ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی

ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی: شهادت باید از روی قطع و یقین باشد نه به‌طور شک و تردید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۳۱۴ قانون مدنی
• ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی

توضیح واژگان

به اخبار اشخاص از آنچه که دیده یا شنیده‌اند، «شهادت» گویند.

منظور از «قطع و یقین در شهادت» در ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی، دیدن، شنیدن یا حس واقعه، به گونه ای متناسب با موضوع است، در واقع، قطع، به حالت نفسانی گویند که در آن، حال واقعه، برای شاهد، محرز و متقن بوده؛ و احتمال خطا منتفی است.

مطالعات تطبیقی

• در حقوق فرانسه، حجیت گواهی، منوط به علم قاضی است.

نکات تفسیری دکترین ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی

ممکن است یقین شاهد، مستند به دیدن و شنیدن توأمان باشد. شهادت از روی شک و تردید، اعتباری ندارد، شاهد باید از طریق حواس خود، نسبت به موضوع شهادت، علم پیدا نموده؛ و در ضمن، حواس او نیز، دچار بیماری نبوده باشد؛ در نتیجه چنانچه شخص، ناشنوا یا روشندل باشد، نمی‌تواند به استماع یا دیدن چیزی شهادت دهد.

در عصر حاضر، اماره و شهادت، به عنوان دلایل ناقص محسوب می گردد، زیرا در خصوص شهادت، به دلیل امکان فراموشی، عدم صداقت، یا دقت ناکافی شاهد، اعتماد به وی مشکل است، به همین دلیل، بیشتر مردم به تنظیم سند در روابط خود رو آورده و شهادت، نتوانسته جایگاه گذشته خود را حفظ نماید.

نکات توضیحی ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی

همان گونه که در ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی آمده است، شهادت از روی ظن و شک، فاقد اثر است، اما ظنی که شرع، آن را معتبر دانسته، در حکم علم بوده؛ و شهادت مستند به چنین ظنی، پذیرفته‌ است.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

• امام صادق، شهادت در موارد شک و تردید را صحیح ندانست.
• با استناد به روایتی از امام صادق، به نقل از حضرت محمد، شاهد، باید بتواند موضوع شهادت را، به یاد آورد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی

1. شهادت باید مبتنی بر قطع و یقین باشد.
2. شهادت نباید به‌طور شک و تردید ارائه شود.
3. مبنای شهادت باید اطمینان کامل به صحت موضوع باشد.
4. قوانین بر اهمیت قطعیت در ارائه شهادت تأکید دارند.
5. پرهیز از شهادت مبتنی بر تردید و دو دلی در فرایند قضایی الزامی است.

رویه‌های قضایی

• به موجب دادنامه شماره ۵۲۸ مورخه ۱۳۷۳/۹/۲۹ شعبه ۱۸ دیوان عالی کشور، شهادتی که مستند به علم و یقین نبوده و تنها متکی بر شنیده‌های دیگران باشد؛ پذیرفته نیست.
• به موجب دادنامه شماره ۵۷۰ مورخه ۱۳۸۵/۴/۳۱ شعبه ۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، شهادتی که مستند به علم و یقین نبوده و تنها متکی بر شنیده‌های دیگران باشد؛ پذیرفته نیست.

• به موجب دادنامه شماره ۵۶۹ مورخه ۱۳۷۳/۹/۲۴ شعبه ۳ دیوان عالی کشور، شهادتی که پیرامون موضوعات مورد نزاع طرفین دعوا نباشد؛ فاقد تنجیز و قطعیت بوده و قابل تطبیق با ادعای مدعی نباشد؛ اعتباری ندارد.
• رای دادگاه درباره اعتراض به تصمیم مراجع انتظامی دانشگاه آزاد اسلامی در دادگاه حقوقی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۶۹۱)
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر عدم مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت

پایان‌نامه و رساله‌های مرتبط

• بررسی فقهی – حقوقی مستند شهادت