نارسایی قاعدۀ شروع به جرم در جرائم مستوجب حد

نارسایی قاعدۀ شروع به جرم در جرائم مستوجب حد مقاله ای از کورش عظیمی و حسن شاه ملک پور که در تیرماه سال 1400 در شماره 23 دوره 12 نشریه پژوهشنامه حقوق کیفری منتشر شده است .

پژوهشنامه حقوق کیفری
عنواننارسایی قاعدۀ شروع به جرم در جرائم مستوجب حد
نویسندهکورش عظیمی
حسن شاه ملک پور
محور موضوعیحقوق کیفری
سال نشر۱۴۰۰
منتشر شده درنشریه پژوهشنامه حقوق کیفری
دوره۱۲
شماره۲۳
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


چکیده

شروع به جرم وضعیتی است که بزهکار باوجود تصمیم به ارتکاب رفتار مجرمانه و تدارک مقدمات و ورود به مراحل اجرایی، به واسطۀ عاملی خارج از اراده­اش به نتیجۀ دلخواه نمی­رسد، البته این عامل ناخوانده ربطی به ارادۀ شرورانه مجرم ندارد و چه­ بسا اگر وی با مانعی مواجه نمی­شد، به مقصود و مراد خویش نائل می‌گردید. بنابراین تردیدی باقی نمی­ماند که شروع ­کنندۀ جرم - هر چند کمتر از مرتکبِ جرم تام -  قابل مجازات و سزاوار سرزنش است. مادۀ 122 قانون مجازات اسلامی نیز از این ایده پیروی نموده و شروع­ کنندۀ جرم را با لحاظ شرائطی شایسته مجازات می­داند. اما با توجه به اوضاع و احوال حاکم بر جرائم مستوجب حد، به نظر می­رسد تعیین مجازات در بندهای الف، ب و پ، قانون مذکور و در آنجایی­که به حدود ارتباط دارد نارسا و دارای اشکال است. این اشکال وقتی بیشتر خودنمایی می­کند که غالب جرائم مستوجب حد در مراحل اولیه (شروع به جرم) هنوز واجد عنوان حد نبوده و اساساً رفتاری موجب تعزیر هستند، بنابراین شاید بهتر باشد به سیاق سابق (به­عنوان مثال مواد 613 ق.م.ا در خصوص شروع به قتل عمد یا 655 ق.م.ا در خصوص برخی از صور شروع به سرقت...) تنها جرائمی که شروع به آن قابل تصور است، در ذیل مواد قانونی مربوط به خودشان جرم انگاری شده و مجازات مناسب برای آنها در نظر گرفته شود.

کلید واژه ها

مواد مرتبط