ولی

آنکه موصوف به وصف ولایت باشد یعنی تصدی امری را بر عهده داشته باشد، ولی می‌نامند.

اقسام ولی در حقوق

ولی اجباری( ولی قهری)

ولی به قرابت نسبی یا رضاعی که پدر و جد پدری است، ولی قهری یا اجباری نام دارد.

ولی محجور

آنکه امور محجورین را تصدی کند، خواه ولی خاص باشد خواه ولی عام.

ولی اختیاری

آنکه ولایت او به اختیار پدر یا جد پدری باشد مانند وصی یا در اختیار حاکم باشد، مانند قیم، که به آن‌ها ولی اختیاری گفته می‌‌شود.

ولی خاص

پدر، جد پدری و وصی منصوب از طرف آن‌ها بر مولی علیهم آن‌ها را ولی خاص گویند.

ولی دم

اشخاصی که شرعا حق مطالبه قصاص را دارند.

ولی دیه

اشخاصی که شرعا حق مطالبه دیه را دارند.

ولی ممتنع

کسی که از انجام تعهد خویش امتناع ورزد تحت ولایت حاکم است و حاکم ولی ممتنع می‌باشد (الحاکم ولی‌الممتنع).

ولی صغیر

پدر و جد پدری و وصی منصوب آنان، در صورت نبود این‌ها، قیم ولایت صغیر را از طرف حاکم دارد که به آنان ولی صغیر می‌گویند.

رویه قضایی

• نظریه شماره 7/1402/42 مورخ 1402/02/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره واریز دیه طفل به حساب مادر یا خود طفل با وجود در قید حیات بودن ولی
• نظریه شماره 7/1401/1221 مورخ 1402/01/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اتیان سوگند توسط اشخاص حقوقی