ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی

ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی اصلاحی ۱۳۷۰/۸/۱۴: نکاح دختر باکره اگر چه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازهٔ پدر یا جد پدری او است و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند اجازهٔ او ساقط و در این صورت دختر می‌تواند با معرفی کامل مردی که می‌خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آن‌ها قرار داده شده پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۰۴۲ قانون مدنی
• ماده ۱۰۴۴ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین ماده 1043 قانون مدنی

نکاح دختر باکره، موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او است.

تخلف از این حکم، موجب بطلان نکاح نمی‌گردد بلکه این نکاح غیر نافذ بوده و صحت آن منوط به تنفیذ از سوی پدر یا جد پدری خواهد بود و سردفتری که چنین ازدواجی را ثبت می‌نماید؛ به مجازات انتظامی محکوم خواهدشد.

نکات توضیحی ماده 1043 قانون مدنی

عدم تنفیذ نکاح باکره توسط ولی او، باعث بطلان نکاح خواهد بود. البته در این خصوص اختلاف نظر وجود دارد و برخی معتقدند عدم تنفیذ نکاح باکره توسط ولی او، خللی به صحت ازدواج او، وارد نمی‌سازد.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

• روایات متعددی از امام صادق، دلالت بر عدم لزوم اذن ولی، در نکاح باکره دارد.
• در مورد عدم لزوم اذن ولی، در نکاح باکره، ادعای اجماع شده‌ است.

سوابق فقهی

• تنفیذ نکاح باکره توسط ولی او، کاشفیت دارد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1043 قانون مدنی

1. نکاح دختر باکره نیاز به اجازه پدر یا جد پدری دارد، حتی اگر به سن بلوغ رسیده باشد.
2. اگر پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه خودداری کنند، اجازه آن‌ها ساقط می‌شود.
3. دختر در این شرایط می‌تواند پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص، ازدواج خود را ثبت کند.
4. معرفی کامل مردی که دختر قصد ازدواج با او را دارد و بیان شرایط نکاح و مهریه الزامی است.
5. مراجعه به دفتر ازدواج برای ثبت ازدواج پس از اخذ اجازه دادگاه الزامی است.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره نکاح منقطع بدون اذن پدر (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۰۵۰۱۶۶۴)
• نظریه شماره 7/99/225 مورخ 1399/02/31 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/98/205 مورخ 1398/03/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

• به موجب رأی شماره ۳۳۷۳/۳۳/۳۳ مورخه ۱۳۷۲/۴/۲۹ دیوان عالی کشور، عدم اعتراض پدر، نسبت به ازدواج باکره، پس از گذشت دو سال از ازدواج وی، و آن هم در نزدیکی منزل پدر، دلالت بر رضایت ولی دارد.

• به موجب نظریه مشورتی شماره ۲۲۶۱/۷ مورخه ۱۳۶۳/۱/۲۹ اداره حقوقی قوه قضاییه، نکاح باکره، بدون اذن ولی یا دادگاه، ممکن است منجر به بطلان آن ازدواج گردد.
• به موجب نظریه مشورتی شماره ۶۰۵۶/۷ مورخه ۱۳۸۳/۸/۱۰ اداره حقوقی قوه قضاییه، عدم استیذان از پدر یا جد پدری، موجب غیرنافذ شدن نکاح باکره می‌گردد.
• رای وحدت رویه شماره ۱ مورخ ۱۳۶۳/۲/۳۱ هیئت عمومی دیوان عالی کشور( شرط اجازه ولی دختر باکره در ازدواج)
• نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۵۵۸ مورخ ۱۴۰۰/۰۶/۱۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات قانون حمایت از حقوق معلولان درخصوص سرپرستان قانونی معلولین

انتقادات

به دنبال لفظ «بلوغ» در صدر ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی، باید کلمه «رشد» نیز ذکر می‌گردید؛ زیرا رشد در ازدواج، شرط است.

مصادیق و نمونه ها

• نکاح دختری که بکارت خود را، به دلایلی غیر از مقاربت، از دست داده باشد؛ موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او است.

• چنانچه شخصی، با حفظ بکارت، مطلقه گردد؛ برای ازدواج بعدی هم، نیاز به اذن ولی دارد.

پایان نامه و رساله های مرتبط

• بررسی ولایت و نقش آن در تجویز ازدواج صغار از منظر فقه و حقوق موضوعه

مقالات مرتبط

• فهم و نقد عدالت کیفری بر اساس پرده جهل رالز
• واکاوی دیدگاه‌های خاص علامه کاشف‌الغطاء در احوال شخصیه با رویکرد تطبیقی اقلیت‌های دینی ایرانی
• استقلال دختران بالغ در عقد نکاح در حقوق ایران، فقه مذاهب اسلامی و اسناد بین‌المللی
• ازدواج باکره رشیده و ولایت پدر از منظر فقه امامیه
• تحول مفهوم رضایت ولی نسبت به دختر باکره بالغ در ازدواج، و آثار آن
• تأثیر تغییر تعریف لواط در قانون مجازات اسلامی بر مانعیت عمل شنیع نسبت به نکاح در قانون مدنی