ماده ۵۶۹ قانون مدنی

ماده ۵۶۹ قانون مدنی: مالی که جعاله برای آن واقع شده‌است از وقتی که به دست عامل می‌رسد تا به جاعل رد کند در دست او امانت است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدیامارت قانونی

توضیح واژگان

در جعاله، شخصی را که تعهد می‌نماید؛ «جاعل» و متعهدٌ له را «عامل» گویند، در واقع، جاعل شخصی است که جعاله را ایجاب نموده؛ و خود را ملتزم به تأدیه حق‌الزحمه می‌داند.

همچنین به حق‌الزحمه ای که جاعل، تعهد می‌نماید تا در مقابل اتیان کاری مشخص، به عامل پرداخت نماید؛ «جُعل» گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر عامل محجور بوده؛ و جاعل مال خود را، با علم به حجر وی، در اختیار او قرار داده باشد؛ در صورت تلف مال، عامل مسئول نخواهد بود؛ زیرا در فرض مزبور، جاعل، سبب اقوی از مباشر بوده؛ که به زیان خویش عمل نموده؛ و به همین دلیل، نمی‌تواند از طرف مقابل خویش، مطالبه خسارت نماید، اما در صورتی که جاعل، نسبت به حجر عامل ناآگاه بوده؛ و مال خود را به او سپرده؛ و وی نیز آن را تلف نماید؛ در این صورت طبیعی است که مباشر، نزدیکتر و اقوی از سبب محسوب گردیده؛ به دلالت عرف، باید او را ضامن دانست.

انتقادات

این ماده جامع و کامل نیست؛ زیرا تکلیف نوع ید عامل را نسبت به اموالی که موضوع جعاله نیست ولی جهت تحقق اهداف جاعل مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نظیر خودرویی که جاعل، در اختیار طرف معامله قرار می‌دهد تا با آن، بتواند مال مفقودشده او را بیابد؛ مشخص ننموده‌است.