ماده ۱ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه
ماده ۱ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه: از تاریخ تصویب این قانون سازمان اوقاف به سازمان حج و اوقاف و امور خیریه تغییر نام می یابد و امور ذیل به عهده این سازمان واگذار می گردد.
۱- اداره امور موقوفات عام که فاقد متولی بوده یا مجهول التولیه است و موقوفات خاصه در صورتی که مصلحت وقف و بطون لاحقه و یا رفع اختلاف موقوف علیهم متوقف بر دخالت ولی فقیه باشد.
۲- اداره امور اماکن مذهبی اسلامی که ترتیب خاصی برای اداره آنها داده نشده است. به استثناء مساجد و مدارس دینی و تکایا.
۳- اداره امور موسسات و انجمنهای خیریه ای که از طرف دولت یا سایر مراجع ذی صلاح به سازمان محول شده یا بشود.
۴- اداره موسسات و انجمنهای خیریه ای که به تشخیص دادستان محل فاقد مدیر باشد (تا تعیین تکلیف از طرف دادگاه)، ضم امین در موسسات و انجمنهای خیریه ای که به تشخیص دادستان محل مدیر آن فاقد صلاحیت باشد (تا تعیین تکلیف از طرف دادگاه) و همچنین است و در صورت نبودن یا عدم صلاحیت ناظر (در مواردی که ناظر پیش بینی شده باشد).
۵- انجام امور مربوط به گورستانهای متروکه موقوفه ای که متولی معیّن ندارد و اتخاذ تصمیم لازم در مورد آنها.
۶- کمک مالی در زمینه تبلیغ و نشر معارف اسلامی.
۷ (الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲)- اثلاث باقیه، محبوسات، نذور، صدقات و هر مال دیگری که به غیر از عنوان وقف برای امور عام المنفعه و خیریه اختصاص یافته در حکم موقوفات عامه است و چنانچه فاقد متولی و متصدی باشد با اذن ولی فقیه،تحت اداره و نظارت سازمان اوقاف و امور خیریه قرار خواهد گرفت. رعایت مفاد اسناد تنظیمی مربوط به این اموال و رقبات اعم از وصیتنامه و حبس نامه و سیره جاریه در اداره امور و مصرف عواید آنها ضروری خواهد بود.
تبصره ۱- سرپرست سازمان باید از طرف ولی فقیه مجاز در تصدی اموری که متوقف بر اذن ولی فقیه است باشد.
تبصره ۲- بقاع متبرکه حضرت رضا علیه السلام و حضرت احمد بن موسی (شیراز) و حضرت معصومه و حضرت عبد العظیم(ع) و موقوفات مربوط به آنها که متولی خاص نداشته باشد و موقوفاتی که برای اداره هرکدام آنها از طرف ولی فقیه نایب التولیه تعیین شده یا بشود از شمول این قانون مستثنی است و در غیر این صورت اداره آنها با سازمان خواهد بود.
تبصره ۳ (الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲)- سازمان اوقاف و امور خیریه در صورت نیاز در مورد رقبات و اموال موضوع بند «۷» بالا با تایید نماینده ولی فقیه و سرپرست آن سازمان، به منظور جلوگیری از تعدی و تفریط در اداره آنها نسبت به نصب امین یا هیات امناء اقدام خواهد کرد.
رویه های قضایی
- رای دادگاه درباره اصل استصوابی نبودن اختیار ناظر موقوفه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۹۰۰۸۷۸)
- نظریه شماره 7/1402/352 مورخ 1402/09/18 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین نایب التولیه برای بقاع متبرکه
رویه های قضایی
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال ماده ۴۵ آیین نامه مالی شهرداری ها
- رای دادگاه درباره الزام موجر(موقوفه) به تمدید رابطه استیجاری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۰۷۸۳)
- رای دادگاه درباره اصل استصوابی نبودن اختیار ناظر موقوفه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۹۰۰۸۷۸)
- نظریه شماره 7/97/1270 مورخ 1397/05/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/97/1270 مورخ 1397/05/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه