مباحات

به اموالی که فاقد مالک خاص بوده و می‌توانند برابر با مقررات شرعی، مورد تملک یا بهره‌برداری قرار گیرند، مباحات گویند.

به مالی که تصرف و تملک آن، برای دیگران، ممنوع نباشد، مباحات گویند.

اقسام

به مالی که فاقد سابقه تملک باشد، مباح اصلی گویند و به مالی که سابقه تملک آن محرز بوده ولی بعدها تبدیل به مباحه شده باشد، مباح بالعرض گویند.

مصادیق

زمین‌های موات و حیوانات بدون مالک، جزء مباحات هستند.

• معادن، اشیاء و حیوانات ضاله، دفینه، شکار، مال اعراض شده و نثار عروس را می‌توان از مباحات محسوب نمود. (۴۵۹۰۰)
• ماهی و مروارید صید شده از دریا، مباح اصلی و مال اعراض شده، مباح بالعرض است.

تفاوت مشترکات عمومی و مباحات

مشترکات عمومی، دارای مالک بوده، در حالی که مباحات، مالکی ندارند؛ دولت با رعایت موازین قانونی، می‌تواند آنها را تملک نموده یا اجازه تملک اینگونه اموال را به اشخاص خصوصی بدهد

تملک مباحات

تملک اموال مباحه، به وسیله حیازت ممکن است؛ مگر در موارد منع قانونی.

مقالات مرتبط

• بازتعریف اموال عمومی و آثار آن در نظام حقوقی ایران