شود.[۸] چنانچه حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر، از اعتبار ساقط گردد؛ این واقعه، در ستون ملاحظات دفتر متوفیات، قید می‌شود.[۹]

جستارهای وابسته

منابع

  1. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 15552
  2. منصور عدل. حقوق مدنی. چاپ 1. خرسندی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1062388
  3. سیدمهدی دادمرزی و محمدحسین (ترجمه) دانش کیا. دوره حقوق تعهدات (جلد دوم) (منابع تعهد- ضمان قهری- مسئولیت مدنی). چاپ 1. دانشگاه مفید، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 532616
  4. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4264840
  5. محمد عظیمی. حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص). چاپ 1. حیدری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1161912
  6. سید علی شایگان. حقوق مدنی. چاپ 1. طه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 407344
  7. محمد عظیمی. حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص). چاپ 1. حیدری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1161912
  8. ماده ۹۹۶ قانون مدنی
  9. محمد عظیمی. حقوق مدنی (جلد اول) (در اشخاص). چاپ 1. حیدری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1161912