فرایند و ضرورت انعقاد و اجرایی‌سازی معاهدات بین‌المللی در نظام حقوقی ایران
 | |
| عنوان | فرایند و ضرورت انعقاد و اجرایی‌سازی معاهدات بین‌المللی در نظام حقوقی ایران |
|---|---|
| نویسنده | سید کامران فتح اللهی سید سجاد حسینی دامیری |
| محور موضوعی | حقوق بین الملل حقوق عمومی |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه دولت و حقوق |
| دوره | ۵ |
| شماره | ۲ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
فرایند و ضرورت انعقاد و اجرایی‌سازی معاهدات بین‌المللی در نظام حقوقی ایران عنوان مقاله ای از سید کامران فتح اللهی و سید سجاد حسینی دامیری است که در مرداد 1403 و در شماره 16 نشریه علمی دولت و حقوق منتشر شده است.
چکیده
معاهدات بین‌المللی از عناصر مهم در ایجاد ارتباط بین نظام‌های مختلف شناخته شده و در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران نیز مورد تأیید قانون اساسی و ماده 9 قانون مدنی قرار‌‌گرفته‌اند. مسئله اساسی مرتبط با جایگاه معاهدات بین‌المللی در نظام حقوقی ایران، شناخت دسته‌بندی‌های متعدد معاهدات بین‌المللی بر اساس معیارهایی مانند شکلی، ماهوی و تشریفات انعقاد آن‌هاست تا چگونگی عملکرد نهادها و مراجع درگیر در فرایند انعقاد معاهده بر اساس آنچه قانون اساسی معین کرده است، مشخص شود. این پژوهش با بررسی مفهوم معاهده از منظرهای مختلف و نیز تعریفی که اصل 77 قانون اساسی درباره معاهده ارائه داده و با بررسی فرایند انعقاد معاهده در کنوانسیون 1969 و انطباق آن با قانون اساسی ایران، وظایف هریک از قوا و مراجع ذی‌ربط را شناسایی کرده تا از مسئولیت‌های احتمالی ایران جلوگیری کند. اصل 125 قانون اساسی روند تصویب معاهده و نقش مجلس و رئیس‌جمهوری را معین ساخته است، اما به سبب نقش معتنابه دیگر نهادها باید بر اساس اصول قانون اساسی و تفاسیر معتبر آن، جایگاه و وظایف قوای مجریه، مقننه و قضائیه به‌طور دقیق مشخص شود و حیطه اختیارات دیگر مراجع مانند شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای‌عالی امنیت ملی که به فراخور موضوعات ممکن است در این فرایند اثرگذار باشند، مشخص شود. به‌رغم مشخص بودن برخی وظایف قوا و نهادهای حاکمیتی در اصول قانون اساسی و مواد قانونی، اما همچنان شاهد ابهام و تشتت در برخی موارد هستیم که ضرورت وجود قانونی یکپارچه در خصوص انعقاد و اجرای معاهده و حتی اصلاح قانون اساسی محسوس است.
کلید واژه ها
مواد مرتبط
- اصل 77 قانون اساسی
- اصل 125 قانون اساسی
- اصل 94 قانون اساسی
- اصل 4 قانون اساسی
- اصل 112 قانون اساسی
- اصل 176 قانون اساسی
- اصل 110 قانون اساسی
- ماده 9 قانون مدنی
- ماده 38 اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری
- ماده 2 کنوانسیون حقوق معاهدات
- ماده 46 کنوانسیون وین
- ماده 53 عهدنامه حقوق معاهدات
- ماده 9 قانون مجازات اسلامی
- ماده 974 قانون مدنی
- ماده 171 قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی
- ماده 2 آیین نامه چگونگی تنظیم و انعقاد موافقت نامه های بین المللی