عدالت به مثابه مبنای حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران

عدالت به مثابه مبنای حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران نام مقاله ای از سید محمد علی آل محمد و قدرت الله نوروزی و منوچهر توسلی نائینی بوده که در دوره دوازدهم شماره چهل و چهارم (تابستان 1398) فصلنامه تحقیقات حقوقی بین المللی منتشر شده است.

چکیده

یکی از اصلی‌ترین مباحث در حوزه حقوق عمومی بررسی جایگاه حاکمیت قانون در نظام حقوقی است. اهمیت این اصل در نظام حقوقی به نقشی بر می‌گردد که این اصل در تضمین حقوق و آزادی‌های اساسی مردم دارد. می‌توان مفهوم حاکمیت قانون را با حداقل مؤلفه تشکیل دهنده آن به معنای تبعیت تمام آحاد جامعه بخصوص زمامداران از قانون تعریف کرد. تئوری حاکمیت قانون درباره نحوه تصویب و محتوای قانون ساکت است و راه را برای نظرات گوناگون باز گذاشته است. بر این اساس هر نظام حقوقی بر اساس جهان بینی مورد قبول خود برداشت خاصی از حاکمیت قانون را به عنوان برداشت غالب پذیرفته است. یکی از مبانی اصل حاکمیت قانون برابری است. حال سوال اساسی این است که جایگاه اصل برابری در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی این نتیجه بدست آمد که برابری در نظام حقوقی ایران متاثر از جهانبینی اسلامی، در قالب تئوری کلی تر عدالت تفسیر و به رسمیت شناخته شده است. در نظام حقوقی ایران برابری به عنوان شرط لازم در شکل گیری نظام حقوقی مبتنی بر حاکمیت قانون دارای اعتبار است اما عدالت به عنوان شرط کافی مبنای حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران را تشکیل می دهد.

کلیدواژه ها

• عدالت
• حاکمیت قانون
• برابری
• نظام حقوقی ایران
• برداشت ماهوی

مواد مرتبط

• ماده 10 قانون بیمه اجباری
• ماده 550 قانون مجازات اسلامی
• ماده 551 قانون مجازات اسلامی
• اصل 2 قانون اساسی
• اصل 3 قانون اساسی
• اصل 4 قانون اساسی
• اصل 5 قانون اساسی
• اصل 6 قانون اساسی
• اصل 8 قانون اساسی
• اصل 13 قانون اساسی
• اصل 14 قانون اساسی
• اصل 19 قانون اساسی
• اصل 20 قانون اساسی
• اصل 107 قانون اساسی
• اصل 109 قانون اساسی
• اصل 111 قانون اساسی