نظریه شماره 7/99/1210 مورخ 1399/10/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم پرداخت وجه هنگام تقسیم ترکه در فرض صدور دستور تقسیم به رد
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۹/۱۲۱۰ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۹-۷/۱-۱۲۱۰ ح |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۹/۱۰/۰۶ |
| موضوع نظریه | حقوقی |
| محور نظریه | ترکه |
چکیده نظریه شماره 7/99/1210 مورخ 1399/10/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم پرداخت وجه هنگام تقسیم ترکه در فرض صدور دستور تقسیم به رد:در فرضی که احد از ورثه باید وجهی به ورثه دیگر بدهد،مفروض آن است که وجه را باید هنگام تقسیم پرداخت کند و لذا پرداخت آن به اقساط یا در زمان دیگری موجب نقض غرض و مستلزم اضرار به دیگر ورثه است.
استعلام
اگر در دعوی تقسیم ترکه تقسیم به دستور رد صادر شود و سهم یکی از ورثه الف یک ملک خاص به شرط پرداخت وجهی به ورثه دیگر ب باشد مثلا صد میلیون تومان و برای اجرای حکم ورثه الف این مبلغ را نداشته باشد تا حکم اجرا تکلیف الف چیست؟
۱-آیا می تواند دعوای اعسار مطرح کند؟ یا تقسیط؟ یا مهلت؟ ماده ۲۷۷ ق. م
۲-چنانچه اعسار نسبی ممکن نیست آیا دادگاه برای اجرای حکم می تواند حق ورثه در بخش نقدی را نوعی رهن قضایی تلقی کند و در سند بیاورد یعنی در دستور انتقال سند ملک برای الف با قید حق نقدی ورثه دیگر قید کند؟
۳-آیا ورثه صاحب حق وجه نقد ب می تواند درخواست اجرائیه برای بخش نقدی بنماید؟ و آیا در صورت استنکاف ورثه الف اجرائیه باید صادر شود اگر اجرائیه ممکن نیست چون ممکن است پرداخت طولانی و وجه بی ارزش شود چه راهکاری وجود دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- وفق قسمت اخیر ماده ۳۱۶ قانون امور حسبی مصوب ۱۳۱۹ اگر تعدیل محتاج به ضمیمه پول به اموال باشد به ضمیمه آن تعدیل می شود و مطابق ماده ۳۲۵ این قانون هر یک از ورثه پس از تقسیم، مالک مستقل سهم خود خواهد بود . بنابراین در فرض سؤال که احد از ورثه باید وجهی به ورثه دیگر بدهد، اولا، مفروض آن است که وجه را باید هنگام تقسیم پرداخت کند و لذا پرداخت آن به اقساط یا در زمان دیگری موجب نقض غرض و مستلزم اضرار به دیگر ورثه است. ثانیا، با عنایت به این که دعوای اعسار مستلزم طرح دعوای مطالبه دین یا حکم محکومیت به پرداخت دین است و با توجه به این که تقسیم به رد صرفا جنبه اعلامی دارد، دعوای فرض سؤال قابلیت استماع ندارد.
۲ و ۳- اولا، با توجه به این که تقسیم به رد جنبه اعلامی دارد، امکان درخواست اجراییه برای بخش نقدی و یا انتقال حصه اختصاصی هر یک از ورثه وجود ندارد. ثانیا، چنانچه یکی از ورثه که باید مبلغی را به وراث دیگر رد نماید، از این کار خودداری کند، به نظر می رسد ذی نفع باید با طرح دعوای مستقل، مبلغ مزبور را مطالبه کند.