نظریه شماره 7/99/1078 مورخ 1399/08/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم امکان ابطال قراردادهای منعقده از سوی مدیرعامل در فرض فاقد سمت بودن وی

شماره نظریه	۷/۹۹/۱۰۷۸
شماره پرونده	۹۹-۱۱۱۸-۱۰۷۸ ح
تاریخ نظریه	۱۳۹۹/۰۸/۲۱
موضوع نظریه	حقوق تجارت
محور نظریه	اقدامات مدیرعامل شرکت

چکیده نظریه شماره 7/99/1078 مورخ 1399/08/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم امکان ابطال قراردادهای منعقده از سوی مدیرعامل در فرض فاقد سمت بودن وی:اعمال و اقدامات مدیرعاملی که بر خلاف تشریفات مقرر انتخاب شده است،در مقابل اشخاص ثالث نافذ و معتبر است. بنابراین، قراردادهای منعقده از سوی مدیرعامل وقت قابل ابطال نیست.

استعلام

الف) چنانچه بطلان نقل و انتقال قبلی سهام در شرکت های سهامی (شرکت سهامی خاص) و همچنین بطلان صورت جلسات بعدی شرکت در خصوص انتخاب اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل به موجب رأی قطعی دادگاه اعلام شده باشد؛

۱- آیا قراردادهای منعقده از سوی مدیرعامل وقت (که در حقیقت فاقد سمت تلقی می شود)، به تقاضای ذی نفع قابل ابطال است؟

۲- در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا این بطلان در قبال اشخاص ثالث قابل استناد است؟ به عبارت دیگر آیا از موارد مندرج در صدر ماده ۲۷۰ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷ است؟ چنانچه اقدامات مدیری که فقدان سمت قانونی او به موجب حکم قطعی مبنی بر بطلان نقل و انتقال سهام و صورت جلسات انتخاب مدیران کشف شود، از موضوع شرکت نیز خارج باشد، آیا می توان به بطلان قرارداد به نحو قابل استناد علیه شخص ثالث نظر داشت؟

ب) در صورتی که اقدامات و تصمیمات مدیریتی مدیران شرکت های سهامی متضمن تخلف از حدود موضوع شرکت باشد:

۱- در فرض سکوت اساسنامه شرکت آیا مدیران شرکت سهامی حق انتقال دارایی و فروش اموال شرکت سهامی را دارند؟

۲- در فرض سکوت اساسنامه آیا اعمال مزبور باطل تلقی می شود؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا این بطلان در قبال اشخاص ثالث قابل استناد است یا آن که مشمول قسمت اخیر ماده ۱۱۸ لایحه قانونی یادشده است؟

۳- آیا اطلاع شخص ثالث نسبت به خارج از موضوع شرکت بودن این اقدامات، در استنادپذیری بطلان اقدامات و تصمیمات مزبور نسبت به وی (شخص ثالث) مؤثر است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

الف- ۱- با توجه به اطلاق ماده ۱۳۵ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷، اعمال و اقدامات مدیرعاملی که بر خلاف تشریفات مقرر انتخاب شده است، در مقابل اشخاص ثالث نافذ و معتبر است. بنابراین، در فرض سؤال، قراردادهای منعقده از سوی مدیرعامل وقت قابل ابطال نیست.

الف- ۲- با توجه به بند فوق، پاسخ به این سؤال منتفی است.

ب- اولا، انتقال دارایی و یا فروش اموال شرکت، فی نفسه خارج از موضوع تلقی نمی شود و احراز این که اقدام یا تصمیم مدیران شرکت های سهامی خارج از موضوع شرکت است، امری قضایی بوده و بر عهده مرجع قضایی رسیدگی کننده است.

ثانیا، چنانچه به تشخیص مقام قضایی، انتقال و فروش دارایی شرکت از حدود موضوع شرکت خارج باشد، با توجه به مواد ۵۸۸ و ۵۸۹ قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ و ماده ۱۱۸ قانون لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷، نسبت به شرکت نافذ نیست و علم و جهل اشخاص ثالث نیز در وضعیت معاملات انجام شده تأثیری ندارد.

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۸ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷
• ماده ۱۳۵ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷
• ماده ۲۷۰ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷
• ماده ۵۸۸ قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱
• ماده ۵۸۹ قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱

جستارهای وابسته

• مدیر عامل
• نقل و انتقال
• شرکت سهامی