تعدیل قرارداد در نظام حقوقی ایالات متحده آمریکا و ایران
 | |
| عنوان | تعدیل قرارداد در نظام حقوقی ایالات متحده آمریکا و ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | ناصر طاهری نستوه |
| استاد راهنما | گودرز افتخار جهرمی، پرویز ساورایی |
| استاد مشاور | میرقاسم جعفرزاده، مصطفی اِِلسان |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
تعدیل قرارداد در نظام حقوقی ایالات متحده آمریکا و ایران عنوان رساله ای است که توسط ناصر طاهری نستوه، با راهنمایی گودرز افتخار جهرمی و پرویز ساورایی و با مشاوره میرقاسم جعفرزاده و مصطفی اِِلسان در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
در تمامی نظام های حقوقی طرفین ملزم به اجرای تعهدات قراردادی هستند. با این وجود، در برخی مواقع اجرای این تعهدات برای طرفین یا یکی از آنها دشوار می شود. مهمترین پرسش در این حال این است که با بروز دشواری در اجرای قرارداد توسط یکی از طرفین، چگونه می توان متعهد را از انجام تعهد گزاف معاف و با حفظ قرارداد، عدالت معاوضی را به آن برگرداند. علیرغم پاسخهای متفاوت به این پرسش در نظامهای حقوقی مختلف، در این تحقیق تاکید اصلی بر انعکاس تجربه حقوقی ایالات متحده آمریکا و مقایسه آن با حقوق ایران به منظور شناسایی کاستیها و ابهامات و ارایه راه حل حقوقی مناسب و قابل دفاع می باشد. با این هدف، در این تحقیق سعی شده است تا نشان داده شود که اساسا قضات و حقوقدانان آمریکایی در فرض تغییر بنیادین اوضاع و احوال حاکم بر قرارداد، بر اساس چه مبنا و دلایلی اقدام به تعدیل قرارداد موجود می نمایند؟ با بررسی تفصیلی مقررات مربوطه UCC، رویه قضایی و نظریات حقوقدانان آمریکایی ملاحظه شد که در صورتی که یک حادثه احتمالی رخ داده باشد و به موجب آن اجرای قرارداد غیرعملی شده باشد، مشروط بر اینکه عدم وقوع حادثه فرض اساسی طرفین بوده و قرارداد بر اساس آن شکل گرفته باشد، متعهد می تواند از عذر اجرای توافق قراردادی برخوردار باشد. با مقایسه حقوق ایران با تجربیات تفصیلی آمریکا، این بررسی نشان داد که پاسخ حقوقی نظام حقوقی ایران واضح نبوده و نیازمند بازنگری یا اجتهاد جدید است. با این وجود، به نظر می رسد با الهام از منابع غنی فقهی و تجربیات حقوقی دیگر کشورها از یک طرف و با ارایه تحلیلی متفاوت از ماده ۲۲۷ و استفاده از ماده ۲۲۹ قانون مدنی از طرف دیگر بتوان بر معافیت از پرداخت خسارت توسط متعهد مبتلا به چنین شرایط و وضعیت خاص با رعایت شرایطی معین اظهارنظر نمود. نظر به اهمیت موضوع، اصلاح مواد قانونی موجود و عنداللزوم تدوین مقررات جدید در این باب پیشنهاد می شود.
ساختار و فهرست رساله
فهرست نوشتار عنوان صفحه مقدمه
بخش نخست شناسایی تعدیل قرارداد
فصل نخست: شناسایی تعدیل قرارداد در حقوق آمریکا
مبحث نخست: مفهوم و ماهیت تعدیل قرارداد
گفتار نخست: مفهوم تعدیل قرارداد
بند نخست: مفهوم دشواری
بند دوم: مفهوم تعدیل
گفتار دوم: ماهیت تعدیل قرارداد
بند نخست: ماهیت تعدیل در تیوری غیرعملی شدن اجرای قرارداد
بند دوم: ماهیت تعدیل در U C C
مبحث دوم: مبانی تعدیل و شرایط تحقق آن
گقتار نخست: مبانی تعدیل قرارداد در نظام حقوقی آمریکا
بند نخست: نظریه غیرعملی شدن اجرای قرارداد
بند دوم: خلاف وجدان بودن بر اساس حسن نیت
گفتار دوم: شرایط تحقق تعدیل و عوامل موثر در آن
بند نخست: شرایط تحقق تعدیل
الف: وجود حادثه غیرمترقبه
ب: غیرقابل پیش بینی بودن حادثه
ج: غیرقابل انتساب بودن حادثه به طرفین قرارداد ۳۴ بند دوم: عوامل موثر در تحقق تعدیل ۳۶ الف: ایجاد دگرگونی بنیادی و اساسی در قرارداد
ب: عدم وقوع حادثه فرض اساسی انعقاد قرارداد باشد
فصل دوم: شناسایی تعدیل قرارداد در نظام حقوق ایران ۴۲ مبحث نخست: مفهوم و ماهیت تعدیل قرارداد
گفتار نخست: مفهوم تعدیل قرارداد در نظام حقوقی ایران
بند نخست: مفهوم عسر و حرج
بند دوم: مفهوم تعدیل
گفتاردوم: ماهیت تعدیل قرارداد ۴۹ بند نخست: ماهیت تعدیل در قراردادهای مالی غیر وجه نقد ۵۰ بند دوم: ماهیت تعدیل در قراردادهای موضوع وجه نقد ۵۳ مبحث دوم: مبانی تعدیل و شرایط تحقق ان ۵۷ گفتار نخست: مبانی تعدیل قرارداد ۵۸ بند نخست: مبانی فقهی تعدیل قرارداد ۵۹ الف: قاعده نفی عسر و حرج
ب: قاعده لاضرر
ج: قاعده میسور
بند دوم: مبانی حقوقی تعدیل قرارداد
الف: نظریه شرط ضمنی
ب: نظریه غبن حادث
ج: نظریه عدالت معاوضی و داراشدن غیرعادلانه
د: مصالح و منافع اجتماعی و عمومی
گفتار دوم: شرایط تحقق تعدیل و عوامل موثر در آن ۷۲ بند نخست: شرایط تحقق تعدیل
الف: وجود حادثه غیرمترقبه
ب: غیر قابل انتساب بودن حادثه به طرفین قرارداد
بند دوم: عوامل موثر در تحقق تعدیل
الف: غیرقابل پیش بینی بودن حادثه
ب: غیرقابل اجتناب بودن حادثه
بخش دوم شیوه تعدیل قرارداد
فصل نخست: شیوه تعدیل قرارداد در نظام حقوقی ایالات متحده آمریکا
مبحث نخست: شیوه اجرای دکترین غیرعملی شدن قرارداد و تعهدات خلاف وجدان
گفتار نخست: اجرای غیرعملی شدن قرارداد در UCC و مشکلات موجود در تفسیر
بند نخست: غیرعملی شدن اجرای قرارداد در UCC
بند دوم: مشکلات موجود در تعدیل در مقابل تفسیر قرارداد
گفتار دوم: تعدیل تعهدات خلاف وجدان در تشکیل قرارداد و قراردادهای نرم افزار
بند نخست: تعدیل تعهدات خلاف وجدان در تشکیل قرارداد
الف: خلاف وجدان بودن و تعهدات عمومی طرفین
ب: تعدیل ضمانت نامه ها ، خسارات و سپرده های خلاف وجدان
بند دوم: تعدیل تعهدات خلاف وجدان در قراردادهای نرم افزار
الف: تعدیل قراردادهای نرم افزاری
ب: توافق در زمینه انتقال الکترونیکی نرم افزار
ج: الزامات اعلان تعدیل
د: عبارات تعدیل غیرشفاهی (NOM)
مبحث دوم: تعدیل در قراردادهای مصرف، نوسانات نرخ ارز، اجرای جایگزین و رویه قضایی
گفتار نخست: تعدیل در قراردادهای مصرف و تعدیل بر اساس نوسانات نرخ ارز
بند نخست: تعدیل در قراردادهای مصرف
الف: مقررات موجودِ حمایت از مصرف کننده
ب: تعدیل شروط قرارداد اِستاندارد مصرف
بند دوم: نوسانات نرخ ارز و قابل پیش بینی بودن
گفتار دوم: تعدیل و اجرای جایگزین، قرارداد جایگزین و رویه قضایی مرتبط
بند نخست: تعدیل و اجرای جایگزین و قرارداد جایگزین
الف: تعدیل و اجرای جایگزین
ب: تعدیل و قرارداد جایگزین
بند دوم: رویه قضایی مرتبط با تعدیل قرارداد
فصل دوم: شیوه تعدیل قرارداد در نظام حقوقی ایران
مبحث نخست: شیوه تعدیل در قراردادهای فاقد وجه التزام
گفتار نخست: تعدیل قیمت و تعهد موضوع قرارداد
بند نخست: تعدیل قیمت قرارداد
الف: عدم امکان تعدیل تعهدات به علت غیر قابل تفکیک بودن آن
ب: عدم امکان تعدیل تعهدات به علت غیر مفید و یا غیرقابل استفاده بودن بخشی از تعهدات بدون انجام بخشی دیگر
ج: عدم امکان تفکیک و تجزیه تعهدات به خاطر حفظ منافع و مصالح عمومی
بند دوم: تعدیل تعهد موضوع قرارداد
الف: عدم امکان تعدیل قیمت قرارداد به دلیل کاهش یا افزایش شدید قیمت قراردادی
ب: وضعیت خاص متعهد له و عدم توانایی یا استنکاف وی برای پرداخت مابه التفاوت قیمت مندرج در قرارداد با قیمت حاصل از اعمال تغییرات اوضاع و احوال
گفتار دوم: تسهیلِ انجام تعهد قراردادی و تعدیل میزان تعهد
بند نخست: تسهیل درانجام تعهدات قراردادی
الف: تقسیط پرداخت دین
ب: اعطای مهلت انجام تعهد
بند دوم: تعدیل میزان تعهد
الف: کاهش میزان تعهد گزاف
ب: افزایش میزان تعهد طرف مقابل
مبحث دوم: شیوه تعدیل در قراردادهای دارای وجه التزام
گفتار نخست: ابزار و چگونگی تعدیل وجه التزام
بند نخست: ابزار تعدیل وجه التزام
الف: ابزار تعدیل وجه التزام در فقه و حقوق
ب: ابزار تعدیل وجه التزام در حقوق موضوعه
بند دوم: چگونگی تعدیل وجه التزام
الف: چگونگی تعدیل در تعهدات غیر وجه نقد
ب: چگونگی تعدیل در تعهدات وجه نقد
گفتار دوم: تعدیل وجه التزام در قوانین و رویه قضایی ایران
بند نخست: تعدیل وجه التزام در قوانین و مقررات
بند دوم: تعدیل وجه التزام در رویه قضایی
الف: رویه قضایی تعدیل در تعهدات مالی غیروجه نقد
ب: رویه قضایی تعدیل در تعهدات پرداخت وجه نقد
نتیجه گیری
منابع و مآخذ
الف: به زبان فارسی
ب: به زبان عربی
ج: به زبان انگلیسی ۲۲۷ د: قوانین و مقررات
کلیدواژه ها
- دشواری
- تعدیل قرارداد