ماده ۱۹۷ قانون مدنی

ماده ۱۹۷ قانون مدنی: در صورتی که ثمن یا مثمن معامله، عین متعلق به غیر باشد، آن معامله برای صاحب عین خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«مثمن»، یعنی مبیع.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در معاملات موضوع این ماده، معاملات فضولی و معامله به قصد فرار از دین، قصد و رضا به نحو صحیح، وجود دارد؛ اما تنها نقص این گونه قراردادها، فقدان اذن است.

در صورتی که ثمن یا مثمن معامله، عین متعلق به غیر باشد، آن معامله، برای صاحب عین خواهد بود؛ زیرا مقتضی معاوضه این است که عوض، به کسی تعلق گیرد که مال او، از ملکیتش خارج شده‌است؛ بنابراین قاصد بودن غاصب یا سارق، جهت انجام معامله برای خود، کافی نبوده؛ و چنین معامله ای در هر صورت، برای صاحب مال محسوب خواهد شد.

با تنفیذ معامله فضولی، قراردادی که برای فضول، انشاء گردیده بود؛ به قرارداد برای مالک تبدیل شده و اثر اجازه مالک، عطف به روز انعقاد معامله خواهد شد.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره اسقاط ضمنی حق فسخ توسط بایع (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۳۸۰۰۱۵۰۲)

نکات توضیحی

معامله با ثمن و مثمن متعلق به غیر، ممکن است به صورت فضولی، یا به عنوان نمایندگی باشد. مفاد این ماده، در شرایطی حاکم است که معامله کننده، مأذون از سوی مالک بوده باشد؛ در غیر این صورت قرارداد مزبور، تابع احکام معاملات فضولی خواهد بود.

مقالات مرتبط

• مطالعه تحولات نظریه اشتباه در قراردادها به موجب اصلاحات سال ۲۰۱۶ میلادی قانون مدنی فرانسه
• کارایی اقتصادی شرط وجه التزام برای مبیعِ مستحق للغیر درآمده (فرار از آرای وحدت رویه شماره ۷۳۳ و ۸۱۱)
• بررسی ضرورت رفع ابهام از مفاد قرارداد
• اعتبار صحت ظاهری در حقوق مدنی (بحثی در حقوق ایران و فرانسه)
• بررسـی قاعدة معاوضه در فقـه امامیـه و حقوق ایران و انگلیس
• متاورس و چالشهای حقوقی در حوزۀ حقوق اموال