جایگاه وموقعیت قاضی درتحقق اصول دادرسی عادلانه

جایگاه و موقعیت قاضی درتحقق اصول دادرسی عادلانه نام مقاله ای از میرناصر قرشی زاده و علیرضا جمشیدی و منصور رحمدل بوده که در دوره دوازدهم شماره چهل و سوم (بهار 1398) فصلنامه تحقیقات حقوقی بین المللی منتشر شده است.

چکیده

امروزه دادرسی عادلانه به ویژه در پرتو تحولات حقوق بشر اهمیت چشمگیری در سامانه حقوق بین الملل و سامانه های حقوق ملی پیدا کرده است . هرچند برخی از مولفه های دادرسی عادلانه در میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی پیش بینی شده اند لکن این مفهوم به ویژه در بستر کنوانسیون و دیوان اروپایی حقوق بشر مورد واکاوی و بررسی دقیق و جدی تری قرار گرفته است وتحولات خود را بیشتر در آن بستر می گذارند . آن مفهوم درسامانه حقوقی ایران تاسال1392 به شکل نظام مند و انسجام یافته مورد توجه قرارنگرفته لکن فقط شماری از مولفه های آن به طوررپراکنده دربرخی از قوانین و مقررات بازتاب یافته بود.اما قانون آیین دادرسی کیفری1392 برخی از اصول دادرسی عادلانه را جزء دربرخی موارد مثل عدم استقلال دادیار وتبعیت وی از دادستان و انتخاب وکلای اختصاصی در دادگاهای ویژه و وحدت تعقیب و تحقیق توسط دادستان به طور منسجم ونظام مند وارد حقوق کیفری نموده است. البته صرف پیش بینی اصول پیشرفته،تصویب ،تدوین قوانین مترقی ومنطبق با حقوق بشر وایجاد سیستم کارآمد وافی مقصود نمی باشدبلکه باید به نقش مجریان عدالت نیز توجه نمودچراکه درتحقق دادرسی عادلانه قضات نقش تعیین کننده دارند،گرچه اشخاص متعددحقیقی و حقوقی در فرایند دادرسی دخالت دارندلکن مسوولیت اصلی واساسی باقاضی است. اگر قضات تخصص و تعهد لازم را نداشته باشند انتظار تحقق دادرسی عادلانه سرابی بیش نخواهد بود فلذا پس از تهیه و تدوین قوانین مترقی وهمه سونگر بایستی به پروراندن نیروی دانشور،عدالت محورو دلبسته به کارقضایی توجه کافی ووافی نمود.

کلیدواژه ها

• حقوق بشر
• دادرسی عادلانه
• رسیدگی ترافعی
• برابری سلاح ها
• طرف های دعوی کیفری

مواد مرتبط

• ماده 6 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر
• ماده 5 اعلامیه جهانی حقوق بشر
• ماده 10 اعلامیه جهانی حقوق بشر
• ماده 11 اعلامیه جهانی حقوق بشر
• ماده 20 اعلامیه جهانی حقوق بشر
• ماده 7 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی
• ماده 14 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی
• ماده 66 اساسنامه دیوان کیفری بین المللی
• ماده 3 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 4 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 5 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 6 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 52 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 190 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 195 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 200 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 255 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 257 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 346 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 359 قانون آیین دادرسی کیفری
• اصل 38 قانون اساسی
• اصل 39 قانون اساسی
• ماده 4 قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی
• ماده 9 قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی