نظریه شماره 7/1400/244 مورخ 1400/04/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعطای نیابت قضایی در جرایم مرتبط با دادگاه کیفری و احضار متهم و شاهد
 | |
| شماره نظریه | ۷/۱۴۰۰/۲۴۴ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۱۴۰۰-۱۶۸-۲۴۴ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۴۰۰/۰۴/۱۶ |
| موضوع نظریه | حقوق کیفری |
| محور نظریه | آیین دادرسی کیفری |
چکیده نظریه شماره 7/1400/244 مورخ 1400/04/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعطای نیابت قضایی در جرایم مرتبط با دادگاه کیفری و احضار متهم و شاهد: درمورد دعاوی جرایم منافی عفت، اطفال، تعزیری درجه هفت و هشت و ... که باید مستقيما در دادگاه کیفری طرح شوند، اعطاء نیابت قضایی از سوی دادسرا فاقد وجاهت قانونی است و دادگاه کیفری در این موارد تصمیم‌گیری می‌نماید. همچنین احضار شاکی، شهود، مطلعین و متهم به نشانی محل اقامت نیازی به اعطای نیابت قضایی ندارد.
استعلام
۱- در خصوص ماده ۱۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، آیا دادگاه می تواند تحقیق در جرایم هفت و هشت و جرایم منافی عفت و جرایم اطفال و جرایم موضوع ماده ۳۰۲ همان قانون را که در صلاحیت ذاتی دادگاه است، به دادسرای حوزه قضایی دیگری نیابت دهد؟
۲- در فرض مثبت بودن پاسخ، آیا دادگاه می تواند صلاحیت ذاتی خود را به دادسرای مجری نیابت تفویض کند؟
۳-آیا فلسفه نیابت می تواند مجوزی بر عدم رعایت قاعده آمره صلاحیت ذاتی باشد؟
۴-با توجه به این که در چنین نیابتی کل پرونده به دادسرای مجری نیابت ارجاع نشده است، آیا دادسرای مجری نیابت تکلیفی به احراز صلاحیت دارد؟
۵- آیا صرف احضار اخطار مشمول عبارت به طور کلی هر اقدام دیگری در ماده ۱۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری است؛ به این معنا که آیا معطی نیابت می تواند صرفا زمان و مکان حضور متهم یا مطلعی را که خارج از حوزه قضایی اوست نیابت دهد که در زمان و مکان خاصی که معطی نیابت معین کرده حاضر شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- اصولا انجام نیابت قضایی توسط مرجع مجری نیابت در صورتی امکان پذیر است که مرجع یادشده از حیث قانون، صلاحیت انجام آن را داشته باشد و با توجه به این که در جرایمی که به طور مستقیم در دادگاه کیفری مطرح می شود (نظیر جرایم موضوع تبصره یک ماده ۲۸۵ و مواد ۳۰۶ و ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲) انجام تحقیقات مقدماتی باید توسط دادگاه انجام شود و امکان ورود مقامات دادسرا و انجام هرگونه تحقیق در آن وجود نداشته و فاقد وجاهت قانونی است؛ بنابراین و به قاعده اولویت، امکان قانونی انجام نیابت قضایی توسط مقامات دادسرا در این جرایم وجود ندارد و در این موارد نیابت باید توسط دادگاه کیفری ذی صلاح انجام پذیرد.
۲، ۳ و ۴- با توجه به پاسخ سؤال اول، پاسخ به این سؤال ها منتفی است.
۵- مستفاد از مواد ۱۱۹، ۱۶۹، ۱۷۱، ۱۷۴ و ۲۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، احضار شاکی، شهود، مطلعین و متهم به نشانی محل اقامت ولو آن که خارج از حوزه قضایی مرجع قضایی رسیدگی کننده باشد، نیاز به اعطای نیابت قضایی ندارد؛ زیرا صرف ابلاغ مستلزم انجام اقدامات قضایی در حوزه ای که امر ابلاغ صورت می پذیرد، نیست.
مواد مرتبط
- ماده ۱۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۱۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۱۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۱۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۲۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۲۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری