شرط فسخ کننده عنوان بررسی تطبیقی فقه اسلامی و قانون وضعی
 | |
| عنوان | شرط فسخ کننده عنوان بررسی تطبیقی فقه اسلامی و قانون وضعی |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | محمد قاسم الحبوبی |
| استاد راهنما | عزیز الله فهیمی |
| استاد مشاور | محمد صادقی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | جامعه المصطفی العالمیه |
شرط فسخ کننده عنوان بررسی تطبیقی فقه اسلامی و قانون وضعی عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد قاسم الحبوبی، با راهنمایی عزیز الله فهیمی و با مشاوره محمد صادقی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.
چکیده
اراده" عنصری اساسی برای تصرفات قانونی مرتبط با قانون مدنی شمرده میشود ، عنصری که برای روشن شدن حقوق وآزادیهای اطراف معامله لازم و ضروری است. و از جمله نمونه های بارز آن "شرط فاسخ" است که تعهد قراردادی را از یک تعهد ساده به یک تعهد خاص و معنا دار تبدیل می کند. شروط عقد، مظهری از مظاهر اراده طرفین عقد است وسزاوار است که قیود و اشتباهات و ابهاماتی که تاثیر منفی بر سلامت قرارداد وحقوق طرفین آن دارد زدوده گردد و این رساله به جهت پرداختن به این موضوع دارای اهمیت است. موضوع این تحقیق در باره ابهاماتی است که نسبت به اصطلاح "شرط فاسخ" و موارد کاربرد آن وجود دارد و باعث شده هدف از تشریع آن از بین برود. زیرا به جهت شرط بودنش باید در زمره اوصاف تعدیل کننده قرارداد واقع شود اما به جهت اینکه با فسخ، قرارداد پایان می پذیرد ضمن آثار عقد مطرح شده است، و این رساله در صدد بحث از حقیقت وطبیعت تعلیقی است که از این شرط در قرارداد ایجاد می شود و بر اساس معیار هایی روشن، تعریفی دقیق از آن ارایه می دهد به گونه ای که مفهومش را به طور کامل روشن سازد و مرز آنرا با "حق فسخ" مشخص کند و از این طریق اشتباهی که در کاربرد این شرط رخ داده را تبیین نماید. می توان گفت فرضیه ی اصلی بحث این است که، در تشخیص حقیقت شرط فاسخ دو معیار روشن وجود دارد ، و آنها عبارتند از: (۱) معیار تقیید، یعنی استمرار تصرف حقوقی مقید به عدم تحقق شرط فاسخ باشد . (۲) معیار تعلیق، یعنی زوال تصرف حقوقی معلق بر تحقق شرط فاسخ باشد . قراردادن آن ضمن شروط تعلیقی بعید است، بلکه مناسب است که، جهت تحقق هدف قانونگذارو رعایت اراده طرفین عقد در وجود واستمرار تصرف حقوقی ، ضمن شروط تقییدی تطبیقی قرار گیرد. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است، و در همه ی مباحث ومطالب وفروع بحث با تطبیق بین فقه مذاهب مشهوراسلامی بویژه فقه امامیه وبرخی از قوانین وضعی بویژه قانون مدنی عراق، همراه می باشد. برخی از نتایج رساله عبارتند از: اینکه مقصود از "شرط فاسخ" همان امر عارضی بر قرارداد است که احتمال وقوعش داده میشود وفسخ تصرفات حقوقی همراه با تاثیر در گذشته وابسته به تحقق این شرط است خواه دلیل اشتراط این شرط ایجاد تضمین برای شرط کننده باشد یا هشداری برای عدم ارتکاب نسبت به طرف دیگر قرارداد باشد .بنابراین اراده شرط کننده به امری خارج از موضوع قرارداد تعلق گرفته است واما شروطی که به تعهدات خود عقد مرتبط است که از روی تسامح به آن "شرط فاسخ" اطلاق میشود در حقیقت چیزی نیست جز توافقی بین طرفین برای محکم کردن "حق فسخ" در صورتی که طرف مقابل به تعهدات اصلی خود عمل ننماید. "خیار شرط" که از امتیازات فقه اسلامی است در حقیقت چیزی جز نیست "شرط حق رد" که لازمه آن فسخ عقد است، وهرگز شرط فاسخ عقد قلمداد نمی شود. در این رساله پیشنهادهایی ارایه شده که مهمترین آن عبارتست از این که: لازم است "عقد معلق" که در ماده ۲۸۶ قانون مدنی عراق بیان شده اصلاح گردد و به شرط واقف اختصاص یابد، و لازم است که ماده خاصی به شروط ضمن عقد اختصاص یابد تا "شرط فاسخ" را (که با تقیید سازگارتر است تا تعلیق) نیز شامل شود، زیرا دسته بندی اشتباه شروط ، قاضی را دچار اشتباه در انطباق نموده یا احکامی صادر می کند که با عدالت و ثبات معاملات منافات دارد.
ساختار و فهرست پایان نامه
المقدمه
اولا: بیان الموضوع واهمیته
ثانیا: مشکله البحث
ثالثا: اسیله البحث
رابعا: فرضیات البحث
خامسا: ضروره البحث وفایدته
سادسا: اهداف البحث
سابعا: التنظیر او الإبداع فی البحث
ثامنا: نطاق البحث
تاسعا: منهج البحث
عاشرا: الدراسات السابقه
حادی عشر: خطه البحث
الفصل الاول: الکلیات
المبحث الاول: التعاریف
المطلب الاول: تعریف الشرط
الفرع الاول: التعریف اللغوی
الفرع الثانی: فی اصطلاح الفقه الإسلامی
الفرع الثالث: فی اصطلاح القانون الوضعی
المطلب الثانی: تعریف الفسخ
الفرع الاول: الفسخ لغه
الفرع الثانی: الفسخ فی اصطلاح الفقه الإسلامی
الفرع الثالث: الفسخ فی اصطلاح القانون
المطلب الثالث: تعریف الشرط الفاسخ
الفرع الاول: الشرط الفاسخ فی اصطلاح الفقه الإسلامی
الفرع الثانی: الشرط الفاسخ فی اصطلاح القانون الوضعی
الفرع الثالث: المناقشه فی التعریف الاصطلاحی للشرط الفاسخ
المبحث الثانی: الخصایص
المطلب الاول: خصایص الشرط
الفرع الاول: خصایص الشرط فی الفقه الإسلامی
الفرع الثانی: خصایص الشرط فی القانون الوضعی
المطلب الثانی: خصایص الفسخ
الفرع الاول: خصایص الفسخ وفقا لمذاهب لفقه الإسلامی
الفرع الثانی: خصایص الفسخ وفقا للقوانین الوضعیه
المطلب الثالث: مقارنه الخصایص
الفرع الاول: المقارنه فی خصایص الشرط
الفرع الثانی: المقارنه فی خصایص الفسخ
المبحث الثالث: الاقسام
المطلب الاول: اقسام الشرط
الفرع الاول: اتجاهات الفقه الإسلامی
الفرع الثانی: تقسیمات القانون الوضعی
الفرع الثالث: المقارنه فی اقسام الشرط
المطلب الثانی: اقسام الفسخ
الفرع الاول: اقسام الفسخ فی الفقه الإسلامی
الفرع الثانی: اقسام الفسخ فی القانون الوضعی
الفرع الثالث: ضوابط تقسیم الفسخ
المطلب الثالث: اقسام الشرط الفاسخ
الفرع الاول: الشرط الفاسخ الضمنی
الفرع الثانی: الشرط الفاسخ الصریح
الفرع الثالث: الشرط الفاسخ العادی
اولا: فکره إجمالیه
۱ تاریخ الشرط الفاسخ
۲ مشروعیه الشرط الفاسخ
۳ حکم الشرط الفاسخ
ثانیا: فکره تفصیلیه
الفصل الثانی: ماهیه الشرط الفاسخ
المبحث الاول: مقومات الشرط الفاسخ
المطلب الاول: مقومات الشروط المرشحه لتمثیل الشرط الفاسخ فی الفقه الإسلامی
الفرع الاول: شرط الخیار
الفرع الثانی: شروط النکاح
المطلب الثانی: مقومات الشرط الفاسخ المعروف فی القانون الوضعی
الفرع الاول: ان یکون الشرط الفاسخ مذکورا صریحا
الفرع الثانی: ان تکون مده الشرط الفاسخ معلومه ومحدده
الفرع الثالث: ان لا یکون الشرط الفاسخ مخالفا للنظام العام والآداب
المطلب الثالث: المقارنه فی مقومات الشرط الفاسخ
الفرع الاول: ما یلحظ تحققه فی الشرط الفاسخ نفسه
الفرع الثانی: ما یلحظ تحققه مما هو خارج عن ذات الشرط الفاسخ
المبحث الثانی: اساس الشرط الفاسخ
المطلب الاول: الإراده المنفرده
المطلب الثانی: الإراده المشترکه
المطلب الثالث: إراده المشرع
المبحث الثالث: نطاق الشرط الفاسخ
المطلب الاول: النطاق الضیق
الفرع الاول: البیوع القضاییه القهریه
الفرع الثانی: عقد القسمه
المطلب الثانی: النطاق الواسع
المطلب الثالث: النطاق المرن
المبحث الرابع: تمییز الشرط الفاسخ عما یشتبه به
المطلب الاول: الشرط الواقف
الفرع الاول: التعلیق
الفرع الثانی: الإراده المحضه
الفرع الثالث: المده
المطلب الثانی: شرط الخیار
المطلب الثالث: الشرط الفاسخ الضمنی والصریح
الفصل الثالث: آثار الشرط الفاسخ
المبحث الاول: الآثار التشریعیه
المطلب الاول: قیام الشرط
الفرع الاول: نفاذ التصرف
الفرع الثانی: عدم لزوم التصرف
المطلب الثانی: انتهاء الشرط
الفرع الاول: انفساخ التصرف
الفرع الثانی: لزوم التصرف
المبحث الثانی: الآثار التنفیذیه
المطلب الاول: الاثر الرجعی
الفرع الاول: فکره الاثر الرجعی
الفرع الثانی: نتایج الاثر الرجعی
الفرع الثالث: مستثنیات الاثر الرجعی
المطلب الثانی: وجوب الرد
الفرع الاول: حکم القانون
الفرع الثانی: صیاغه القانون
الفرع الثالث: لوازم الرد
المطلب الثالث: اعمال الإداره
الفرع الاول: نص القانون
الفرع الثانی: نتایج الفسخ
الفرع الثالث: تطبیقات اعمال الإداره
المبحث الثالث: الآثار القضاییه
المطلب الاول: التحقق من قیام الشرط الفاسخ
الفرع الاول: نص الشرط
الفرع الثانی: اهلیه المتشارطین
الفرع الثالث: مقتضی الشرط
المطلب الثانی: موانع إعمال الشرط الفاسخ
الفرع الاول: خطا الداین
الفرع الثانی: مشروعیه امتناع المدین
الفرع الثالث: استحاله متعلق الشرط
المطلب الثالث: انقضاء الشرط الفاسخ
الفرع الاول: تنازل المشترط
الفرع الثانی: مضی المده المحدده
الخاتمه
اولا: النتایج
ثانیا: التوصیات
المصادر والمراجع
کلیدواژه ها
- شرط فاسخ
- تفاسخ