حقوق کیفری اختصاصی، جرایم علیه اشخاص (جنایات) (آقایی نیا)

حقوق کیفری اختصاصی، جرایم علیه اشخاص (جنایات) نام کتابی است از حسین آقایی نیا که توسط انتشارات میزان به چاپ رسیده است.

حقوق کیفری اختصاصی، جرایم علیه اشخاص

نویسنده(ها)	حسین آقایی نیا
کشور	ایران مکان ناشر فارسی: تهران
زبان	فارسی
موضوع(ها)	جنایت
تاریخ نشر	1401
شمار صفحات	576

محتوای کتاب

این کتاب در 3 بخش تدوین گردیده است:

1. بخش اول: این فصل به بررسی جنایات عمدی اختصاص دارد. عناوینی مانند: ارکان جنایت عمدی، شرکت در جنایت، معاونت در جنایت، راه های اثبات جنایت و ... در ذیل این فصل مورد بررسی قرار می گیرند.
2. بخش دوم: این فصل با عنوان جنایت های غیر عمدی، به بررسی انواع جنایات غیرعمدی پرداخته و تداخل و تعدد دیات را تبیین می کند.
3. بخش سوم: این فصل با عنوان جنایت های تعزیری به مصادیقی همچون منازعه، سقط جنین و جرایم ناشی از تخلفات رانندگی می پردازد.

بخشی از کتاب

نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب می نویسد:

منظور از موضوع در حقوق کیفری ماهوی، چیزی است که رفتار مرتکب بر آن واقع می‌شود. تقسیم‌بندی متداول در حقوق کیفری نیز، بر همین مبنا صورت گرفته است: جرایم علیه اشخاص، جرایم علیه اموال و مالکیت و جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی. موضوع جنایت در مفهوم عام ممکن است انسان زنده، میت یا جنین باشد.

الف. انسان زنده. موضوع جنایت در قانون مجازات اسلامی (کتاب قصاص)، انسان زنده است و نیاز به تصریح به آن نیست، زیرا قصاص نسبت به انسان زنده و به دلیل ارتکاب جنایت عمدی علیه انسان زنده دیگری اِعمال می‌شود. همچنین در سایر جنایات مندرج در کتاب قصاص، اعم از شبه‌عمدی یا خطای محض نیز، موضوع جنایت، انسان زنده است. به موجب ماده 289 ق.م.ا «جنایت بر نفس، عضو و منفعت بر سه قسم عمدی، شبه عمدی و خطای محض است». در این بخش، جنایت بر انسان زنده مورد بررسی قرار خواهد گرفت و منظور از واژه جنایت، آسیب‌هایی است که در نتیجه رفتار انسانی، علیه نفس، عضو و منفعت انسان زنده دیگری واقع می‌گردد. گاهی به واژه حواس در کنار منافع اشاره شده است (ماده 708 ق.م.ا) و در برخی موارد حواس مانند شنوایی (ماده 682)، بینایی (ماده 689)، بویایی (ماده 693) مورد توجه قانون‌گذار بوده است. مواردی مانند عقل به طور مستقل و بدون پیشوندی موضوع جنایت است (ماده 675)، هرچند می‌توان گفت که عقل، شنوایی، بینایی و بویایی، منافع مغز، گوش، چشم و بینی هستند.

ب. میت. میت نیز در موارد خاص موضوع جنایت است. فصل هشتم از کتاب چهارم این قانون متشکل از مواد 722 لغایت 727 تحت عنوان «دیه جنایت بر میت» به بیان احکام مربوطه پرداخته است.

پ. جنین. قانون مجازات اسلامی در فصل هفتم از کتاب چهارم (دیات)، احکام مربوط به سقط جنین را تحت عنوان «دیه جنین» بیان نموده است (مواد 716 لغایت 721). با توجه به تعریف دیه در ماده 17 این قانون، پرداخت آن منحصر به وقوع جنایت است: «ديه اعم از مقدر و غيرمقدر، مالی است كه در شرع مقدس براي ايراد جنايت غيرعمدي بر نفس، اعضاء و منافع و يا جنايت عمدي در مواردي كه به هر جهتي قصاص ندارد به موجب قانون مقرر مي‌شود»، ماده 306 همین قانون نیز به صراحت بر امکان جنایت بر جنین تأکید داشته است: «جنايت عمدي بر جنين، هرچند پس از حلول روح باشد، موجب قصاص نيست. در اين صورت مرتكب علاوه بر پرداخت ديه به مجازات تعزيري مقرر در كتاب پنجم (تعزيرات) محكوم مي‌شود». جنایت بر جنین در بخش سوم مورد بررسی قرار می‌گیرد.

جستارهای وابسته

• جنایت