رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نحوه تعیین مجازات در تعدد ارتشاء

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۱۰۵۰۰۳۸۹
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۱۰/۱۴
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۳۲ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	نحوه تعیین مجازات در تعدد ارتشاء
قاضی	رضا فرج اللهی عبدالحمیدمرتضوی بریجانی

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره نحوه تعیین مجازات در تعدد ارتشاء: اخذ رشوه در دفعات متعدد مستلزم مجازات جداگانه نیست، بلکه مجموع وجوه یا اموال دریافتی ملاک تعیین مجازات است.

رأی خلاصه جریان پرونده

در پی گزارش حفاظت و اطلاعات فرماندهی انتظامی استان ... که حسب آن اعلام شده برخی از عوامل گشت پلیس راه، پس از توقف خودروها، از راکبان آن ها در قبال چشم پوشی از صدور برگ جریمه مبادرت به اخذ رشوه نموده ­اند، قریب به ۵۶ نفر از نظامیان و غیر نظامیان تحت تعقیب دادسرای نظامی استان واقع و در خصوص ۳۶ تن از آنان قرار مجرمیت و درباره یک نفر پرونده مفتوح و در سایر موارد قرار منع تعقیب اصدار یافته و پس از ارسال پرونده به دادگاه، حکم به محکومیت ۲۹ نفر از آنان ازجمله نظامیان به اتهام ۱- سروان ح. ب. ، اخذ رشوه ۲- ج.ب. ، اخذ رشوه ۳- ی. س. ، اخذ رشوه ۴- الف.، حمل مواد مخدر، حمل افشانه، حمل شوکر و اخذ رشوه ۵- م. خ. ، اخذ رشوه ۶- ب. ر. تحصیل مال نامشروع ۷- ب. الف. تحصیل مال نامشروع ۸- ح. س. ، تحصیل مال نامشروع و غیرنظامیان ۱- ن. ش. ۲- م. خ.ل. ۳- الف. ع. ۴- ب. ق.ز. ۵- م. ن. ۶- م. ن. به اتهام پرداخت رشوه، حسب مورد به تحمل حبس، پرداخت جزای نقدی، شلاق و تنزیل درجه صادر و در خصوص یک نفر پرونده مفتوح و در مورد ۶ نفر حکم به برائت صادر شده است. پرونده که مشتمل بر شش جلد است و پس از تحقیقات مفصل از متهمان و مواجهه حضوری آنان و اخذ اظهارات و دفاعیات متهمان و وکلای تعرفه شده آنان در مراحل دادسرا و دادگاه منتهی به اتخاذ تصمیم شده است. از راکبان خودروها که از آنان وجوهی اخذشده تحقیق و اظهارات بعضی از آنان چنین است. ۱- آقای ن. ش. در مرحله دادسرا اظهار نموده اند: از سمت ... به طرف ... می آمدم یک شاخه نبشی روی ماشین بار زده بودم که در میدان افسر ایست داد و گفته است که جریمه ات صد هزار تومان است یا پارکینگ برو، گفتم چه کنم؟ گفت پول بده، من ۵ هزار تومان دادم: گفت ۵ هزار تومان دست بچه بدی قهر می کند پنج هزار تومان دوباره دادم(صفحه ۵۴ و ۶۴۹). ۲- م. خ.ل. در صفحه ۵۸ پرونده اظهار داشته است: در جاده قزل حصار به سمت عوارضی و در حال رفتن به عوارضی بودم و پشت ماشین کارگر خانم بودند که افسر پلیس راه علامت ایست داد، نگه داشتم که گفت بیا پارکینگ و من هم رفتم، ۵۰ متر مانده به پارکینگ که راننده ماشین راهنمایی و رانندگی گفت یک چیزی بده تا به افسر بدهم. من گفتم ندارم. گفت زنگ بزن بیاورند و من زنگ زدم پول آوردند و راننده آمد و گفت زیر ۵۰ هزار تومان قبول نمی کند و از من گرفت و پول را به راننده ماشین راهنمایی و رانندگی دادم. در جلسه دادگاه نیز اضافه نموده است. من به شریکم زنگ زدم پول آورد و به راننده گشت داده شد و وی به آقای ب. داده است(صفحه ۸۴۵). ۳- متهم الف. ع. در دفاع اظهار داشته است: از اتوبان می رفتم و چون بچه مریض دارم و خرج مریض بالاست با ماشین کار می کنم و برای اینکه جریمه نشوم مجبور به پرداخت ۱۰ یا ۱۵ هزار تومان شدم(صفحه ۶۳) در ادامه افزود مأمور ایست داد و من مدارک دادم و گفتند ماشین باید به پارکینگ برود و بعد گفتند چیزی بگذار لای مدارک و بده و من مجبور شدم پول دادم(صفحه ۶۵۴). در جلسه دادگاه نیز در پاسخ به سؤال وکیل س. اظهار داشته است: حدود ده روز قبل از عید سال ۱۳۹۱ پول را به شخص ستوان س. به صورت ۵ عدد دوهزارتومانی دادم(صفحه ۷۹۴). ۴- ب. ق.ز. اظهار داشته است: از مدرسه پسرم زنگ زدند پسرت افتاد و پایش شکست و بنده بدون اینکه لباس بپوشم و مدارک را هم یادم رفت بگیرم رفتم و در ... گشت پلیس ماشینم را نگه داشت و مدارک خواست و چون نداشتم، گفت هشتاد هزار تومان جریمه ­ات است و باید به پارکینگ برویم. من گفتم باید به بیمارستان بروم، پای پسرم شکسته است. گفتند میل خودت یا پارکینگ یا جریمه نقدی! گفتم چقدر نقدی، من ۲۰ هزار تومان بیشتر ندارم. گفت برو پارکینگ خلاصه من خیلی التماس کردم که گفت همین ۲۰ هزار تومان را گرفت. من گفتم اگر ممکن است ۱۰ هزار تومان را بده، بچه ام را به دکتر ببرم، گفت جریمه ات ۸۰ هزار تومان است و به ۲۰ هزار تومان راضی نیستی و من چون مجبور بودم باید به بیمارستان می رفتم با تهدید دادم و راه افتادم(صفحه ۵۶ ، ۶۵۱). ۵- متهم م. ن. د. الف. اظهار داشته است: در مسیر... در حال تردد بودم که خسروی جلوی مرا گرفت و پنجاه هزار تومان از من گرفت و مرا رها کرد(صفحه ۲۸۳). ۶- آقای م. ن. بیان نموده است: در حال تردد بودم که گروهبان جلوی مرا گرفت و به بهانه اینکه صبحانه نخورده من ده هزار تومان به وی دادم و چون من یک قوطی آهن بار زده بودم جلوی مرا گرفته بود(صفحه ۲۸۵). در ادامه افزوده است: از خطایی که مرتکب شده­ ام پشیمان هستم و پشیمان هستم(صفحه ۶۷۲). در جلسه دادگاه و در پاسخ به سؤال دادگاه دایر به پرداخت وجه به مبلغ ده هزار تومان به سروان ...، اظهار داشته است: قبول دارم ولی یادم نیست به چه کسی دادم و اظهارات خود در دادسرا را قبول دارم. ۷- متهم ع.الف. ب. در دفاع اظهار نموده است: چون بارنامه نداشتم و بارم محصور نبود پنج هزار تومان به وی دادم و مدارکم را گرفتم(صفحه ۲۹۳). متهمان نظامی که راکبان خودروها مدعی پرداخت وجه به آن ها بوده ­اند تحقیق شده است. ۱- نظامی ح. ب. اظهار داشته است: بنده حقیر قبول می کنم مبالغی که هر دو نفرمان یعنی سرنشین و راننده از رانندگان می گرفتیم حدود ۶۰ – ۷۰ تومان می شد بین خودمان تقسیم می کردیم که معمولا بین ۳۰ تا ۴۰ تومان می رسید و بیشتر صرف نهار و شام و صبحانه می شد و ۱۰ تا ۲۰ تومان به خانه می بردیم. در ضمن من تنها پول نمی گرفتم و بیشتر رانندگان که در بیرون بودند پول را اخذ می کردند و بنده در موقع گشت زنی پول می گرفتم(صفحه ۳۰۷). در ادامه تحقیقات نزد بازپرس شعبه افزوده است: مبالغی که از رانندگان اخذ می نمودیم ۵۰ تا ۷۰ می شد که به طور تساوی تقسیم می کردیم و این پول ها برای ماه جمع نمی­ شد و همه اش خرج می ­شد و همیشه هم پول آن قدر نمی گرفتیم. در حال حدود ۳۰۰ هزار تومان می گرفتیم(صفحه ۳۵۹). ۲- ستوان ب. در تحقیقات به عمل آمده در دادسرا اظهار داشته است: با بعضی از رانندگان متخلف که تخلف بالایی داشتند ضمن اعمال قانون، گاهی مبلغ را کم می نوشتم و بنده در سال ۹۰ برای حفظ جان ۴۰ نفر زائر حضرت امام زیر اتوبوس رفتم و مدتی در بیمارستان بودم. بنده اگر تخلفی انجام داده ­ام درخواست عفو دارم(صفحه ۲۱۵)، گاه بنده به عنوان راننده در اختیار سر اکیپ بودم و تخلفات را نگه می داشتم و سر اکیپ اعمال قانون می کرد و در پایان شیفت سر اکیپ مبلغ ناچیز پانزده هزار تومان به این جانب جهت دریافت شام و بنزین می­ داد ... مسئولین ما را مجبور به این رفتارها می­ کردند که باعث آلودگی و انحراف پس از ۱۹ سال شوم و کلیه اظهارات در رابطه با سروان الف. زده نیز با همکاری پرسنل حاضر در ندامتگاه نوشته و تأیید نمودم(صفحه ۲۴۷) و کل مبلغ هزینه صبحانه و دیگر اقلام درخواستی فرماندهی می­ شود و در پاسخ سؤال بازپرس در خصوص میزان وجوه دریافتی اظهار داشته است: بیست هزار تومان است(صفحه ۳۱۶). در گشت از بنده کمتر استفاده می شد و بیشتر با فرماندهی بودم و( وجوه دریافتی ) برای خرید لوازم پاسگاه استفاده می­ شد و برای بنده به اندازه شام باقی می ­ماند. و زمانی که به گشت و آن هم محدود و بیشتر از موجودی خرج آن اقدامات می ­شد و کمتر از ۸۰ هزار تومان بود. در این جلسه بازپرس در خصوص پاسخ به سؤال بازپرس درباره میزان وجه مأخوذه اظهار داشته است: هشتاد الی نود هزار تومان بوده است و بیشتر این مبالغ خرج خرید گوشت، مرغ، روغن و صبحانه و پول کولر و شوفاژ و دیگر اقلام شده است(صفحه ۳۶۶). ۳- ستوان ی.س. در جلسه مورخ ۱۳۹۳/۰۳/۰۹ بازپرس که با حضور برخی از متهمان تشکیل شده است پس از استماع اظهارات آقای ... دایر به پرداخت وجه از سوی آقای س.، اظهار داشت قبول دارم و می پذیرم و اظهارات آقایان خ. و س. و ج. را نیز که مدعی بودند مبالغی را که س. دریافت نموده، بخشی را به آنان پرداخت نموده است را مورد پذیرش قرار داده است و در ادامه افزوده است: با توجه به اینکه مدت ۱۰ روز در سلول انفرادی به سر می برم و دیگر توانایی این وضعیت ندارم و همکاران علیه این جانب گواهی و اعتراف به گرفتن وجه از رانندگان نموده ­اند لذا در این خصوص سر تعظیم فرود می ­آورم و ضمن قبول اظهارات همکاران تقاضای عفو و بخشش دارم(صفحه ۲۵۹). در جلسه مورخ ۱۳۹۲/۰۳/۱۱ بازپرسی نیز اظهار داشته است: در مأموریت های خود حین گشت زنی در محور اتوبان از رانندگان متخلف مبالغی در حدود ۱۰ الی ۲۰ هزار تومان دریافت و کلا حدود ۶۰ تا ۸۰ هزار تومان به من رسیده است (صفحه *** ) در جلسه مورخ ۱۳۹۲/۰۳/۱۲مبالغ دریافتی را بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تومان اعلام کرده است(صفحه ۳۵۵). ۴- ستوان الف.ج. که بدوا به اتهام اخذ رشوه تحت تعقیب قرار گرفته و مواد مخدر و افشانه و شوکر نیز از وی کشف گردیده است در دفاع اظهار داشته است: بنده قسمت رانندگی را به عهده داشته و وسایل نقلیه را برای کنترل کنار می زدیم و سر اکیپ ها وسایل را کنترل و در پایان شیفت بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان به ما می دادند و می گفتند پول شام و بنزین شماست. از سروان ب. حدود ۲۵ هزار تومان و از ستوان س. حدود ۲۰ هزار تومان دریافت کرده ­ام(صفحه ۱۹۴ ،۲۵۲) من رانندگان را که تخلف داشتند به س. معرفی کردم و گاهی بین ۳ تا ۱۰ هزار تومان از راننده می­ گرفت و وی را آزاد می­ کرد و در آخر شیفت بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان هم به من می­ داد(صفحه ۲۵۷). در جلسه دادگاه نیز ضمن انکار اتهامات اظهار داشته است: اخذ رشوه را قبول ندارم مواد مخدر را برای پدرم که جانباز شیمیایی است بردم و شوکر را نیز از راننده عبوری کشف کرده بودم(صفحه ۷۸۳). ۵- استوار م. خ. اظهار نموده است: به علت بیماری اعصاب و روان در شغل سازمانی راننده هستم و بنده فقط وسیله را جهت کنترل متوقف نمودم و در پایان شیفت مبلغ جزئی و اندک به من می دادند و شاید هم از جیب خودشان می دادند که این کار امکان پذیر نیست بنده اخذ رشوه را قبول ندارم ولی سروان م. ، سروان ب. ، سروان ر.، ستوان س. و ع. و گ. و ر. و س. در پایان هر شیفت ۱۰ الی ۲۰ هزار تومان به من می­ دادند و همین مبلغ را برای خودشان بر می­ داشتند(صفحه ۱۲۳ ، ۱۹۸) و با توجه به اینکه بنده راننده هستم مورد سوءاستفاده قرار گرفتم بنده فقط مطیع فرمان بودم و اگر بحث رشوه باشد از رانندگان چیزی دریافت نکردم و از افسر سرنشین دریافت کردم(صفحه ۶۸۷). در جلسه دادگاه نیز اظهار داشته است: مبالغی که از سر اکیپ می گرفتم بابت بنزین و شیرینی و مصارف پاسگاه بود(صفحه ۸۳۵). ۶- ستوان ب. ر. که اتهام اخذ رشوه وی در دادگاه به تحصیل مال نامشروع تغییر یافته است در دفاع اظهار نموده است: بنده افسر گشت و تصادف بودم و( دریافتی­ها ) در حد یک صبحانه یا شام بوده است و در حد ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان بیشتر نبوده است(صفحه ۳۵۲) و درمجموع حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان دریافت شده است و در طول سال حدود ۲۰۰ تا ۲۲۰ تومان بوده است(صفحه ۴۱۹). در جلسه دادگاه ضمن انکار اتهام اضافه نموده است، هرکس تحمل خاصی دارد و من بیمارم و داروی خاص دارم و رژیم غذایی دارم و اعتراض قبلی در این شرایط بوده است. ۷- ب. الف. نیز که اتهام وی به تحصیل مال نامشروع در دادگاه تغییر یافته است، اظهار نموده اند: چون غذا برای شام نداشتیم، از رانندگان عبوری برای صرف شام و چشم پوشی از تخلفات آنان ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان دریافت می نمودیم با سروان ب. سه تا ۴ مورد و با ستوان س. ۲ مورد بوده است و در چند مورد گشت زنی ۵۰ الی ۶۰ هزار تومان بوده که باهم تقسیم کردیم(صفحه ۳۳۵) در جلسات بعدی بازپرسی و دادگاه منکر اتهام شده است و اقاریر قبلی را ناشی از اکراه و تهدید دانسته است. ۸- متهم ح. س. نیز در دفاع از اتهام اخذ رشوه که متعاقبا به تحصیل مال نامشروع تغییر یافته، اظهار داشته است: بنده اطلاعی ندارم و این جانب پسر پیغمبر نیستم و بنده مبلغی در حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان از افسر گشت به عنوان پول غذا و خرج خودرو سازمانی دریافت نمودم(صفحه ۳۴۰) و بنده راننده ها را کنترل می کردم اگر تخلف داشتند جهت اعمال قانون نزد افسر گشت می فرستادم و ایشان طبق صلاح­دید خود یا جریمه می کرد و یا جهت امور روزانه و خرج خودروی سازمانی مبلغی را اخذ می کرد و در پایان شیفت مبلغی را در حدود ۱۰ تا ۲۰ تومان به من می­ داد، در طول سال حدود ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزار تومان دریافت کردم و با توجه به شرایط زندگی و داشتن فرزند معلول مجبور به این کار شدم(صفحه ۳۹۷). در نهایت با توجه به تحقیقات به عمل پرونده در خصوص متهمان مزبور با صدور کیفرخواست به دادگاه ارسال و شعبه اول دادگاه نظامی یک استان البرز عهده دار رسیدگی شده است و با تشکیل جلساتی با حضور متهمان و برخی از وکلای تعرفه شده آنان و استماع اظهارات آنان که عمدتا منکر اتهامات انتسابی شده بعضا اقاریر مراحل قبلی و دادسرا را ناشی از فشارهای روحی دانسته و برخی از آنان نیز اقرار نموده اند دادگاه با اعلام ختم دادرسی در خصوص متهمان ۱- سروان ح. ب. دایر به مشارکت در اخذ رشوه به استناد بند الف ماده ۱۱۸ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح وی را علاوه بر ضبط وجه دریافتی به تحمل یک سال حبس و جزای نقدی م ع. وجه الرشاء و تنزیل یک درجه ۲- ج. دایر به مشارکت در اخذ رشوه، مستندا به بند الف ماده ۱۱۸ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح و رعایت ماده ۱۳۴ و ۳۷ و ۳۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ از جهت دریافت رشوه از ح.الف. ن. به مبلغ ده هزار تومان به تحمل ۲ سال حبس و جزای نقدی و یک درجه تنزیل و از جهت دریافت رشوه از م. خ.ل. به مبلغ ۵۰ هزار تومان به تحمل ۵/۳ سال حبس و جزای نقدی و یک درجه تنزیل و از جهت دریافت رشوه از ق. به مبلغ ۶ هزار تومان به تحمل ۳ سال حبس و جزای نقدی و تنزیل یک درجه ۳- ستوان ی. س. دایر به مشارکت در اخذ رشوه با سهم اختصاصی ۱۲۰ هزار تومان که نسبت به ۱۰ هزار تومان مباشرت در اخذ رشوه تشخیص و به استناد بند الف ماده ۱۱۸ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح به تحمل یک سال و نیم حبس و جزای نقدی و تنزیل یک درجه ۴- ستوان الف. دایر به مشارکت در اخذ رشوه با سهم اختصاصی ۲۰۰ هزار تومان ب- نگهداری مواد مخدر ج- نگهداری و حمل غیرمجاز دو عدد شوکر و یک عدد افشانه، با احراز اتهام در خصوص مواد مخدر به استناد ماده ۱ قانون تعیین حدود صلاحیت دادسرا و دادگاه­های نظامی و تبصره ماده ۲ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح و ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی و بند ۱ ماده ۵ قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر مصوب ۸۹ وی را به پرداخت سه میلیون ریال جزای نقدی و تحمل ۵۰ ضربه شلاق و در خصوص حمل و نگهداری دو عدد افشانه به استناد بند ت ماده ۱۲ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب ۹۰ به تحمل دو سال حبس و در خصوص حمل و نگهداری یک دستگاه شوکر مستندا به بند ث ماده ۱۱ قانون اخیرالذکر به تحمل شش ماه حبس محکوم و در خصوص اخذ رشوه جمعا به مبلغ ۱۵ هزار تومان طی دو مرحله به استناد بند الف ماده ۱۱۸ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح و مواد ۳۷ و ۳۸ قانون مجازات اسلامی ۹۲ از جهت دریافت رشوه از ش. به مبلغ ده هزار تومان به تحمل ۵/۳ سال حبس و جزای نقدی و تنزیل یک درجه و از جهت دریافت مبلغ ۵ هزار تومان از متهم ردیف ۲۳ به تحمل سه سال حبس و جزای نقدی و ضبط مال و تنزیل یک درجه ۵- استوار م. خ. دایر به مشارکت در اخذ رشوه از رانندگان با سهم اختصاصی ۱۵۰ هزار تومان با تشخیص عمل به مباشرت در اخذ رشوه به مبلغ ده هزار تومان به استناد بند الف ماده ۱۱۸ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح به تحمل ۱ سال حبس و جزای نقدی و تنزیل یک درجه ۶- ب. ر. دایر به مشارکت در اخذ رشوه با تطبیق عمل با تحصیل مال به مبلغ ۲۰۰ هزار تومان از طریق فاقد مشروعیت قانونی به استناد ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری است مصوب ۶۷ علاوه بر رد وجه دریافتی به تحمل ۹ ماه حبس ۷- ستوان ب. الف. دایر به مشارکت در اخذ رشوه به مبلغ ۲۰۰ هزار تومان با تطبیق عمل با تحصیل مال فاقد مشروعیت قانونی به تحمل ۹ ماه حبس و ضبط مال ۸- ستوان ح. س. دایر به اخذ رشوه از رانندگان به مبلغ سیصد هزار تومان با تطبیق عمل با تحصیل مال نامشروع به تحمل ۱ سال حبس و ضبط مال صادر و در خصوص غیر نظامیان ۱- ع. ت. ۲- ن. ش. ۳- م.خ.ل. ۴- الف. ع. ۵- د. ع. ۶- م. ص.پ. ۷- ق. م. ی ۸- ح. د.۹- ح.الف. ن. ۱۰- م.ک. ۱۱- ب. ق.ز. ۱۲- م. م. ۱۳- الف. ع. ۱۴- الف. ح. ۱۵- الف. ش. ۱۶- م. ش.الف. ۱۷- م. ن. ۱۸- م. ن. ۱۹- ج. ق. ۲۰- ع.الف. ب. ۲۱- ح. ح. دایر به پرداخت رشوه حکم به محکومیت هریک از آنان به پرداخت جزای نقدی به استناد مواد ۳۷ و ۳۸ و ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی صادر و در سایر موارد و در مورد سایر متهمان به جز متهم ... که پرونده در خصوص وی مفتوح است، حکم به برائت صادر نموده است. رأی صادره پس از ابلاغ در موعد مقرر و با ابطال تمبر قانونی، از ناحیه محکوم علیهم که در صدر گزارش از آنان نام برده شده و بعضا از سوی وکلای آنان به موجب لوایحی که به هنگام شور قرائت خواهد شد، مورد تجدیدنظرخواهی واقع و پرونده به دیوان عالی کشور واصل و به این شعبه ارجاع شده است. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش مرتضوی عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده و نظریه کتبی الهی منش دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر: نسبت به تجدیدنظرخواهی آقایان ب.ق.ز.، ج.ب. و الف.ح. درخواست نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته و نسبت به سایر تجدیدنظر خواهان­ها تقاضای ابرام دادنامه را دارم. در خصوص دادنامه شماره ۵۱ تجدیدنظر خواسته مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

۱- تجدیدنظرخواهی آقای ب. ق.ز. نسبت به دادنامه صادره وارد است، زیرا، با توجه به نحوه وقوع عمل و به شرحی که در صفحات ۵۶ و ۶۵۱ پرونده که ذکر شده است، عمل وی با تبصره ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی منطبق بوده و به لحاظ اضطرار در پرداخت رشوه، از مجازات مذکور در ماده مرقوم معاف بوده و بدین لحاظ رأی صادره در خصوص وی به استناد بند الف ماده ۶ قانون تجدیدنظر آراء دادگاه­ها نقض بلا ارجاع می­ گردد. ۲- اعتراض آقایان ج.ب. و الف.ج. در خصوص محکومیت آنان به اخذ رشوه نیز وارد است: زیرا جرم در زمان حاکمیت ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۷۰ واقع شده و استناد و اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ درست نبوده، به علاوه با توجه به ماده ۱۲۱ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح اخذ رشوه به دفعات مستلزم مجازات جداگانه نیست، بلکه جمع مبالغ دریافتی ملاک تعیین مجازات بوده، در حالی­ که رأی دادگاه بدون رعایت آن اصدار یافته، لهذا با نقض دادنامه صادره درباره آنان، به استناد بند د ماده ۶ قانون تجدیدنظر آراء دادگاه­ها پرونده جهت رسیدگی به شعبه دیگر همان دادگاه واگذار می گردد. ۳- تجدیدنظرخواهی سایرین به لحاظ اینکه مؤثر در نقض دادنامه صادره نبوده و رأی دادگاه نیز با توجه به محتویات پرونده و ادله موجود و وفق قانون اصدار یافته لهذا با رد آن، دادنامه صادره به استناد بند ۱ ماده ۵ قانون تجدیدنظر آراء دادگاه­ها ابرام می گردد.

شعبه ۳۲ دیوان عالی کشور - رئیس و عضو معاون

رضا فرج اللهی - عبدالحمید مرتضوی