ماده ۱۵۴ قانون مدنی

ماده ۱۵۴ قانون مدنی: کسی نمی‌تواند از ملک غیر، آب به ملک خود ببرد بدون اذن مالک، اگر چه راه دیگری نداشته باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به از بین رفتن منع قانونی، توسط مقنن یا شخصی معین، به نفع اشخاصی معلوم یا نامشخص، «اذن» گویند، همچنین به موافقت مالک، جهت تصرف دیگری در مال او، «اذن» گویند.

مطالعات تطبیقی

به موجب ماده ۸۰۹ قانون مدنی مصر، مالک زمین، باید جهت مشروب شدن اراضی بدون آب و نهر جاری در زمین‌های همسایگان، در مقابل دریافت عوض، اذن به عبور آب لازم از زمین خود را، صادر نماید.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بدیهی است در مواردی که حق ارتفاق، به موجب اذن به وجود می‌آید؛ کیفیات حق مزبور نیز، باید تابع کیفیات اذن مالک ملک مورد نظر باشد.

با توجه به اینکه اثر اذن ساده، تنها اباحه در انتفاع از مال غیر است؛ نه ایجاد حق برای متصرف و به وجود آمدن تکلیف برای مالک، لذا اعطا کننده اذن، در هر زمان، می‌تواند از تصمیم خود رجوع نماید.

برخلاف حق، اذن، ایجاد التزام نمی‌نماید؛ و به همین دلیل، اعطا کننده اذن، در هر زمان، می‌تواند از تصمیم خود رجوع نماید.

تصرف در ملک دیگری، به بهانه دارا بودن حق ارتفاق و در شرایطی که مسبوق به اذن مالک نباشد؛ تجاوز به حق غیر محسوب گردیده؛ و موجب ضمان است.

مالک ملک، جهت ایجاد حق ارتفاق برای غیر، کاملاً آزاد بوده؛ و بدون تقید به هرگونه قید و شرطی، می‌تواند نظر خود را اعلام نماید.

به‌طور معمول، حق ارتفاق، به موجب قرارداد به وجود می‌آید و کسی نمی‌تواند بدون اذن مالک، در ملک او تصرفی نماید.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

به موجب آیات ۲۷ و ۲۸ سوره نور، «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتًا غَیْرَ بُیُوتِکُمْ حَتَّیٰ تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَیٰ أَهْلِهَا ۚ ذٰلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ. فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فِیهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّیٰ یُؤْذَنَ لَکُمْ ۖ وَإِنْ قِیلَ لَکُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا ۖ هُوَ أَزْکَیٰ لَکُمْ ۚ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ»، کسی نمی‌تواند بدون اذن مالک، وارد ملک او گردد؛ و البته چنین اذنی، توسط اعطا کننده آن، قابل رجوع است.

سوابق فقهی

هیچ‌کس، نمی‌تواند برای عبور آب مباح به ملک خود، از طریق احداث نهر یا لوله‌کشی، بدون اذن همسایه، در ملک وی تصرف نماید.

هیچ‌کس نمی‌تواند بدون اذن مالک، در ملک او تصرفی نماید.

مقالات مرتبط

بررسی مبانی فقهی و حقوقی مادة 852 قانون مدنی