مشاع

به وضعیت ناشی از اجتماع حقوق دو یا چند شخص در مالی معین، نسبت به همه اجزای مالی و اعتباری آن مال، اشاعه و به آن مال، مالِ مشاع گویند.

به اجتماع حقوق مالکین متعدد، نسبت به همه اجزای مال واحد، اشاعه یا شرکت گویند.

تصرف شریک در ملک مشاعی

در صورت تصرف بدون رضایت هر یک از شرکا در ملک مشاعی، شریک یا شرکای دیگر می توانند خواستار خلع ید شریک متصرف بشوند و در این راستا در دادگاه اقامه دعوای نمایند.

رویه قضایی

• نظریه شماره 7/1402/45 مورخ 1402/02/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره وجود حقوق ثالث در ملک مشاع پس از صدور دستور فروش
• نظریه شماره 7/1402/64 مورخ 1402/03/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صدور دستور فروش ملک مشاع در رهن
• نظریه شماره 7/1402/85 مورخ 1402/04/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عملیات اجرای احکام در مورد اوراق بهادار ثبت شده خارج از فرآیند سازمان بورس

فروش مال مشاعی به صورت مفروز

باید دانست که اگر مال مشاعی به صورت عملی افراز شده باشد، با توجه به اینکه مفروز التصرف فرض می شود؛ فروش آن نیازی به تنفیذ سایر مالکان نیست. اما اگر افرازی صورت نگرفته باشد و سهمی از مال مشاع به صورت مفروز فروخته شود؛ قدر متیقن آن است که مالکیت فروشنده نسبت به قدرالسهم فروخته شده مسلم بوده و اینکه آن سهم را به صورت مفروز فروخته صرفاً می تواند در حد یک عیب در معامله به شمار برود که برای خریدار خیار فسخ ایجاد می کند. بر این اساس و بر اساس صحت معامله مزبور، خریدار می تواند فروشنده را الزام کند که ملک فروخته شده را به صورت مشاعی که قدر متیقن بوده است، انتقال دهد.

ابطال سند افراز شده ملک مشاعی

• در دعوای ابطال {عملیات} افراز که از سوی ثالث مطرح شده، از آنجا که در فرض پذیرش دعوا، مخل حقوق تمامی شرکای مشاعی خواهد بود، دعوای مذکور باید به طرفیت تمامی شرکا اقامه شود.

امکان صدور دستور تخلیه نسبت به سهم مشاعی در فرض تعدد موجر و مستاجر

در فرضی که موجر و مستأجر ملک متعددهستند،از آن جا که یکی از مستأجرین به نسبت سهم خود ذینفع است، صدور دستور تخلیه به نسبت سهم مشاعی وی امکان پذیر است.

کتب مرتبط

• حقوق مدنی پیشرفته، جلد سوم (صفایی و جواهر کلام)