هیئت نظار

ماده ۱۰۹ قانون تجارت، بیان می‌دارد:«هر شرکت با مسئولیت محدود که عده شرکاء آن بیش از دوازده نفر باشد باید دارای هیئت نظار بوده و هیئت مزبور لااقل سالی یک مرتبه مجمع عمومی شرکاء را تشکیل دهد. هیئت نظار باید بلافاصله بعد از انتخاب شدن تحقیق کرده و اطمینان حاصل کند که دستور مواد ۹۶ و ۹۷ رعایت شده‌است. هیئت نظار می‌تواند شرکاء را برای انعقاد مجمع عمومی فوق‌العاده دعوت نماید مقررات مواد ۱۶۵ - ۱۶۷ - ۱۶۸ و ۱۷۰ در مورد شرکتهای با مسئولیت محدود نیز رعایت خواهد شد». همچنین، ماده ۱۶۵ قانون تجارت در خصوص هیئت نظار در شرکت مختلط سهامی، چنین مقرر نموده است:«در هر یک از شرکتهای مختلط سهامی هیئت نظاری لااقل مرکب از سه نفر از شرکاء برقرار می‌شود و این هیئت را مجمع عمومی شرکاء بلافاصله بعد از تشکیل قطعی شرکت و قبل از هر اقدامی در امور شرکت معین می‌کند انتخاب هیئت بر حسب شرایط مقرر در اساسنامه شرکت تجدید می‌شود در هر صورت اولین هیئت نظار برای یک سال انتخاب خواهد شد».

مواد مرتبط

• ماده ۹۴ قانون تجارت
• ماده ۹۶ قانون تجارت
• ماده ۹۷ قانون تجارت
• ماده ۱۶۵ قانون تجارت
• ماده ۱۶۷ قانون تجارت
• ماده ۱۶۸ قانون تجارت
• ماده ۱۷۰ قانون تجارت

توضیح واژگان

• شرکت با مسئولیت محدود: ماده ۹۴ قانون تجارت، بیان می‌دارد:«شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد - فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است».
• شرکت مختلط سهامی: به شرکت‌هایی که تحت نام خاص، بین حداقل یک شریک ضامن و سهامدار تشکیل گردد و مسئولیت شریک یا شرکای ضامن به‌طور تضامنی، نامحدود و شخصی بوده و مسئولیت سهامدار یا سهامداران در این نوع شرکت، محدود به مبلغ اسمی سهامی است که هر یک از آنان، در شرکت دارند، شرکت مختلط سهامی گفته می‌شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

هر چند قانونگذار، هیئت نظار را، در دعوت مجمع عمومی شرکت صالح دانسته؛ لیکن این امر، موجب سلب مسئولیت از مدیران شرکت نگردیده و آنان مکلف هستند در موارد لزوم و لااقل سالی یک بار، شرکا را به مجمع عمومی دعوت نماید؛ تا ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت را تصویب کنند. به خصوص اینکه اگر هیئت نظار، از دعوت مجمع عمومی خودداری کنند؛ چون مدیران، مسئول اداره شرکت به نحو احسن هستند؛ آن‌ها باید اقدامات لازم را، جهت تشکیل مجمع عمومی به عمل آورند. بدین ترتیب اگر هیئت نظار، به دلایلی موجه یا غیرموجه، وظایف قانونی خود را به انجام نرساند؛ مدیر شرکت، باید مجمع عمومی را، جهت تعیین جانشین آن دعوت نماید. همچنین، شایان ذکر است به مجرد تشکیل شرکت، هیئت نظار باید نسبت به رعایت مواد ۹۶ و ۹۷ قانون تجارت، علم حاصل نماید. نکته‌ی دیگر آن که، نمی‌توان ضمانت اجرای عدم رعایت ماده ۱۰۹ قانون تجارت را، بطلان شرکت دانست.