آلودگی زیست‌محیطی ازطریق انتشار مواد هسته‌ای: راهبرد کیفری ایران و ایالات‌متحده آمریکا
آلودگی زیست‌محیطی ازطریق انتشار مواد هسته‌ای: راهبرد کیفری ایران و ایالات‌متحده آمریکا نام مقاله ای از سید مصطفی مشکات ، احمد رمضانی ، سهراب صلاحی و مریم مرادی است که در شماره 43 (مهر 1399) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.
چکیده
انتشار مواد هسته‌ای در زمرة جلوه‌های جرایم زیست‌محیطی می‌باشد که از ابعاد تروریستی و غیرتروریستی برخوردار است. دراین‌زمینه، کنشگران نظام حقوق بین‌الملل با تصویب کنوانسیون‌های حفاظت فیزیکی از مواد هسته‌ای و سرکوب اعمال تروریسم هسته‌ای به‌ترتیب در سال‌های 1979 و 2005، جرم‌انگاری ابعاد غیرتروریستی و تروریستی انتشار مواد هسته‌ای را در دستور کار قرار داده‌اند. در این خصوص، قانونگذار ایران در سال 1392، پخش مواد خطرناک در سطح گسترده را به‌عنوان یکی از مصداق‌های جرم حدی افساد فی‌الارض قرار داد. سوایِ استفاده از واژه‌ها و عبارت‌های ابهام‌آمیز، لزوم تحقق نتیجه مجرمانه و داشتن سوء‌نیت خاص باعث شده است تا پوشش ناقصی از حیث انطباق انتشار مواد هسته‌ای با حد افساد فی‌الارض به‌وجود آید؛ محاربه و تهدید علیه بهداشت عمومی در زمره جرایم دیگری هستند که هرکدام از چالش‌ها و نقص‌هایی در پاسخ به انتشار مواد هسته‌ای برخوردار هستند. در سوی مقابل، سیاست‌گذاران قانونگذاری فدرال ایالات‌متحده آمریکا به‌نحو روشن و کامل، جرم‌انگاری انتشار مواد هسته‌ای را در ابعاد تروریسم هسته‌ای و غیرِ آن، به‌صورت توأمان مدّنظر قرار داده‌اند؛ با این اوصاف، در طی جستار حاضر تلاش بر آن است تا با بررسی مقررات ایران و ایالات‌متحده آمریکا، واکنش کیفری منسجم و متناسبی با اعمال یادشده موردترسیم قرار گیرد.
کلیدواژه ها
- مواد پرتوزا
- انتشار مواد هسته‌ای
- افساد فی‌الارض
- محاربه
- تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط‌زیست