مالکیت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:


رابطه بین اشخاص و اشیاء به نحوی که موجد هرگونه حق [[تصرف]] و [[حق انتفاع|انتفاع]] از عین مزبور باشد؛ مالکیت نام دارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=264596|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=7}}</ref>
رابطه بین اشخاص و اشیاء به نحوی که موجد هرگونه حق [[تصرف]] و [[حق انتفاع|انتفاع]] از [[عین معین|عین]] مزبور باشد؛ '''مالکیت''' نام دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=264596|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=7}}</ref> [[قانون مدنی]]، مالکیت را تعریف ننموده‌ است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=184560|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=6}}</ref>
 
== پیشینه ==
'''مالکیت''' یکی از قدیمی‌ترین و ابتدایی ترین نهادهای اجتماعی است که از سوی بشر، شناسایی و تأسیس شده و بسیاری از نهادهای اجتماعی و حقوقی دیگر بر بنیاد آن نهاده شده و محور بسیاری از فعالیت های اقتصادی و اجتماعی است و باید آن را عامل حفظ و بقای اجتماع بشری دانست. به گفته پرتالیس یکی از حقوق‌دانان بزرگ فرانسوی «از زمانی که بشر وجود داشته، مالکان هم بوده‌اند … و این مالکیت است که اجتماع انسانها را جان بخشیده، گسترده وغنی کرده است». به دلیل گسترش مالکیت در تمام شؤون جامعه، این نهاد در چهار راه تاریخ، اقتصاد، سیاست‌ و اخلاق ‌قرار گرفته و در طول تاریخ محور بسیاری مباحث فلسفی، سیاسی‌وحقوقی بوده است[[. مالکیت خصوصی]]، انگیزه فعالیت برای انسان را فراهم کرده و سبب جلو‌گیری از نزاع و کشمش در جامعه می‌شود؛ به گفته‌هابز فیلسوف انگلیسی، مالکیت عامل جلوگیری از جنگ است؛ زیرا همه نمی‌توانند دارای همه چیز باشند.<ref>{{Cite journal|title=دعوای اثبات مالکیتِ اموال غیر منقول در رویه قضائی ایران؛ «نقد رویه موجود»|url=https://analysis.illrc.ac.ir/article_712087.html|journal=دو فصلنامه نقد و تحلیل آراء قضایی|date=1402|issn=2821-1790|pages=631–663|volume=2|issue=4|doi=10.22034/analysis.2023.2015379.1082|language=fa|first=محمود|last=کاظمی}}</ref>
 
== مواد مرتبط ==
 
* [[ماده ۲۹ قانون مدنی]]


== اقسام ==
== اقسام ==
[[مالکیت اعتباری]]، به سه شکل قابل تصور است: [[مالکیت عین]]، [[مالکیت انتفاع]]، [[مالکیت منفعت]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1083964|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref>


به مالکیت در شیئی، به تبع مالکیت در شیئ دیگر، [[مالکیت تبعی]] گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=340684|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
* مالکیت اعتباری، به سه شکل قابل تصور است: [[مالکیت عین]]، [[مالکیت انتفاع]]، [[مالکیت منفعت]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1083964|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref>
* به مالکیت در شیء، به تبع مالکیت در شیئی دیگر، [[مالکیت تبعی]] گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=340684|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


== انتقادات ==
== رویه قضایی ==
[[قانون مدنی]]، مالکیت را تعریف ننموده‌ است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=184560|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=6}}</ref>
* [[نظریه شماره 7/1402/45 مورخ 1402/02/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره وجود حقوق ثالث در ملک مشاع پس از صدور دستور فروش]]
* [[نظریه شماره 7/1401/1153 مورخ 1402/04/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره برگزاری مزایده و اعتراض ثالث اجرایی]]
* [[نظریه شماره 7/1401/1195 مورخ 1402/06/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بزه تصرف عدوانی در مال غیرمنقول]]
* [[نظریه شماره 7/1401/1205 مورخ 1402/04/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مالکیت اموال و مستغلات مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه قضاییه]]
* [[چکیده نظریه شماره 7/1401/1256 مورخ 1402/03/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره توقیف سهم الارث محکوم علیه|نظریه شماره 7/1401/1256 مورخ 1402/03/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره توقیف سهم الارث محکوم علیه]]
* [[نظریه شماره 7/1401/1291 مورخ 1402/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره توقیف ملک مشاعی سرقفلی زوج جهت اخذ مهریه]]
* [[نظریه شماره 7/1401/1302 مورخ 1402/01/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دستور ضبط وثیقه توسط دادستان]]
* [[نظریه شماره 7/1401/1314 مورخ 1402/01/29 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ابطال مزایده]]
* [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۱/۱۳۷۲ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۰۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قانون تعیین تکلیف اراضی و ساختمان های فاقد سند رسمی]]
 
== کتب مرتبط ==
 
* [[حقوق مدنی، جلد دوم (داراب پور)]]


== منابع ==
== منابع ==
 
{{پانویس}}
[[رده:اصطلاحات حقوقی]]
[[رده:اصطلاحات حقوقی]]
<references />
[[رده:حقوق عینی]]
[[رده:حقوق عینی]]
[[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]]
[[رده:اصطلاحات قانون مدنی]]
[[رده:اصطلاحات حقوق اساسی]]
[[رده:اصطلاحات قانون اساسی]]
[[رده:اصطلاحات حقوق جزا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۵

رابطه بین اشخاص و اشیاء به نحوی که موجد هرگونه حق تصرف و انتفاع از عین مزبور باشد؛ مالکیت نام دارد.[۱] قانون مدنی، مالکیت را تعریف ننموده‌ است.[۲]

پیشینه

مالکیت یکی از قدیمی‌ترین و ابتدایی ترین نهادهای اجتماعی است که از سوی بشر، شناسایی و تأسیس شده و بسیاری از نهادهای اجتماعی و حقوقی دیگر بر بنیاد آن نهاده شده و محور بسیاری از فعالیت های اقتصادی و اجتماعی است و باید آن را عامل حفظ و بقای اجتماع بشری دانست. به گفته پرتالیس یکی از حقوق‌دانان بزرگ فرانسوی «از زمانی که بشر وجود داشته، مالکان هم بوده‌اند … و این مالکیت است که اجتماع انسانها را جان بخشیده، گسترده وغنی کرده است». به دلیل گسترش مالکیت در تمام شؤون جامعه، این نهاد در چهار راه تاریخ، اقتصاد، سیاست‌ و اخلاق ‌قرار گرفته و در طول تاریخ محور بسیاری مباحث فلسفی، سیاسی‌وحقوقی بوده است. مالکیت خصوصی، انگیزه فعالیت برای انسان را فراهم کرده و سبب جلو‌گیری از نزاع و کشمش در جامعه می‌شود؛ به گفته‌هابز فیلسوف انگلیسی، مالکیت عامل جلوگیری از جنگ است؛ زیرا همه نمی‌توانند دارای همه چیز باشند.[۳]

مواد مرتبط

اقسام

رویه قضایی

کتب مرتبط

منابع

  1. مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم). چاپ 7. معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 264596
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 184560
  3. کاظمی, محمود (1402). "دعوای اثبات مالکیتِ اموال غیر منقول در رویه قضائی ایران؛ «نقد رویه موجود»". دو فصلنامه نقد و تحلیل آراء قضایی. 2 (4): 631–663. doi:10.22034/analysis.2023.2015379.1082. ISSN 2821-1790.
  4. ابوالقاسم گرجی. مبانی حقوق اسلامی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1083964
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 340684