جایگاه فقهی و حقوقی اذن همسر اول در ازدواج مجدد مرد
 | |
| عنوان | جایگاه فقهی و حقوقی اذن همسر اول در ازدواج مجدد مرد |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | کریم شفیعی |
| استاد راهنما | بهروز مجدزاده خاندانی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس |
جایگاه فقهی و حقوقی اذن همسر اول در ازدواج مجدد مرد عنوان پایان نامه ای است که توسط کریم شفیعی، با راهنمایی بهروز مجدزاده خاندانی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس دفاع گردید.
چکیده
مسیله اذن و آثار حقوقی آن در حقوق مدنی، از اهمیت ویژای برخوردار است نظری اجمالی به قانون مدنی و ابواب مختلف فقه امامیه این حقیقت را آشکار می سازد که اذن درروابط حقوقی و اجتماعی افراد نقش به سزایی دارد یکی از مسایل چالش برانگیز در حوزه فقه و حقوق خانواده، جواز تعدد زوجات و نارضایتی همسر اول است. جواز تعدد زوجات، به نص قرآن کریم مورد پذیرش بوده، تردیدی در آن وجود ندارد، این پایان نامه در ابتدا به تعریف اذن و ماهیت حقوقی آن پرداخته و تفاوت آن با دیگر اصطلاحات حقوقی را بررسی می کند. در ادامه نظریه لزوم اذن همسر اول برای ازدواج مجدد را مورد تحقیق قرار داده است. در این راستا چگونگی استدلال به دو آیه ۱۹ و۳ سوره نسا و همچنین کاربرد قاعده لاضرر بررسی شده است. در نهایت نیز با توجه به این که قانون گذار در ماده ۱۰۴۹ قانون مدنی کشورمان به صراحت فرموده که ازدواج با دختر برادر و دختر خواهرزن نیاز به رضایت همسر اول دارد از میان مباحث مربوط به محرمات ازدواج، مقوله جمع میان عمه و برادرزاده، خاله و خواهرزاده موجب اختلاف امت اسلامی گردیده است. جمهور فقهای اهل سنت و شیخ صدوق از امامیه، با استناد به روایاتی که از رسول خدا و پیشوایان اهل تشیع نقل شده است، به صورت مطلق چنین جمعی را حرام دانسته اند. داود ظاهری، عثمان البتی، خوارج و برخی از فقیهان امامیه این ازدواج را به صورت مطلق جایز دانسته اند. مشهورِ فقهای امامیه تفصیل را ترجیح داده و به روایاتی استناد کرده اند که از ایمه تشیع به صورت تفصیلی نقل شده است و روایاتی را که از مطلق تحریم سخن می گویند، حملِ بر مقید کرده اند. مخرج مشترکِ جمهور اهل سنت و مشهور امامیه، حفظ احترام و جایگاه عمه و خاله در خانواده است .اهل سنت برای حفظ احترام و صله رحم، به صورت مطلق اصل تحریم را ترجیح داده اند و امامیه برای حفظ احترام و ارزشهای اخلاقی، حلیت آن را مشروط به اجازه دانسته و قایل به تفصیل شده اند. گونه مطالعه در این پژوهش کتابخانه ای و روش حاکم بر آن توصیفی تحلیلی است. .
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده:
سازماندهی تحقیق الف– پیشگفتار
ب– بیان مساله
ج– اهداف تحقیق
د– سیوالات تحقیق
ذ– فرضیات تحقیق:
ر– سوابق تحقیق
ز– روش شناسی پژوهش
فصل اول مفاهیم و مبانی اذن
مبحث اول– تعریف، ماهیت حقوقی و مختصات اذن
گفتار اول– طرح مطالب
گفتار دوم– ماهیت حقوقی اذن
بند اول– واقعه حقوقی بودن اذن
بند دوم–عمل حقوقی
مبحث دوم –مختصات و مفاهیم و ارکان اذن
گفتار سوم –مختصات اذن
بند اول– یک طرفه بودن اذن
بند دوم– قابل رجوع بودن اذن
بند سوم–حق یا حکم بودن اذن
گفتار چهارم– تمییز اذن از مفاهیم و تاسیسات حقوقی مشابه
بند اول– مقایسه مفاهیم
الف –اذن و رضایت
ب– اذن و اجازه
ج – اذن و حق انتفاع
د– اذن و حق ارتفاق
ذ – اذن و عقود اذنیه
بند دوم – ارکان اذن
الف–طرح مطالب
ب–اذن دهنده
ب – مفهوم اختیار قانونی:
ج – انتقال یا اسقاط حقِ دادن اذن:
فصل دوم تعدد زوجات و نظریه اذن همسر اول
مبحث اول– تعدد زوجات (چند همسری)
گفتار اول– ضرورت بحث تعدد زوجات
بند اول– پیشینه تعدد زوجات
الف– قبل از اسلام:
بند دوم– بررسی ادله جواز چند همسری در اسلام
ب–روایات:
ج–سیره: ۵۰ بند سوم– ادله مخالفان تعدد زوجات ۵۰ الف–آثار سواجتماعی و خانوادگی چند همسر ۵۰ ب–تعدد زوجات خلاف عمل مشهور طبیعت است
ج–قانون تعدد زوجات باعث ترغیب مردان به هوس رانی است
گفتار دوم– نظام چند همسری در قانون
بند اول– در قانون مدنی
بند دوم–قانون حمایت از خانواده
الف– بررسی اشکالات ماده ی
لایحه حمایت از خانواده
ب– اشکالات شرط اول : رضایت همسر اول
بند سوم– وجوه ذکر شده برای لزوم رضایت همسر اول
الف– آثار سوء چندهمسری در خانواده و اجتماع
ب –چند همسری و ترغیب مردان به هوس رانی
ج– چندهمسری؛ یک معادله ی نابرابر
د– نقد و بررسی
مبحث دوم– رجحان مصالح نوعیه بر مصالح شخصیه در تدوین قوانین اجتماعی
گفتار سوم– خانواده یک نهاد اجتماعی با کارکردهای منحصر به فرد
بند اول– ضرورت ازدواج مجدد و تشکیل خانواده های دیگر
الف– فزونی شمار زنان آماده ی ازدواج نسبت به مردان آماده ی ازدواج
ب–میزان تولد دختران
ج– آمادگی زودتر دختران برای ازدواج
ج–بیشتر بودن زمینه ی فوت مردان
د–محدودیت موقعیت دختران برای ازدواج
بند دوم–راه کارهای پیشنهادی در قبال فزونی زنان آماده ی ازدواج نسبت به مرد
الف–محرومیت همیشگی برخی از زنان از ازدواج
ب –آزادی جنسی
د–اعمال قانون تعدد زوجات با شرایط خاص
بند سوم –شرایطی که اسلام برای ازدواج مجدد مرد لحاظ کرده است
الف–رعایت محدودیت تعداد
ب–رعایت عدالت
اول تامین مالی
دوم حق قسْم
بند چهارم–قوانین ازدواج مجدد در برخی کشورهای اسلامی
گفتار چهارم– مبنای نظریه لزوم اذن همسر اول
بند اول– استدلال موجود در مورد اذن همسر اول
الف–استدلال اول آیه
سوره نساء
ب– استدلال دوم آیه
نساء
ج–حکم مستظهر از عاشروهن
بند دوم– نظریه استدلال به قاعده ی لاضرر
الف– ضرر بر همسر اول
ب– ضرر بر زن داوطلب برای ازدواج با مردان همسردار
ج– ضرر بر مرد در صورت عدم ازدواج مجدد
د–دیدگاه های موجود در مساله
فصل سوم ازدواج با دختر خواهر یا دختر برادر همسر
مبحث اول–جایگاه ازدواج با دختر برادر و دختر خواهر همسر
گفتار اول– طرح مسیله
بند اول– نقش اذن زن به شوهر، در نکاح مرد با دختر برادر یا دختر خواهر زن
بند دوم–بررسی مسایل موجود در ازدواج با دختر برادر و دختر خواهر همسر
الف–مسیله اول– ازدواج با دختر برادر یا دختر خواهر زوجه در صورتی که نکاح عمه یا خاله سابق بر آن باشد، بدون اذن آنها جایز نیست
جماعت کثیری هم در این مسیله دعوای اجماع نموده اند مانند سید مرتضی در انتصاروموصلیات ،شیخ طوسی در خلاف ، ابن زهره در غنیه، راوندی در فقه القرآن، ابن ادریس در سرایر ، شهید ثانی در روضه و علامه در تذکره در مقابل، تنها صدوق علیه الرحمه در مقنع قایل به همان فتوای مشهور بین عامه می باشد که عبارت است از منع مطلقا، یعنی چه با اذن و چه بدون اذن و چه نکاح با عمه و یا خاله مقدم باشد و چه موخر باشد
ب–بررسی حکم مساله در صورت تقارن عقد عمه یا خاله با دختر خواهر و دختر برادر
۱–نظر شیخ طوسی در کتاب مبسوط وخلاف
۲–نظرابن ادریس در سرایر
۳–نظرشهید اول در کتاب لمعه
۴–نظر شهید ثانی در شرح لمعه
ج– مسیله سوم–عمه وخاله باواسطه هم مثل بی واسطه است
د–
ذ–مسیله پنجم
ز–مسیله هفتم
گفتار دوم– حکم جمع میان همسر و دختر برادر یا خواهر در ازدواج از دیدگاه فقهای اسلامی
بند اول–دیدگاه اول: تحریم مطلق
الف–تحلیل و بررسی
بند دوم–دیدگاه دوم: قول به جواز
الف–تحلیل و بررسی
گفتار سوم–دیدگاه سوم: قول به تفصیل
بند اول –صورت اول:
بند دوم–صورت دوم
الف–تحلیل و بررسی
گفتار چهارم–ثمره اختلاف
بند اول–جایگاه جمع در تحکیم خانواده
بند دوم–سوال این است که آیا جمع میان خاله و خواهرزاده، عمه و برادرزاده، می تواند منجر به تحکیم خانواده شود یا برعکس، امنیت وآرامش خانواده را بر هم می زند؟
الف–تحلیل و بررسی
ب–جمع بندی ازدواج با دختر برادر و دختر خواهر همسر
نتیجه گیری و پیشنهادات
الف–نتیجه گیری
ب –پیشنهاد
منابع و ماخذ
کلیدواژه ها
- ازدواج با دختر برادر و دختر خواهر زن
- معاشرت به معروف
- اذن همسراول
- تعدد زوجات
- ماهیت اذن