آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''آیین دادرسی کیفری''' مبنی بر [[کشف جرم]] و رسیدگی به آن و تطبیق مجازات مرتکب با قانون و برای تعیین تشکیلات [[دادگاه کیفری|دادگاه های کیفری]] و [[صلاحیت ذاتی|صلاحیت]] آنها و مقررات طرح [[دعوای کیفری]] و [[صدور رأی|صدور حکم]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اصطلاحات تشریحی آیین دادرسی (کیفری-مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2135776|صفحه=|نام۱=فهیمه|نام خانوادگی۱=ملک زاده|چاپ=2}}</ref> گفتنی است در گذشته به آیین دادرسی کیفری، [[اصول محاکمات جزایی]] گفته می‌شد. | '''آیین دادرسی کیفری''' مبنی بر [[کشف جرم]] و رسیدگی به آن و تطبیق مجازات مرتکب با قانون و برای تعیین تشکیلات [[دادگاه کیفری|دادگاه های کیفری]] و [[صلاحیت ذاتی|صلاحیت]] آنها و مقررات طرح [[دعوای کیفری]] و [[صدور رأی|صدور حکم]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اصطلاحات تشریحی آیین دادرسی (کیفری-مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2135776|صفحه=|نام۱=فهیمه|نام خانوادگی۱=ملک زاده|چاپ=2}}</ref> همچنین گفته شده است آیین دادرسی کیفری به مطالعه مراحل رسیدگی به [[جرم]] پرداخته و مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اصول و مقررات حاکم به ارتکاب جرم را از لحظه وقوع تا مرحله اجرای [[مجازات]] شرح می‌هد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول) (کلیات، دعوای عمومی و دعوای خصوصی)|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6658820|صفحه=|نام۱=جواد|نام خانوادگی۱=طهماسبی|چاپ=2}}</ref>همچنین آیین دادرسی کیفری شامل دو کاربرد عام و خاص می‌باشد که مفهوم عام ناظر به مقررات کیفری وضع شده در رابطه با مراحل [[کشف جرم]] تا صدور [[کیفرخواست]] بوده و مفهوم خاص ناظر به مرحله بعد از صدور کیفرخواست تا مرحله صدور [[حکم]] در [[دادگاه]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول) (کلیات، دعوای عمومی و دعوای خصوصی)|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6658836|صفحه=|نام۱=جواد|نام خانوادگی۱=طهماسبی|چاپ=2}}</ref>گفتنی است در گذشته به آیین دادرسی کیفری، [[اصول محاکمات جزایی]] گفته می‌شد. | ||
به موجب [[ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «آیین دادرسی کیفری مجموعه مقررات و قواعدی است که برای کشف جرم، [[تعقیب]] [[متهم]]، [[تحقیقات مقدماتی]]، [[میانجیگری]]، صلح میان طرفین، نحوه رسیدگی، صدور رأی، طرق [[اعتراض|اعتراض به آراء]]، [[اجرای احکام کیفری|اجرای آراء]]، تعیین وظایف و اختیارات [[مقام قضایی|مقامات قضائی]] و [[ضابط دادگستری|ضابطان دادگستری]] و رعایت حقوق متهم، [[مجنی علیه|بزه دیده]] و جامعه وضع می‌شود.» این ماده در صدد ارائه تعریفی جامع از آیین دادرسی کیفری است که همین موضوع موجبات طولانی شدن تعریفی شده‌است که در این ماده بیان گردیده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4648008|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref> | به موجب [[ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «آیین دادرسی کیفری مجموعه مقررات و قواعدی است که برای کشف جرم، [[تعقیب]] [[متهم]]، [[تحقیقات مقدماتی]]، [[میانجیگری]]، صلح میان طرفین، نحوه رسیدگی، صدور رأی، طرق [[اعتراض|اعتراض به آراء]]، [[اجرای احکام کیفری|اجرای آراء]]، تعیین وظایف و اختیارات [[مقام قضایی|مقامات قضائی]] و [[ضابط دادگستری|ضابطان دادگستری]] و رعایت حقوق متهم، [[مجنی علیه|بزه دیده]] و جامعه وضع می‌شود.» این ماده در صدد ارائه تعریفی جامع از آیین دادرسی کیفری است که همین موضوع موجبات طولانی شدن تعریفی شده‌است که در این ماده بیان گردیده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4648008|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
* [[بایسته های آیین دادرسی کیفری (طهماسبی)]] | * [[بایسته های آیین دادرسی کیفری (طهماسبی)]] | ||
* [[آیین دادرسی کیفری (طهماسبی)]] | |||
* [[آیین رسیدگی در دادسرا (مهاجری)]] | |||
* [[آیین دادرسی کیفری (آخوندی اصل)]] | |||
* [[آیین دادرسی کیفری (آشوری)]] | |||
* [[آیین دادرسی کیفری (خالقی)]] | |||
* [[آیین دادرسی کیفری (ترجمه: دادبان)]] | |||
* [[آیین دادرسی کیفری (زراعت و مهاجری)]] | |||
* [[آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی]] | |||
* [[اصول آیین دادرسی کیفری (حائری شاه باغ)]] | |||
* [[اصول آیین دادرسی کیفری ایران (زراعت)]] | |||
* [[نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری (خالقی)]] | |||
* [[توافقی شدن آیین دادرسی کیفری (نیازپوز)]] | |||
* [[کلیات آیین دادرسی کیفری (گلدوست جویباری)]] | |||
* [[آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د.ک جدید مصوب 1392/12/04 (گلدوست جویباری)]] | |||
* [[آیین دادرسی کیفری 1 (منصور آبادی و فروغی)]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۵۵
آیین دادرسی کیفری مبنی بر کشف جرم و رسیدگی به آن و تطبیق مجازات مرتکب با قانون و برای تعیین تشکیلات دادگاه های کیفری و صلاحیت آنها و مقررات طرح دعوای کیفری و صدور حکم است.[۱] همچنین گفته شده است آیین دادرسی کیفری به مطالعه مراحل رسیدگی به جرم پرداخته و مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اصول و مقررات حاکم به ارتکاب جرم را از لحظه وقوع تا مرحله اجرای مجازات شرح می‌هد.[۲]همچنین آیین دادرسی کیفری شامل دو کاربرد عام و خاص می‌باشد که مفهوم عام ناظر به مقررات کیفری وضع شده در رابطه با مراحل کشف جرم تا صدور کیفرخواست بوده و مفهوم خاص ناظر به مرحله بعد از صدور کیفرخواست تا مرحله صدور حکم در دادگاه می‌باشد.[۳]گفتنی است در گذشته به آیین دادرسی کیفری، اصول محاکمات جزایی گفته می‌شد.
به موجب ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری: «آیین دادرسی کیفری مجموعه مقررات و قواعدی است که برای کشف جرم، تعقیب متهم، تحقیقات مقدماتی، میانجیگری، صلح میان طرفین، نحوه رسیدگی، صدور رأی، طرق اعتراض به آراء، اجرای آراء، تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضائی و ضابطان دادگستری و رعایت حقوق متهم، بزه دیده و جامعه وضع می‌شود.» این ماده در صدد ارائه تعریفی جامع از آیین دادرسی کیفری است که همین موضوع موجبات طولانی شدن تعریفی شده‌است که در این ماده بیان گردیده‌است.[۴]
کلمات جرایم، مجرمان، مقامات قضایی، در این ماده به‌طور مطلق بکار برده شده‌است و شامل جرایم نظامی و جرایم روحانیون نیز می‌شود.[۵]
تفاوت قواعد آیین دادرسی کیفری با حقوق جزای ماهوی
قواعدی که پایه و اساس قانون آیین دادرسی کیفری را تشکیل می‌دهد متغیرتر از قواعد زیربنایی حقوق جزای ماهوی است، چرا که قواعد حقوق جزای ماهوی معمولاً از اصول اخلاقی و عرفی و دینی ثابتی پیروی می‌کنند، اما قواعد دسته اول، قواعدی شکلی هستند که به نحوه کشف و تعقیب جرم و محاکمه و مجازات مجرم می‌پردازد، این قواعد فنی هستند و به فراخور مکانهای مختلف دستخوش تغییر می‌شوند.[۶]
در رویه قضایی
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه شماره ۷/۵۴۹ مورخ ۱۳۹۴/۳/۲: سؤال: با توجه به ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری جدید مصوب ۱۳۹۴/۱۲/۴ که در آن صلح میان طرفین و میانجیگری هر دو آمده‌است، این دو چه مشابهت یا ارتباطی با هم دارند؟
پاسخ: میانجیگری و صلح (سازش)، هر دو از شیوه‌های جایگزین حل اختلاف میباشند که مقنن در ماده یک قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، آنها را در عرض یکدیگر مطرح نموده و در مواد ۸۲، ۸۳ و ۸۴ این قانون، سازوکار، شرایط و ضوابط مشخصی برای میانجیگری پیش‌بینی نموده‌است. صلح و سازش ممکن است نتیجه میانجیگری باشد یا از هر طریق دیگری حاصل شود. بر این اساس قانونگذار در مقررات مختلف از جمله ماده ۱۹۲ به آن اشاره نموده‌است.[۷]
مواد مرتبط
ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری
کتب مرتبط
- بایسته های آیین دادرسی کیفری (طهماسبی)
- آیین دادرسی کیفری (طهماسبی)
- آیین رسیدگی در دادسرا (مهاجری)
- آیین دادرسی کیفری (آخوندی اصل)
- آیین دادرسی کیفری (آشوری)
- آیین دادرسی کیفری (خالقی)
- آیین دادرسی کیفری (ترجمه: دادبان)
- آیین دادرسی کیفری (زراعت و مهاجری)
- آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی
- اصول آیین دادرسی کیفری (حائری شاه باغ)
- اصول آیین دادرسی کیفری ایران (زراعت)
- نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری (خالقی)
- توافقی شدن آیین دادرسی کیفری (نیازپوز)
- کلیات آیین دادرسی کیفری (گلدوست جویباری)
- آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د.ک جدید مصوب 1392/12/04 (گلدوست جویباری)
- آیین دادرسی کیفری 1 (منصور آبادی و فروغی)
منابع
- ↑ فهیمه ملک زاده. اصطلاحات تشریحی آیین دادرسی (کیفری-مدنی). چاپ 2. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2135776
- ↑ جواد طهماسبی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول) (کلیات، دعوای عمومی و دعوای خصوصی). چاپ 2. میزان، 1395. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6658820
- ↑ جواد طهماسبی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول) (کلیات، دعوای عمومی و دعوای خصوصی). چاپ 2. میزان، 1395. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6658836
- ↑ علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4648008
- ↑ عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 3. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 484900
- ↑ عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 649728
- ↑ اسماعیل ساولانی. قانون آیین دادرسی کیفری بر اساس آخرین اصلاحات 1394 (آرای وحدت رویه و نظریات مشورتی اداره کل حقوقی). چاپ 9. دادآفرین، 1399. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6279084