مبانی تفکیک ایده از بیان

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حقوق اسلامی
عنوانمبانی تفکیک ایده از بیان
نویسندهمحمود حکمت نیا
زینب شعبانی
محور موضوعیحقوق مالکیت فکری
حقوق خصوصی
سال نشر۱۴۰۱
منتشر شده درنشریه حقوق اسلامی
دوره۱۹
شماره۷۲
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


مبانی تفکیک ایده از بیان عنوان مقاله ای از محمود حکمت نیا و زینب شعبانی است که در اردیبهشت 1401 و در شماره 72 فصلنامه حقوق اسلامی منتشر شده است.

چکیده

کاربرد کلمات «بیان»، «ظهور» و «ایجاد» ذیل تعریف «اثر» در ماده 1 قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان (1348) بر عدم حمایت از ایده‌ی آثار دلالت دارد. در نتیجه نخستین شرط حمایت آن است که ایده نمود خارجی یافته باشد. اصطلاح حقوقی معرف این تفکیک میان ایده و بیان آثار اصل دوگانگی ایده و بیان است. دوگانگی ایده و بیان نخستین و مبنایی‌ترین اصل حقوق مالکیت ادبی و هنری است که در همه‌ی نظام‌های حمایت از آثار ادبی و هنری به عنوان اصلی ثابت پذیرفته شده است. به موجب این اصل ایده‌ی صرف موضوع انحصار واقع نمی‌شود و حمایت تنها به بیان اصیل و خلاقانه‌ی آن ایده تعلق می‌یابد. ایده‌ها اجزای سازنده‌ی خلاقیت هستند و دسترسی آزاد عموم به آن‌ها نباید با اعطای انحصار محدود شود. با این وجود، تفکیک ایده از بیان در عمل، همواره از بزرگ‌ترین چالش‌های قضات و کارشناسان در تشخیص موضوع حمایت بوده است . مقاله‌ی حاضر با به‌کار‌گیری روش توصیفی-تحلیلی در بررسی آرای قضایی صادره و مطالعه‌ی تطبیقی نظریات ناظر بر تشخیص ایده و بیان، در صدد ارائه‌ی دستورالعمل تشخیصی برای دادگاه‌ها و تسهیل فرایند رسیدگی به پرونده‌های نقض آثار ادبی و هنری برمی‌آید.

کلیدواژه‌ ها

مواد مرتبط