تحول حقوق مالکیت قناتها به عنوان منبع سنتی تامین آب در ایران
تحول حقوق مالکیت قنات ها به عنوان منبع سنتی تامین آب در ایران عنوان مقاله ای از رحیم پیل وار و مریم رجبی است که در آبان 1398 و در شماره 1 نشریه علمی دولت و حقوق منتشر شده است.
 | |
| عنوان | تحول حقوق مالکیت قناتها به عنوان منبع سنتی تامین آب در ایران |
|---|---|
| نویسنده | رحیم پیل وار مریم رجبی |
| محور موضوعی | حقوق عمومی حقوق خصوصی |
| سال نشر | ۱۳۹۸ |
| منتشر شده در | نشریه دولت و حقوق |
| دوره | ۱ |
| شماره | ۱ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
چکیده
دانش ساخت و بهره برداری از قنات یا کاریز، دانشی پیچیده جهت استخراج و بهره برداری از آبهای زیرزمینی و از ابداعات ایرانیان باستان است که به بسیاری از نقاط جهان نیز گسترش یافته است. قنات صرف نظر از آبیاری زمینهای کشاورزی و رفع نیاز به آب شرب، آب زیرزمینی را بدون نیاز به مصرف انرژی به جریان می اندازد و حامل انرژی نیز می باشد. در ایران از دهه 40 به بعد، حفر چاههای عمیق و نیمه عمیق رو به افزایش نهاد که بعضاً مجاز و غیرمجاز بودند و حتی در چاههای مجاز، سطح بهرهبرداری از آنها نیز مورد نظارت و کنترل صحیح و قانونی قرار نمیگرفت. به دلیل برداشت بیش از حد مجاز، از همان زمان افت آبهای زیرزمینی در کشور آغاز گردید و پایین رفتن سطح آب سفرههای زیرزمینی، دشتهای ممنوعه و ممنوعه بحرانی را درکشور رقم زد. بر همین اساس مقنن دخالت کرد و در سال 1347 آبها را ملی اعلام نمود و این فرایند تا امروز با شدت بیشتری ادامه داشته است. این پژوهش با هدف کمک به تبیین وضعیت حقوقی قناتها به عنوان منبع سنتی تامین آب، پس از موضوع شناسی، ضمن بررسی فرایند قانونگذاری، حقوق فعلی حاکم بر مالکیت قناتها را از منظر ثبت و همچنین چگونگی بهره برداری از آنها بررسی می نماید و خواهیم دید مالکیت خصوصی بیش از پیش جای خود را به مالکیت عمومی داده است.