ماده 141 قانون امور حسبی

ماده ۱۴۱ قانون اساسی: هرگاه در بین اموال غایب مال ضایع شدنی باشد ورثه یا امین که اموال غایب به تصرف آن‌ها داده شده آن مال را فروخته و از نتیجه فروش با رعایت مصلحت غایب مالی خریداری یا اقدام دیگری که به صرفه غایب باشد می‌نماید.

مواد مرتبط

• ماده ۱۴۲ قانون امور حسبی

توضیح واژگان

غایب مفقودالاثر: به کسی که در زمانی طولانی غیرمتعارف نسبت به حیات و مماتش خبری نباشد؛ مفقودالاثر گویند. به عبارت دیگر به شخصی که در گذشته حیات او معلوم بوده ولی به خاطر موقعیت فعلی در بقای او تردید وجود دارد؛ مفقودالاثر گویند.

ورثه: به کسی می‌گویند که در صورت برخورداری از شرایط ارث و مبری بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می‌یابد.

امین: در لغت به معنای امانت دار و کسی است که مردم به علت درستکاری به او اعتماد می‌کنند و در اصطلاح حقوقی امین دارای دو معنا است یکی به معنای خاص است و به کسی گفته می‌شود که مال غیر را به نفع مالک آن نگهداری می‌کند، خواه در مقابل حفظ مال از مالک اجرت دریافت کند یا مجانا امانت مال را به عهده بگیرد و دیگری هم به معنای عام است و به کلیه کسانی که وضع ید آنان بر مال دیگری، قانونی و ناشی از عقود مذکور در قانون است، اطلاق می‌گردد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

امین باید در اجرای ماده ۱۴۱ قانون امور حسبی رعایت مصلحت غایب را بنماید مثلاً اگر پول حاصل از فروش مال را در بانک سپرده گذاری می‌کند در انتخاب نوع سپرده باید سپرده‌ای را انتخاب کند که غایب از منافع پول خود بهره‌مند شود و مادام که امین به وظایف خویش مطابق مقررات عمل می‌کند، ید وی ید امانی است و بدون ارتکاب تقصیر هیچ گونه ضمانی بر عهده وی نیست. گفتنی است که به نظر می‌رسد اموال منقول غیر از اموال ضایع شدنی و سریع الفساد است زیرا به حکم ماده ۱۴۱ قانون امور حسبی امین مکلف است اموال ضایع شدنی غایب را بفروشد یا آن‌ها را به نوع دیگری تبدیل کند که مصلحت غایب در آن رعایت شده باشد ولی حکم ماده ۱۴۲ قانون امور حسبی، ناظر به فروش اموال غیر ضایع شدنی است از این رو کسب اذن و موافقت دادستان قبل از فروش آن‌ها الزامی است.

رویه‌های قضایی

نظریه شماره ۷/۴۸۱۹ مورخ ۱۳۸۰/۲/۲۲ اداره حقوقی قوه قضاییه مقرر می‌دارد منظور از مال ضایع شدنی مورد اشاره در ماده ۱۴۱ قانون امور حسبی منصرف از اموال غیرمنقول است، حکم مقرر در این ماده منحصراً در مورد اموال غیرمنقول است که عرفا و ذاتاً ضایع شدنی باشد.