ماده ۱۰۲ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (added Category:رفرنس using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هرگاه متضررین از | هرگاه [[متضرر از جرم|متضررین از جرم]]، متعدد باشند تعقیب جزایی با شکایت هر یک از آنان شروع می شود ولی موقوفی تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات موکول به گذشت تمام کسانی است که شکایت کرده اند. تبصره ـ حق گذشت، به وراث قانونی متضرر از جرم، منتقل و در صورت گذشت همگی وراث حسب مورد تعقیب، رسیدگی یا اجرای مجازات موقوف می گردد. | ||
== توضیح واژگان == | |||
مقصود از متضرر از جرم کسی است که مستقیما از وقوع جرم متضرر میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4339456|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
گذشت ،حق متضرر از جرم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های حقوق جزای عمومی (اول، دوم و سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2350380|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=ولیدی|چاپ=1}}</ref> افرادی که متضرر از جرم نیستند،حق شکایت کیفری ندارند حتی اگر از بستگان درجه یک فرد متضرر از جرم باشند.البته درخواست این افراد تحت عنوان "اعلام کننده جرم "در صورت وجود شرایط ،قابل استماع و از جهات تعقیب و تحقیق مورد قبول در نظر گرفته میشود.هرچند عناوینی خاص مثل [[ولی قهری]]،[[وصی]] یا وکیل مستثنی هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4339736|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref>در این باره گفتنی است که گذشت حق است و اصل در حقوق قابل انتقال بودن آنهاست مگر انکه قائم به شخص صاحب حق باشند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3806992|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> مقررات تبصره این ماده نیز اطلاق دارد یعنی در تمام جرایم حق گذشت به وراث قانونی شاکی منتقل میشود،چه آن جرم جنبه مالی داشته باشد و چه نداشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4339768|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref>همچنین چنانچه متضرر از جرم قبل از شکایت به مقامات قضایی اعلام گذشت کند،حق شکایت خود را از دست میدهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1094584|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=آشوری|چاپ=13}}</ref> در واقع با گذشت متضرر از جرم ،تعقیب دعوای عمومی موقوف و مجازات ساقط میشود.مگر در مواردی که نظر شرعی چنین نباشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=زمینه حقوق جزای عمومی به انضمام نمونه هایی از سؤالات امتحانی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=304760|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=نوربها|چاپ=29}}</ref> پرواضح است که گذشت شاکی اثر شخصی دارد و تاثیری در حق [[شرکت در جرم|شرکا]] و [[معاونت در جرم|معاونان جرم]] نخواهد داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3806980|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>ضمنا گذشت قبل از وقوع جرم موثر نیست،زیرا افراد حق ندارند با تراضی بین خود،مقررات قانونی را نقض نمایند و اعتبار آن را مخدوش کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=665296|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | |||
== رویه های قضایی == | |||
طبق رای شماره 9-1306/4/4 دادگاه عالی انتظامی قضات"تعقیب امر جزایی که با گذشت [[مدعی خصوصی]] غیر قابل تعقیب است،در صورت گذشت شاکی تخلف است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1556628|صفحه=|نام۱=سیدمحمدرضا|نام خانوادگی۱=حسینی|چاپ=3}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | |||
[[ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰|ماده 23 قانون مجازات اسلامی 1370]] | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:رفرنس]] | [[رده:رفرنس]] | ||
نسخهٔ ۹ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۵۰
هرگاه متضررین از جرم، متعدد باشند تعقیب جزایی با شکایت هر یک از آنان شروع می شود ولی موقوفی تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات موکول به گذشت تمام کسانی است که شکایت کرده اند. تبصره ـ حق گذشت، به وراث قانونی متضرر از جرم، منتقل و در صورت گذشت همگی وراث حسب مورد تعقیب، رسیدگی یا اجرای مجازات موقوف می گردد.
توضیح واژگان
مقصود از متضرر از جرم کسی است که مستقیما از وقوع جرم متضرر میشود.[۱]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
گذشت ،حق متضرر از جرم است.[۲] افرادی که متضرر از جرم نیستند،حق شکایت کیفری ندارند حتی اگر از بستگان درجه یک فرد متضرر از جرم باشند.البته درخواست این افراد تحت عنوان "اعلام کننده جرم "در صورت وجود شرایط ،قابل استماع و از جهات تعقیب و تحقیق مورد قبول در نظر گرفته میشود.هرچند عناوینی خاص مثل ولی قهری،وصی یا وکیل مستثنی هستند.[۳]در این باره گفتنی است که گذشت حق است و اصل در حقوق قابل انتقال بودن آنهاست مگر انکه قائم به شخص صاحب حق باشند. [۴] مقررات تبصره این ماده نیز اطلاق دارد یعنی در تمام جرایم حق گذشت به وراث قانونی شاکی منتقل میشود،چه آن جرم جنبه مالی داشته باشد و چه نداشته باشد.[۵]همچنین چنانچه متضرر از جرم قبل از شکایت به مقامات قضایی اعلام گذشت کند،حق شکایت خود را از دست میدهد.[۶] در واقع با گذشت متضرر از جرم ،تعقیب دعوای عمومی موقوف و مجازات ساقط میشود.مگر در مواردی که نظر شرعی چنین نباشد. [۷] پرواضح است که گذشت شاکی اثر شخصی دارد و تاثیری در حق شرکا و معاونان جرم نخواهد داشت.[۸]ضمنا گذشت قبل از وقوع جرم موثر نیست،زیرا افراد حق ندارند با تراضی بین خود،مقررات قانونی را نقض نمایند و اعتبار آن را مخدوش کنند.[۹]
رویه های قضایی
طبق رای شماره 9-1306/4/4 دادگاه عالی انتظامی قضات"تعقیب امر جزایی که با گذشت مدعی خصوصی غیر قابل تعقیب است،در صورت گذشت شاکی تخلف است.[۱۰]
مواد مرتبط
ماده 23 قانون مجازات اسلامی 1370
منابع
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4339456
- ↑ محمدصالح ولیدی. بایسته های حقوق جزای عمومی (اول، دوم و سوم). چاپ 1. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2350380
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4339736
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3806992
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4339768
- ↑ محمد آشوری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 13. سمت، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1094584
- ↑ رضا نوربها. زمینه حقوق جزای عمومی به انضمام نمونه هایی از سؤالات امتحانی. چاپ 29. گنج دانش، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 304760
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3806980
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 665296
- ↑ سیدمحمدرضا حسینی. قانون مجازات اسلامی در رویه قضایی. چاپ 3. مجد، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1556628