اقامتگاه

اقامتگاه هر شخصی عبارت از محلی است که شخص در آن جا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز در آن جا باشد. اگر محل سکونت شخصی غیر از مرکز مهم امور او باشد مرکز امور او اقامتگاه محسوب است. اقامتگاه اشخاص حقوقی مرکز عملیات آن‌ها خواهد بود، بنا به تعریفی دیگر، اقامتگاه محلی است که قانوناً شخص در آن محل حاضر فرض می‌شود.

اقامتگاه در حقوق مدنی، در شناسایی و تشخیص اشخاص از یکدیگر و همچنین از حیث تأثیر آن در تعیین دادگاه صالح، برای رسیدگی به اختلافات اهمیت دارد.

مواد مرتبط

• مواد ۱۰۰۲ تا ۱۰۱۰ قانون مدنی

مصادیق

• محل سکونت دست فروشان، اقامتگاه آنان می‌باشد.

در حقوق تطبیقی

در حقوق فرانسه، به تبع مقررات مربوط به اقامتگاه شخص حقیقی، مرکز مهم امور شخص حقوقی را، اقامتگاه او محسوب می‌نمایند.

قانون تجارت فرانسه، مرکز اداری شخص حقوقی را، اقامتگاه او دانسته‌است.

در آلمان و سوئیس، محل سکونت را، اقامتگاه محسوب می‌نمایند.

در رویه‌ قضایی

• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح رسیدگی دعوی صدور گواهی عدم سازش در موردی که زوج در زندان است
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره عدم تلقی زندان به عنوان اقامتگاه خوانده

اقسام اقامتگاه

اقامتگاه حقیقی

به مرکز مهم اعمال روابط حقوقی اشخاص، اقامتگاه حقیقی یا عمومی گویند.

اقامتگاه اختیاری

به اقامتگاهی که با اراده شخص، انتخاب می گردد؛ اقامتگاه اختیاری گویند.

اقامتگاه اجباری

به اقامتگاهی که قانون، بدون در نظرگرفتن حق انتخاب برای شخص، با توجه به برخی موقعیت ها، انتخاب می‌کند؛ اقامتگاه اجباری گویند.

اقامتگاه افراد

زن شوهردار

اقامتگاه زن شوهردار همان اقامتگاه شوهر است مع‌ذلک زنی که شوهر او اقامتگاه معلومی ندارد و همچنین زنی که با رضایت شوهر خود و یا با اجازه‌ی محکمه مسکن علی‌حده اختیار کرده می‌تواند اقامتگاه شخصی علی‌حده نیز داشته باشد.

صغیر و محجور

اقامتگاه صغیر و محجور همان اقامتگاه ولی یا قیم آن‌ها است.

مأمورین دولتی

اقامتگاه مأمورین دولتی، محلی است که در آن جا مأموریت ثابت دارند.

افراد نظامی

اقامتگاه افراد نظامی که در ساخلو هستند محل ساخلوی آن‌ها است.

کارگران و خدمه

اگر اشخاص کبیر که معمولاً نزد دیگری کار یا خدمت می‌کنند در منزل کارفرما یا مخدوم خود سکونت داشته باشند اقامتگاه آن‌ها همان اقامتگاه کارفرما یا مخدوم آن‌ها خواهد بود.

مقالات مرتبط

• تعیین حوزه صالح مالیاتی در معاهدات مالیاتی دوجانبه و مقابله با سوءاستفاده از مفهوم «مقر دائمی»
• تجلی قرآن در مبسوط استاد جعفری لنگرودی
• دادگاه صالح در دعاوی مربوط به مسئولیت متصدیان حمل‌ونقل هوایی
• بررسی تطبیقی کنوانسیون ۱۹۵۵ لاهه در رابطه با حل تعارض بین قوانین تابعیت و اقامتگاه و قانون مدنی ایران
• قانون تجارت ایران و ضرورت بازنگری در آن

کتب مرتبط

• حقوق مدنی (جلدهفتم) (سید جلال الدین مدنی)

جستارهای وابسته

• اصل وحدت اقامتگاه

• اقامتگاه اختیاری
• اقامتگاه اجباری
• اقامتگاه انتخابی
• اقامتگاه ظاهری
• اقامتگاه حقیقی
• مرکز عملیات