تحدید حدود

به ذکر حدود ملک مورد تقاضای ثبت توسط مأمور ثبت درصورتجلسه تحدید حدود که از طریق بیان حد فاصل املاک مجاور پس از احراز تصرف متقاضی در ملک مورد تحدید صورت می گیرد، تحدید حدود گفته می شود که این اقدام متدرجاً به ترتيب نمره املاك، مطابق نظامنامه وزارت عدليه به عمل می ‌آيد.

مواد مرتبط

• ماده 15 قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده 144 قانون ثبت اسناد و املاک

آیین نامه و بخشنامه های مرتبط

• ماده 61 آیین نامه قانون ثبت اسناد و املاک

غایت تحدید حدود

هدف از تحدید حدود، تعیین نمودن حد فاصل ملک مورد تحدید، نسبت به املاکی بوده که با آن املاک همسایگی دارند.

مامور تحدید حدود

همچنین قابل ذکر است که عمل تحدید حدود توسط نماینده ثبت و با راهنمایی متقاضی ثبت و یا قائم مقام او صورت می گیرد.

صلاحیت مامور تحدید حدود

نماینده ثبت عمل تحدید حدود را تنها نسبت به ابنیه و اجزا و آنچه را که داخل در اظهارنامه است، انجام نموده و فراتر از خواسته متقاضی ثبت را تحدید نمی نماید و همچنین احراز تصرف متصرف در آن ملک توسط وی ضروری است.

اقسام تحدید حدود

تحدید حدود به دو صورت ذیل صورت می گیرد؛

تحدید حدود عمومی

تحدید حدود غالباً به صورت عمومی انجام می شود.

تحدید حدود اختصاصی

تحدید حدود اختصاصی شامل موارد ذیل می باشد:

• تحدید حدود اختصاصی زمانی صورت می گیرد که پس از انتشار آگهی تحدید عمومی، یک ملک به صورت تحدید حدود نشده باقی مانده است یا آگهی آن یا تحدید حدود آن باطل و تجدید گردد. در چنین صورتی اگر به استناد تبصره ماده مذکور ملک مزبور قابلیت تحدید حدود نداشته باشد، مالک آن می تواند با توجه به قسمت آخر ماده 61 آیین نامه قانون ثبت با پرداخت هزینه قانونی، صدور آگهی تحدید حدود اختصاصی را درخواست نماید.
• همینطور املاکی که مجهول المالک بوده یا در جریان ثبت هستند اما نسبت به آن ها تحدید حدود صورت نگرفته است و تصمیم هیأت های حل اختلاف به قبول ثبت یا صدور سند مالکیت یا انتقال بوده است، تحدید حدود اختصاصی نسبت به آن ها صورت می گیرد.

اشخاص حاضر در زمان تحدید حدود

ماده 14 قانون ثبت تنها احضار متقاضیان ثبت و مجاورین را ذکر نموده است درصورتی که با بررسی سایر مواد قانون ثبت ضرورت احضار اشخاص دیگری همچون دارندگان حقوق ارتفاقی در ملک مورد ثبت و مالکین املاکی که ملک مذکور در آن ها حق ارتفاق دارد نیز به نظر می رسد، چرا که همانطور که احضار مجاورین برای حفظ حقوقشان لازم است، احضار دارندگان حقوق ارتفاقی نیز برای حفظ حقوقشان لازم می باشد . همچنین اینکه مدت اعتراض بر حدود و حقوق ارتفاقی یکسان بوده و از تاریخ تنظیم صورتمجلس تحدید حدود آغاز می گردند.

ضمانت اجرای عدم حضور اشخاص در زمان تحدید حدود

• اگر تقاضاکننده در موقع تحدید حدود، خود یا نماینده‌اش حاضر نباشد، ملک مورد تقاضا با حدود اظهار شده از طرف مجاورین تحدید خواهد شد.
• هر‌گاه مجاورین نیز در موقع تحدید حاضر نشوند و به این جهت حدود ملک تعیین نگردد اعلان تحدید حدود نسبت به آن املاک تجدید می‌شود .
• اگر برای مرتبه دوم نیز تقاضاکننده و مجاورین هیچ یک حاضر نشود، تحدید حدود به عمل نخواهد آمد و حق‌الثبت ملک دو برابر اخذ خواهد شد.

استثناء ضمانت اجرای عدم حضور اشخاص در زمان تحدید حدود

• تبصره 1 ماده 144 قانون ثبت اسناد و املاک یکی از استثنائات می باشد که در اینجا عدم حضور مالک یا نماینده وی مانع انجام تحدید حدود نبوده و در این حالت تحدید با معرفی مجاور یا معتمدین و مطلعین صورت خواهد گرفت.

• استثناء دیگر آن است که در صورتی که یک یا چند حد ملک مورد تحدید از اموال عمومی مربوط به دولت و شهرداری و یا حریم قانونی آن‌ها باشد و حدود مجاورین از لحاظ عملیات ثبتی تثبیت و معین باشد، تحدید حدود با حضور نمایندگان سازمان‌های ذی‌ربط به عمل خواهد آمد و عدم حضور نماینده مزبور مانع انجام تحدید حدود نخواهد بود.

اقدامات زمان انجام تحدید حدود

در زمان تحدید حدود دو اقدام صورت می گیرد:

1. تعیین حدود محدوده ی مورد تقاضای ثبت.
2. تعیین حقوقی که اشخاص در آن ملک دارند و یا این ملک در املاک دیگر دارد.

ملاک تحدید حدود

در مورد تحدید حدود املاک مجاور رفع اختلاف حدودی نقشه کاداستر ملاک عمل خواهد بود.

اشخاصی که حق اعتراض به تحدید حدود را دارند

اشخاصی که حق اعتراض به تحدید حدود را دارند عبارت اند از؛

• مجاورین
• متقاضی ثبت
• اداره اوقاف و متولی و ناظر و موقوفات علیهم
• متصدی امور حبس و محبوس لهم
• وصی.