ماده 268 قانون امور حسبی

ماده 268 قانون امور حسبی: مدیر تصفیه باید مطالبات متوفی را وصول و از خراب و ضایع شدن اموالی که در معرض خرابی و تضییع است جلوگیری کرده و آن ها را‌ بفروش برساند در نگاهداری اموال مواظبت نموده و تعمیرات ضروری اموال غیرمنقول را بنماید از تعطیل کارخانه و یا تجارتخانه متوفی در صورتی که دایر باشد جلوگیری کند- درآمد ترکه و محصول را جمع ‌آوری نموده و نظر به مقتضیات انبار نماید و یا به فروش برساند مواد اولیه را که برای دائر‌ ماندن بنگاه صنعتی و یا بازرگانی متوفی لازم است تحصیل و یا تجدید کند.

توضیح واژگان

مدیر تصفیه: یا مدیر ترکه، یا امین ترکه کسی است که دیون میت را مشخص می‌کند و می‌دهد؛ موصی به را از ترکه جدا می‌کند و به ذینفع می‌دهد و ترکه را آماده تقسیم بین ورثه می‌نماید.

مال: در لغت از مصدر «میل» به معنای خواستن، گرفته شده‌است و جمع آن اموال و به معنای دارایی‌ها، داشته‌ها و مال‌ها است. علت نامگذاری مال، میل به مبادله و دست به دست گرداندن آن است. مال در لغت معانی دیگری دارد از جمله اینکه آنچه که به تملیک انسان در می‌آید؛ هر آنچه که دارای ارزش، تملک پذیر و قابل استفاده باشد.

مال غیر منقول: به مالی که حمل و نقل آن، توأم با تلف یا کمبود آن باشد، غیرمنقول گویند.

ترکه: یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.

نکات توضیحی

از مفاد ماده 268 قانون امور حسبی چنین بر می آید که مدیر تصفیه در حدود اداره ترکه اختیار دارد و حق خرید و فروش اموال متوفی را جز به طریقی که قانونگذار مشخص کرده است ندارد. بنابراین مدیر تصفیه باید اموال در معرض خرابی را بفروشد و می تواند در این خصوص خودش طرف معامله باشد اما در مورد سایر اموال متوفی چنین اختیاری ندارد و به طریق اولی حق انتقال این اموال را به خود نخواهد داشت.

رویه های قضایی

نظریه مشورتی شماره 7/8374 مورخ 1373/12/15 اداره حقوقی قوه قضاییه مقرر می دارد: بند 6 ماده 176 قانون امور حسبی در باب مهر و موم است و ماده 268 همان قانون در باب وظایف مدیر تصفیه می باشد و به موجب ماده اخیر، مدیر تصفیه در صورتی که کارخانه یا تجارتخانه دایر باشد باید از تعطیل آن جلوگیری کند. به عبارت دیگر هر یک از دو ماده فوق کاربرد مخصوص خود را دارد و به طور کلی در مواردی که کارگاه یا تجارتخانه مربوط به متوفی باشد که کارمندان و کارگرانی دارد، مهر و موم محل کارگاه یا تجارتخانه به معنای تعطیل کارگاه یا تجارتخانه خواهد بود. در این گونه مورد اشیا و لوازم و اموالی که وجود دارد و مورد نیاز نیست مهر و موم و بقیه را با قید اوصاف و مشخصات در اختیار مدیر یا کسی که محل را اداره می کند و مورد موافقت تقاضاکننده است قرار می دهند اضافه می کند در صورت تعطیلی کارگاه یا تجارتخانه مسئولیت پرداخت حقوق و آنچه که مربوط به ایام بیکاری کارگزان و کارمندان است با کسی خواهد بود که درخواست تعطیل را نموده است.