شرط ضمن عقد

شرط یا التزامی که در عقد یا قرارداد به نفع یا ضرر طرفین، یا یکی از طرفین یا شخص ثالث درج می‌شود، هر چند که مذاکره درباره آن قبل از عقد انجام شده باشد، شرط ضمن عقد نامیده می‌شود، به عبارت دیگر شرط ضمن عقد، تعهدی است که در متن قرارداد آورده می‌شود و بر اثر آن، نوعی وابستگی و علاقه بین عقد و شرط به وجود می‌آید که شرط حالت تعهد تبعی می‌یابد. اگر چه افراد از این تأسیس برای تحقق خواسته‌ها و اهداف خود سود می‌برند، اما به کارگیری شرط، بی‌ضابطه و فاقد معیار نبوده، تابع موازین خاصی است. هر شرطی الزام‌آور نیست، لذا متعاقدین نمی‌توانند با رهایی از شرایط عمومی صحت معاملات، شرط را به مثابه شگردی برای برتری‌جویی و تحصیل امتیازات ناروا به کار برده و با درج خواسته‌های نامشروع در عقد از تبعات آن مصون مانده، انتظار لزوم وفا از چنین شرطی داشته باشند، بنابراین صحت و فساد شرط، فرع بر اعتبار آن است.

مواد مرتبط

• ماده ۲۳۴ قانون مدنی

اقسام شرط ضمن عقد بر اساس موضوع

شرط صفت

مقاله اصلی: "شرط صفت"

شرط صفت عبارت است از شرط راجع به کیفیت یا کمیت مورد معامله.

شرط نتیجه

مقاله اصلی: "شرط نتیجه"

شرط نتیجه آن است که تحقق امری در خارج شرط شود.

شرط فعل

مقاله اصلی: "شرط فعل"

شرط فعل آن است که اقدام یا عدم اقدام به فعلی بر یکی از متعاملین یا بر شخص خارجی شرط شود.

مصادیق

• شرط ضمن عقد مانند اینکه در عقد بیع، تحویل کالا در مکان خاصی شرط شود یا در ضمن عقد نکاح، حق اشتغال زوجه شرط شود.

جستارهای وابسته

• عقد
• شرط