قرابت سببی

قرابت سببی یعنی ازدواج، به عبارت دیگر، به قرابتی که بین زن و شوهر به وجود می‌آید؛ قرابت سببی گویند. از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می‌برند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد. زوج و زوجه متوفی، در کنار همه طبقات ارث، دارای حصه خواهند بود و کسی را نیز از ارث محروم نمی‌نمایند، شایان ذکر است که در قرابت سببی، تنها زوج و زوجه از یکدیگر ارث می‌برند؛ و سایر اقربای سببی از جمله پدر همسر، وارث محسوب نمی‌گردند.

مواد مرتبط

• ماده ۸۶۱ قانون مدنی
• ماده ۸۶۴ قانون مدنی

پیشینه

سابقاً اشخاص دیگری هم به موجب سبب، از میت ارث می‌بردند؛ از جمله ولای عتق و ولای ضمان جریره، اما به دلیل الغای برده داری در عصر کنونی، و نیز عدم اجرای مقررات کیفری اسلامی، نمی‌توان دو مورد یادشده را، همچنان از موجبات ارث دانست.

در حقوق تطبیقی

به موجب ماده ۵۷ آیین‌نامه زرتشتیان، زن و شوهر، از یکدیگر ارث می‌برند.

در فقه

سبب را به «زوجیت» و «ولا» تقسیم نموده‌اند.

در رویه‌ قضایی

• به موجب دادنامه شماره ۵۵۶/۲۱ مورخه ۱۳۶۶/۹/۲۴ شعبه ۲۱ دیوان عالی کشور، زوجیت، از موجبات ارث است.

منشأ قرابت سببی

منشأ قرابت سببی، ممکن است نکاح دائم باشد یا ولای سه‌گانه، سبب تقسیم می‌شود به مصاهره، ولاء و امامت.

مقالات مرتبط

• واکاوی فقهی حقوقی شرایط اعمال ماده ۹۴۵ قانون مدنی (نکاح در بیماری منتهی به وفات)

جستارهای وابسته

• ارث
• اجتماع دو نسب
• اجتماع نسب و سبب
• قرابت
• قرابت نسبی
• موجبات ارث