بررسی فقهی – حقوقی مستند شهادت

عنوان	بررسی فقهی – حقوقی مستند شهادت
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	زهرا جعفرپور
استاد راهنما	مهدی حسن زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه قم

بررسی فقهی – حقوقی مستند شهادت عنوان پایان نامه ای است که توسط زهرا جعفرپور، با راهنمایی مهدی حسن زاده در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

از مهم ترین شرایط شهادت، قطعی و یقینی بودن آن است، ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی بر شهادت بر اساس قطع و یقین و منع از شهادت بر اساس شک و تردید استوار است. در این ماده بیان نشده منبع اطلاعات شاهد منحصر در حواس است یا اینکه شهادت به استناد سایر راههای متعارف حصول علم نیز جایز است. در قوانین نیز منعی در شهادت به استناد سایر راههای متعارف حصول علم دیده نمیشود، از سوی دیگر حقوقدانان در این زمینه نظر مشخصی ندارند و برخی از آنها شهادت به استناد حواس و برخی دیگر نه تنها شهادت به استناد حواس بلکه شهادت به استناد سایر راههای متعارف حصول علم را جایز میدانند. در فقه، فقها در مبحث مستند شهادت به بررسی این موضوع پرداختهاند، اما نظریات فقهی در این زمینه یکسان نیست و میان فقها اختلاف نظر وجود دارد، برخی قایل به جواز شهادت تنها به استناد دو حس بینایی و شنوایی هستند و برخی دیگر شهادت به استناد حواس پنج گانه را صحیح میدانند و برخی دیگر نیز در این زمینه برای حواس موضوعیت قایل نشده و شهادت به استناد سایر راههای متعارف حصول علم را جایز میدانند. مطالعات در این زمینه در فقه و حقوق نشان می دهد در مستند شهادت، حواس موضوعیت نداشته، بلکه طریقیت دارد و آنچه در این زمینه موضوعیت دارد علم است و راه های حصول علم نیز طریقیت دارند و هر آنچه که برای هر انسان متعارفی افاده علم کند مانند اقرار، شیاع، نوشته و مواردی از این قبیل میتوان در مستند شهادت از آن بهره جست.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

مقدمه ۱

الف) بیان مساله تحقیق ۱

ب) پیشینه تحقیق ۲

ج) ضرورت، اهمیت واهداف تحقیق ۲

د) سوالهای تحقیق ۳

ه–) فرضیات ۳

و) روش تحقیق وگرد آوری اطلاعات ۳

ز) ساختار تحقیق ۴

فصل اول:

شهادت به استناد حواس وعلم

۱–۱ شهادت به استناد حواس ۶

۱–۱–۱ شهادت اشخاص عادی ۶

۱–۱–۱–۱ دیدگاه فقها ۶

۱–۱–۱–۱–۱ شهادت فقط به استناد حس دیدن وشنیدن ۷

۱–۱–۱–۱–۲ شهادت به استناد سایر حواس ۸

۱–۱–۱–۲ دیدگاه حقوق دانان ۱۰

۱–۱–۲ شهادت نابینا، ناشنوا وکثیرالسهو وبله ۱۲

۱–۱–۲–۱ بررسی فقهی شهادت نابینا، ناشنوا وکثیرالسهو وبله ۱۲

۱–۱–۲–۱–۱ شهادت نابینا ۱۲

۱–۱–۲–۱–۱–۱ دلایل پذیرش شهادت نابینا ۱۳

۱–۱–۲–۱–۱–۲ دلایل عدم پذیرش شهادت نابینا ۱۷

۱–۱–۲–۱–۲ شهادت ناشنوا ۱۸

۱–۱–۲–۱–۲–۱ پذیرش قول (شهادت) اول ناشنوا ۱۸

۱–۱–۲–۱–۲–۲ پذیرش به طور مطلق ۱۸

۱–۱–۲–۱–۳ شهادت کثیر السهو وبله ۲۰

۱–۱–۲–۲ وضعیت حقوقی شهادت نابینا، ناشنوا وکثیر السهو وبله ۲۱

۱–۱–۲–۲–۱ شهادت نابینا وناشنوا ۲۲

۱–۱–۲–۲–۲ شهادت کثیر السهو وبله ۲۲

۱–۲ شهادت علمی وشهادت به استناد دلایل وامارات واصول ۲۵

۱–۲–۱ شهادت علمی ۲۵

۱–۲–۱–۱ شهادت علمی درفقه ۲۵

۱–۲–۱–۲ شهادت علمی در حقوق ۲۶

۱–۲–۲ شهادت به استناد دلایل (نوشته، اقرار وگواهی) ۲۹

۱–۲–۲–۱ شهادت به استناد نوشته ۲۹

۱–۲–۲–۱–۱وضعیت فقهی شهادت به رویت خط وانگشتری شاهد با عدم ذکر

(یاد آوری) واقعه ۲۹

۱–۲–۲–۱–۱–

دلایل عدم جواز شهادت به رویت خط وانگشتری شاهد با عدم

ذکر(یاد آوری) واقعه ۲۹

۱–۲–۲–۱–۱–۲ دلایل جواز شهادت به استناد خط وانگشتری شاهد با عدم ذکر

(یادآوری) واقعه همراه با شهادت شخص ثقه همراه شاهد ۳۱

۱–۲–۲–۱–۲ وضعیت حقوقی شهادت شاهد طبق نوشته ۳۳

۱–۲–۲–۲ شهادت به استناد اقرار ۳۴

۱–۲–۲–۲–۱ شهادت مختبی ۳۴

۱–۲–۲–۲–۱–۱ دلایل جواز شهادت مختبی ۳۴

۱–۲–۲–۲–۱–۲ دلایل عدم جواز شهادت مختبی ۳۵

۱–۲–۲–۲–۲ شهادت بر اقرار بر نسب ۳۷

۱–۲–۲–۲–۲–۱ دلایل جواز شهادت بر اقرار بر نسب ۳۷

۱–۲–۲–۲–۲–۲ دلایل عدم جواز شهادت بر اقرار بر نسب ۳۸

۱–۲–۲–۳ شهادت به استناد گواهی ۴۱

۱–۲–۲–۳–۱ وضعیت فقهی شهادت به استناد گواهی ۴۱

۱–۲–۲–۳–۲ وضعیت حقوقی شهادت به استناد گواهی ۴۳

۱–۲–۳ شهادت به استناد امارات، اصول و قواعد ۴۶

۱–۲–۳–۱ شهادت به استناد امارات ۴۶

۱–۲–۳–۱–۱ دلایل پذیرش شهادت مستند به امارات ۴۷

۱–۲–۳–۱–۲ دلایل عدم پذیرش شهادت مستند به امارات ۴۸

۱–۲–۳–۲ شهادت مستند به اصول ۴۹

۱–۲–۳–۲–۱ دلایل پذیرش شهادت مستند به استصحاب ۴۹

۱–۲–۳–۲–۲ دلایل عدم پذیرش شهادت مستند به استصحاب ۵۱

۱–۲–۳–۳ شهادت به استناد قواعد ۵۴

فصل دوم:

شهادت به استناد استفاضه

۲–۱ مبنا، دلایل وشرایط شهادت به استناد استفاضه ۵۹

۲–۱–۱ مبنای شهادت به استناد استفاضه ۵۹

۲–۱–۱–۱ تعذر وتعسر مشاهده ۵۹

۲–۱–۱–۲ عدم امکان اقامه شاهد ۵۹

۲–۱–۲ دلایل شهادت به استناد استفاضه ۶۰

۲–۱–۲–۱ وضعیت فقهی شهادت به استناداستفاضه ۶۰

۲–۱–۲–۱–۱ دلایل جواز شهادت به استناد استفاضه ۶۰

۲–۱–۲–۱–۲ دلایل عدم جواز شهادت به استناد استفاضه ۶۳

۲–۱–۲–۲ وضعیت حقوقی شهادت به استناد استفاضه ۶۳

۲–۱–۲–۲– ۱ دلایل جواز شهادت به استناد استفاضه ۶۴

۲–۱–۲–۲–۲ دلایل عدم جواز شهادت به استناد استفاضه ۶۵

۲–۱–۳ شرایط شهادت به استناد استفاضه ۶۶

۲–۱–۳–۱ مشروط نبودن استفاضه به علم وکفایت ظن مطلق ۶۶

۲–۱–۳–۲ مشروط بودن استفاضه به ظن متآخم به علم ۶۷

۲–۱–۳–۳ مشروط بودن استفاضه به علم ۶۷

۲–۲ قلمرو شهادت به استناد استفاضه ۷۰

۲–۲–۱ انحصار به موارد خاص ۷۰

۲–۲–۲ عدم انحصار به موارد خاص ۷۲

۲–۲–۳ شهادت به سبب ملک مطلق وید وتصرف واستفاضه ۷۴

۲–۲–۳–۱ شهادت به سبب ملک مطلق ۷۴

۲–۲– ۳–۲ شهادت بر ملک مطلق به موجب ید وتصرف واستفاضه ۷۶

۲–۲–۳–۳ شهادت بر ملک مطلق به استناد ید وتصرف (بدون استفاضه) ۷۷

۲–۲–۳–۴ شهادت بر ملک مطلق به استناد ید ۸۲

۲–۲–۳–۵ شهادت بر ملک به استناد مجرد استفاضه (بدون ید وتصرف) ۸۸

۲–۲–۴ شهادت به نسب، موت، نکاح، وقف به موجب استفاضه ۸۹

۲–۲–۴–۱ شهادت به نسب ۸۹

۲–۲–۴–۲ شهادت به موت ۹۱

۲–۲–۴–۳ شهادت به نکاح به استناد استفاضه ظن متآخم به علم ۹۱

۲–۲–۴–۴ شهادت به وقف به استناد استفاضه ظن متآخم به علم ۹۴

۲–۲–۴–۵ تعارضات ۹۵

۲–۲–۴–۵–۱ تعارض ید وشیاع ۹۶

۲–۲–۴–۵–۲ تعارض دوشیاع ۹۷

نتیجه گیری ۹۹

پیشنهاد ۱۰۱

فهرست منابع و مآخذ ۱۰۲

الف– منابع فارسی ۱۰۲

۱ کتاب ها ۱۰۲

۲ مجموعه ها وفرهنگ ها ۱۰۴

۳ پایان نامه ۱۰۴

ب– منابع عربی ۱۰۴

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

• حقوق خصوصی
• فقه
• شهادت(گواهی)
• شاهد
• قانون مدنی
• دلیل و مدرک(قانونی)
• یقین
• مستند شهادت