ماده ۸۴۲ قانون مدنی

ماده ۸۴۲ قانون مدنی: ممکن است مالی را که هنوز موجود نشده‌است وصیت نمود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۸۴۱ قانون مدنی
• ماده ۸۴۳ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین

با توجه به اینکه هدف موصی، در وصیتی که موضوع آن مال است؛ احسان می‌باشد؛ پس به عنوان استثنا بر قاعده، می‌توان پذیرفت که وجود مال مزبور، حین انشای وصیت، ضرورتی ندارد؛ به شرط آنکه ایجاد آن در آینده محتمل باشد، این استثنا را نمی‌توان به وسیله قیاس به عقودی نظیر وقف، هبه و انواع حبس که در آنها قبض، شرط صحت عقد می‌باشد؛ تعمیم داد، بنابراین برخلاف موصی له، که وجود او حین انشای وصیت؛ ضروری است؛ موصی به می‌تواند فاقد وجود خارجی باشد؛ لیکن موصی، باید توانایی تملک آن را در آینده داشته باشد، لذا برخلاف بیع، شیئی را که وجود خارجی ندارد؛ می‌توان موضوع وصیت قرار داد. تملیک، زمانی محقق می‌گردد که موصی به موجود شود؛ و البته به هنگام وصیت نیز، از چنین قابلیتی برخوردار بوده باشد.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

موصی، می‌تواند وصیت نماید قسمتی از درآمدی، که پس از مرگ او، از ملک وی به دست می‌آید؛ در امری معین هزینه شود؛ مشروط بر اینکه عایدی مزبور، از ثلث ماترک تجاوز ننماید.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. امکان وصیت به مالی که در زمان وصیت هنوز وجود ندارد.
2. وصیت می‌تواند به‌عنوان تعهد به تملیک مالی باشد که در آینده به وجود خواهد آمد.
3. قابلیت انعقاد وصیت برای مالی آینده‌الوجود در قوانین مدنی ایران وجود دارد.
4. وصیت به مالی که هنوز به وجود نیامده، به شرط تحقق آن مال در آینده مؤثر است.
5. این نوع وصیت ممکن است شامل اموالی از قبیل محصولاتی که در آینده به دست می‌آیند، یا اشیاء ساخته‌شده در آینده باشد.
6. وصیت نسبت به مالی در آینده تحت تأثیر شرایطی نظیر تحقق آن مال و وجود حیات موصی در زمان تحقق است.

رویه های قضایی

• رای وحدت رویه شماره ۵۵۹ مورخ ۱۳۷۰/۳/۲۱ هیئت عمومی دیوان عالی کشور( صلاحیت دادگاه مدنی خاص در رسیدگی به نفوذ وصیت به زیاده بر ثلث)
• نظریه شماره 7/1402/527 مورخ 1402/09/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اختلاف وراث در اعلام میزان ترکه، در زمان تقسیم ماترک

مصادیق و نمونه ها

• وصیت به تملیک اجاره بهای ملک به دیگری، بابت سال‌های آتی، یا وصیت به شیر گوسفندان موصی، یا میوه‌های انگور باغ وی، که هنوز به وجود نیامده اند؛ صحیح است.
• وصیت به محصولات چند سال آتی یک باغ، یا زمین زراعی، و وصیت به کره اسب، و گوساله‌هایی که بعداً، ممکن است از حیوانات موصی به وجود آیند؛ نافذ است.
• در موردی که مالک بذر، گندم را بر روی زمین پاشیده باشد؛ و سپس محصولاتی را که در آینده ممکن است از زمین مزبور بدست آید؛ به نفع دیگری وصیت کند؛ چنین وصیتی صحیح می‌باشد.
• میوه‌های نارس بر روی درخت را، می‌توان به نفع دیگری وصیت نمود.
• موصی می‌تواند وصیت کند که در آینده، اجاره بهای حاصل از مغازه وی، متعلق به فرزندان صغیرش باشد.

• وصیت به نتاج حیواناتی که هنوز، به ملکیت موصی درنیامده اند؛ و وصیت به میوه‌های باغی که هنوز، توسط موصی خریداری نشده‌است؛ صحیح نیست.

• وصیت به منافع ترکه، که ممکن است در آینده ایجاد گردد؛ صحیح است.

مقالات مرتبط

• بیع مال غیر موجود (موضوع ماده 361 قانون مدنی)
• وصیت و ارث نسبت به حقوق مادی اثر ادبی و هنری
• مطالعۀ تطبیقی اعتبار وصیت الکترونیکی در حقوق آمریکا و ایران