عذر موجه

عذر موجه: [ ع ُ رِ مُ ] ( ترکیب وصفی ، اسم مرکب ) عذر پسندیده و مقبول، بهانه ای با دلیل و درست . جهاتی  است که از نظر قانونی و عقلی برای عدم انجام تکلیف مقرر قانونی، مورد پذیرش مقام صالح بررسی کننده عذر قرار گیرد. چنانکه در قانون آیین دادرسی مدنی برای عدم حضور در جلسه رسیدگی یا اعتراض در موعد مقرر، عذر موجه پیش بینی شده است مانند فوت والدین یا حوادث قهری یا در قانون نظام صنفی، افراد صنفی مکلف به قیمت گذاری کالا و خدمت وارداتی می باشند  مگر این که دارای عذر موجه باشند که در مورد اخیر تشخیص عذر موجه با وزارت بازرگانی است. ( ماده 62  قانون نظام صنفی کشور 13821224) همچنین، در آیین دادرسی کیفری، عذر موجه را باید دلایلی دانست که متهم با ارائه آن به مراجع قضایی، فرار یا عدم حضور خویش را توجیه نموده و از اجرای مجازات نسبت به خویش جلوگیری می‌کند.

در رویه‌ قضایی

• به موجب نظریه ۷/۲۶۵۹–۱۳۸۲/۵/۱ در خصوص عذر موجه تعریفی از سوی قانونگذار به عمل نیامده است، بلکه فقط جهات آن در بعضی از مقررات قانونی احصا شده‌است؛ لذا می‌توان با استفاده از ملاک مواد مذکور موجه بودن یا نبودن عذر را بررسی نمود، اما به‌طور کلی جز در موارد تصریح شده، تشخیص موجه بودن عذر با مرجع رسیدگی کننده است. همچنین به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست‌های قضایی، با وجود احصاء موارد عذر موجه در برخی از مواد قانونی، تشخیص موجه بودن عذر با قاضی مربوطه است که در فرض تشخیص موجه بودن، وقت رسیدگی تجدید و مجدداً از مطلع یا شاهد دعوت به عمل می‌آید.
• نظریه شماره 7/1402/296 مورخ 1402/05/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین مرجع صلاحیتدار جهت صدور قرار رد یا قبول تجدید نظر یا فرجام خواهی