قسم مدعی

رد قسم از مدعی‌علیه به مدعی را، قسم مدعی گویند. قسم مدعی، قسمی است که مدعی بدون بینه پس از استحلاف از خوانده و رد یمین از طرف خوانده به خواهان ادا کند. در دعاوی، معمولاً مدعی‌علیه باید سوگند بخورد؛ اما در مواردی نیز، مدعی، ملزم به ادای سوگند خواهد بود. مطابق قانون مدنی، مدعی‌علیه نیز می‌تواند در صورتی که مدعی سقوط دین یا تعهد یا نحو آن باشد حکم به دعوی را منوط به قسم مدعی کند، بنابراین علاوه بر مدعی‌علیه، مدعی نیز می‌تواند با ادای سوگند، دعوا را خاتمه بخشد.

مواد مرتبط

• ماده ۱۳۲۶ قانون مدنی

• ماده ۲۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی

اقسام

قسم مدعی عبارت است از: قسم جزء بینه، سوگند استظهاری، قسامه، و قسم مرجوع از منکر.

مصادیق

• اگر خواهان مدعی شود که کیف خود را، به رسم امانت، به متصدی مسافرخانه سپرده و خوانده منکر این ادعا گردد؛ و سپس خواهان، مدعی‌علیه را سوگند داده و او نیز علاوه بر امتناع از قسم؛ سوگند را به خواهان رد نماید؛ با امتناع خواهان از ادای سوگند؛ دعوا ساقط می‌گردد.
• رابطه زوجیت را می‌توان با سوگند منکر یا رد سوگند به مدعی، اثبات نمود.

در فقه

• با استناد به روایتی از امام صادق، اگر پس از رد سوگند به مدعی، وی سوگند نخورد، دعوا ساقط می‌گردد.

• اگر مدعی‌علیه، قسم نخورده و سوگند را به مدعی رد نماید؛ و مدعی نیز، از ادای سوگند، خودداری نموده؛ در این صورت دعوا ساقط گردیده؛ و از اعتبار امر مختومه برخوردار خواهد بود، لیکن خواهان می‌تواند برای ادای سوگند، از محکمه مهلت بخواهد؛ و او نمی‌تواند مجدداً قسم را به خوانده رد کند. پیش از اینکه مدعی یا منکر، سوگند بخورند؛ طرف مقابل، می‌تواند از درخواست سوگند خویش، رجوع نماید.

در رویه قضایی

• رای دادگاه درباره اعتراض به تصمیم مراجع انتظامی دانشگاه آزاد اسلامی در دادگاه حقوقی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۶۹۱)

مقالات مرتبط

• محدودیت‌های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی

جستارهای وابسته

• ادله اثبات دعوی

• سوگند
• مدعی
• مدعی علیه
• قسم جزء بینه
• سوگند استظهاری
• قسامه
• قسم مرجوع از منکر