مبانی فقهی قسامه و نحوه اجرای آن در حقوق موضوعه ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مبانی فقهی قسامه و نحوه اجرای آن در حقوق موضوعه ایران نام مقاله ای از محمد قاسم ناظریان و امید محمدی نیا بوده که در دوره سیزدهم شماره چهل و هشتم (تابستان 1399) فصلنامه تحقیقات حقوقی بین المللی منتشر شده است.

چکیده

یکی از ادلۀ اثبات قتل و یا جنایتهای وارد بر اعضاء قسامه است. قسامه عبارت است از اینکه عده‌ای نزد حاکم برای اثبات جنایت بر عهده متهم اداء سوگند نمایند تا بر اساس سوگند آنان جنایت ثابت گردد. اداء سوگند گاهی از اوقات پنجاه بار و گاهی بیست و پنج بار و گاهی کمتر از این نیز می‌باشد؛ آن چه که از مطالعه کتب معتبر تاریخی و آداب و رسوم اعراب جاهلی، و نیز از بررسی شیوه های مرسوم بین اقوام و ملل مختلف در طول تاریخ برای افشای حقیقت با توسل به آزمون ایزدی یا سوگند، برمی‌آید، آن است که تأسیس قسامه نمی‌‌تواند از ابداعات شارع اسلام باشد؛ لیکن، شارع اسلام در موارد وجود ظن نسبت به ارتکاب جنایت از سوی متهم و فقدان سایر ادله اثبات دعوی، حکم قسامه را به عنوان یکی از پی آمدهای قاعده لایبطل دم امرء مسلم پذیرفته است، که همین قاعده مبنای پذیرش ارش در موارد فقدان دیه مقدر هم میباشد. اصل وجود قسامه و آنکه قسامه یکی از ادله اثبات قتل و یا اثبات جنایت بر اعضاء می‌باشد، مورد اتفاق نظر بین فقهاء شیعه و اهل سنت می‌باشد و هیچ‌گونه تردیدی در اصل مشروعیت آن وجود ندارد.

کلیدواژه ها

  • جنایات
  • قسامه
  • لوث
  • ادله اثبات دعوی

مواد مرتبط