آیین دادرسی کیفری (زراعت و مهاجری)

آیین دادرسی کیفری، نام کتابی دو جلدی از عباس زراعت و علی مهاجری است که توسط انتشارات فکرسازان به چاپ رسیده است که موضوع جلد اول آن، کشف جرم و تحقیقات مقدماتی و موضوع جلد دوم آن کیفیت محاکمه و اجرای احکام کیفری است.

جلد اول

محتوای کتاب

این جلد، در یک باب تدوین شده است:

1. باب اول: کشف جرم و تحقیقات مقدماتی را تبیین می کند.

بخشی از کتاب

نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب بیان می دارد:

تغييرات قانونى در مملكت ما عجيب است. يه همين اعتبار تحولات دستگاه قضایى نيز تحولات عجيبى است. تا قانونى مى خواهد در اذهان قضات، وكلا و حقوقدانان جاى گيرد، دست تحول تغيير آن رقم ميزند.

اين بار نوبت آيين دادرسى كيفرى در باب اول يعنى تحقيقات مقدماتى است، چرا كه مطابق قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب نهاد دادسرا، احيا و مقامات آن نیز رسیدگی تحقیقاتی را بر اساس مقرره های این قانون انجام خواهد داد و مواردى كه قانون مذكور حكمى ندارد به قانون آبين دادرسى دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مراجعه خواهند نمود.

اگر تا ديروز دادگاه عمومى متكفل انجام تحقيقات مقدماتى بود از امروز دادسرا متكفل اين امر گرديده است. عجيب آن است كه جز در موارد تصريح شده، دادسرا باید بر اساس آیین دادرسی دادگاه های عمومى و انقلاب عمل کند. یادمان نرفته که در زمان احیای دادگاه های عمومى و انقلاب مقرر شد اين دادگاه ها بر اساس آيين دادسرا (قانون اصول محاکمات جزایی ۱۳۹۰) عمل كنند و اكنون نيز مقرر شده دادسرا بر اساس آيين خاص دادگاه عمل كند!! بنابراين بی جهت نيست كه مى گویيم تحولات قانونى در دستگاه قضایى تحولات عجيبى است!

به هر حال بيوند زدن مقررات رسیدگی در دادگاه عمومى با نهاد دادسرا توسط قانونگذار باعث گرديد تا کتاب حاضر نیز بر شیوه تلفیق این دو نهاد (دادگاه و دادسرا) نگاشته شود و برای اولین بار به سبک فعلی عرضه گردد.

جلد دوم

محتوای کتاب

این جلد، در عناوین زیر تدوین شده است:

1. باب دوم: که به کیفیت محاکمه می پردازد.
2. باب سوم: تجدیدنظر از احکام را تبیی می کند.
3. باب چهارم: اختصاص به اعاده دادرسی دارد.
4. باب پنجم: مربوط به اجرای احکام است.
5. باب ششم: هزینه دادرسی را بررسی می کند.

بخشی از کتاب

نویسنده در بخشی از پیشگفتار کتاب بیان می دارد:

این مجموعه به شرح مواد قانون که مربوط به بعد از مرحله تحقیقات مقدماتی است پرداخته است و شامل کیفیت محاکمه، تجدیدنظر خواهی از آرای کیفری، اعاده دادرسی، اجرای احکام و هزینه دادرسی می باشد. شیوه نگارش و توضیحات مربوط به تفسیر آیین دادرسی کیفری به شکل حاضر شیوه نوینی است که در ایران سابقه ندارد و ممکن است در ذهن خواننده این سوال را به وجود آورد که چرا مانند روال معهود مولفان کتاب های آیین دادرسی کیفری عمل نشده است. این قلم به رغم احترام فراوانی که برای مولفان این آثار گران سسنگ قائل است و ارجی که به تلاش و کوشش ایشان می نهد اعتقاد دارد که آیین دادری تا سرحد امکان باید جامعه کاربردی و عملی بپوشد چرا که جنبه عملی آیین دادرسی بر جنبه علمی و ذهنی آن برتری دارد و شایسته نیست که یک دانشجو یا محقق تمامی مباحث آیین دادرسی را در کتاب یا کتاب هایی بخواند اما متن قانون را ندیده یا فاقد اطلاعات کاربردی برای مراجعه به محاکم کیفری و طرح شکایت یا دفاع در برابر آن باشد. بنابراین چنین تصمیم گرفته شد که متن مواد نوشته شود تا خواننده ابتدا متن ماده را بخواند و کمی در آن تامل نماید و سپس بلافاصله در ذیل همان ماده به مطالعه مسائل مختلفی که پیرامون آن مطرح است بپردازد.

جستارهای وابسته

• آیین دادرسی کیفری