غایت‌گرایی مفسر قانون اساسی در پرتو اصل حاکمیت شرع

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
دانش حقوق عمومی
عنوانغایت‌گرایی مفسر قانون اساسی در پرتو اصل حاکمیت شرع
نویسندهمحمد رضا اصغری
حمید فعلی
محور موضوعیحقوق عمومی
حقوق اساسی
فلسفه حقوق
سال نشر۱۴۰۳
منتشر شده درنشریه دانش حقوق عمومی
دوره۱۳
شماره۲
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


غایت‌گرایی مفسر قانون اساسی در پرتو اصل حاکمیت شرع عنوان مقاله‌ای از محمد رضا اصغری و حمید فعلی است که در سال 1403 در شماره‌ی 2 نشریه دانش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

در چگونگی تفسیر قانون اساسی رویکردهای متعددی میان حقوقدانان وجود داشته و دارد که به طور کلی ذیل دو عنوان کلی منشأگرا و غیرمنشأگرا تقسیم شده است. یکی از زیرشاخه‌های غیرمنشأگرایی رویکرد تفسیری غایت‌گرا نام دارد که در آن تلاش می‌شود اهداف نگارش قانون از لابه‌لای متن و دیگر منابع استخراج و بر مبنای اهداف و ارزش‌های حاکم بر قانون اساسی تفسیر ارائه شود. از سوی دیگر یکی از اهداف بنیادین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ‌حاکمیت موازین شرعی بر هنجارهای حقوقی و سایر اعمال و وضعیت‌های حقوقی است. سؤال اصلی پژوهش حاضر درباره‌ی امکان یا امتناع شناسایی غایت «حاکمیت شرع» با اتخاذ رویکرد تفسیری «غایت‌گرایی» در تفسیر قانون اساسی و کارایی آن نسبت به سایر رویکردهای تفسیری است. یافته‌های پژوهش با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای حاکی از آن است که شورای نگهبان در نظرات تفسیری خود در خصوص «نظارت شرعی بر قوانین و مقررات از بستر قوه قضاییه»، «جواز دریافت خسارت تأخیر تأدیه از اشخاص خارجی»، «شمول مفهوم موازین شرع به احکام ثانویه»، و «زمان اثرگذاری ابطال مصوبات خلاف شرع» از این رویکرد تفسیری بهره برده است. همچنین در این رویکرد می‌توان تفاسیری جدید مانند «قابلیت تفویض نظارت شرعی» و «نظارت شرعی بر مصوبات نهادهای تشکیل‌شده به فرمان رهبری» را صادر کرد.

کلیدواژه‌ها

مواد مرتبط

برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=غایت‌گرایی_مفسر_قانون_اساسی_در_پرتو_اصل_حاکمیت_شرع&oldid=456834»