ماده 304 قانون امور حسبی

ماده 304 قانون امور حسبی: درخواست تقسیم باید کتبی و مشتمل بر امور زیر باشد

۱- نام و مشخصات درخواست ‌کننده و متوفی.

۲- ورثه و اشخاص دیگری که ترکه باید بین آنها تقسیم شود و سهام هر یک.

توضیح واژگان

درخواست: به معنای خواهش، مطالبه، تقاضا هم در امور کیفری وجود دارد و هم در امور مدنی، هرچند درخواست در امور مدنی مصادیق بیشتر و کاربرد فراوان‌تری دارد. مفهوم درخواست با دادخواست ارتباط زیادی دارد و تمییز آن‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است، چرا که در مورد درخواست لزومی ندارد که تشریفات خاص دادخواست رعایت گردد.

ورثه: به کسی می گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبرا بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می یابد.

ترکه: یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برای تقسیم ارث هر یک ازورثه باید تقسیم را از سایر ورثه بخواهد و نام و مشخصات آنان و سهام هر یک را در تقاضای خود صریحا ذکر نماید.

رویه های قضایی

مفاد دادنامه شماره 22/58 مورخ 1365/2/23 صادره از شعبه 22 دیوان عالی کشور مقرر می دارد ماده 304 قانون امور حسبی درخواست تقسیم باید کتبی و مشتمل بر نام و مشخصات درخواست کننده و متوفی و اشخاصی که ترکه بین آن ها تقسیم می شود با ذکر سهام هر یک باشد.

در خصوص ماده 304 قانون امور حسبی در نظریه شماره 7/7433 مورخ 1377/10/23 اداره حقوقی قوه قضاییه این گونه مقرر شده است که درخواست تقسیم ترکه با توجه به مقررات مواد 232،233،300،304 و 324 قانون امور حسبی باید به طرفیت تمام ورثه که به نحو مشاع در آن مالک می باشند اقامه شود و در صورتی که فقط بعض از ورثه طرف قرار گیرند دعوا قابلیت استماع را نخواهد داشت.

در نظریه مشورتی شماره 7/6092 مورخ 1374/10/4 اداره حقوقی قوه قضاییه نیز چنین آمده است که دادخواست افراز و تقسیم املاک مشاع می بایست به طرفیت کلیه مالکین مشاع اعم از صغیر و کبیر و محجور تقدیم گردد. (در صورتی که در بین مالکین صغیر یا محجوری نباشد و جریان ثبتی ملک خاتمه یافته باشد می بایست از طریق ثبت محل اقدام گردد)

در نظریه مشورتی شماره 7/7229 مورخ 1376/12/23 اداره حقوقی قوه قضاییه سوال شده است که در دعاوی مطالبه و تقسیم سهم الارث در مواردی که اموال غیر منقول توسط بعضی از ورثه به دیگری فروخته می شود و ملک در تصرف غیر وارث است آیا خواهان باید متصرف یا متصرفین را طرف قرار دهد و آیا علاوه بر متصرف باید همه وراث را نیز طرف قرار دهد یا خیر؟

به این سوال این گونه جواب داده شده است که درخواست تقسیم ترکه همانند درخواست افراز است و باید به طرفیت تمام ورثه اقامه شود، اما مطالبه سهم الارث از جمله دعاوی مالی بودده که باید تقویم شود و به طرفیت کسی اقامه گردد که مال مورد مطالبه در تصرف او است. اقامه دعوا به طرفیت غیر متصرف بی مورد است.