وابستگی اقتضای ذات نکاح به رابطه ی زناشویی

وابستگی اقتضای ذات نکاح به رابطه ی زناشویی عنوان مقاله ای از جمشید جعفر پور و سهیل ذوالفقاری است که در شماره 4 دوره 2 نشریه مطالعات فقه و حقوق اسلامی منتشر شده است.

مطالعات فقه و حقوق اسلامی
عنوانوابستگی اقتضای ذات نکاح به رابطه ی زناشویی
نویسندهجمشید جعفر پور
سهیل ذوالفقاری
محور موضوعیحقوق خصوصی
سال نشر۱۳۹۰
منتشر شده درنشریه مطالعات فقه و حقوق اسلامی
دوره۲
شماره۴
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


چکیده

مقتضای ذات عقد نکاح، از جمله مباحثی است که به لحاظ اهمیّت نهاد خانواده نسبت به سایر عقود، از ظرافت بیش‌تری برخوردار است و به تبع دقّتی افزون می‌طلبد. در مسیر شناسایی جوهره‌ی این «عقد معیّن» نباید تنها بر همین جنبه تکیه کرد. چنان‌که به وضوح از بیانات الهی در مورد حقوق و تکالیف زوجین روشن است، ازدواج در دیدگاه شارع مقدّس و با توجّه به آیات قرآن به‌طور تک‌بعدی مورد نظر نبوده است. رابطه‌ی زناشویی در کنار «آثار» نکاح است و نه مقدّم بر آن و «ذات» عقد. هر چند با نفوذ برخی اندیشه‌ها که نکاح را به‌طور مطلق تابع قواعد عمومی سایر عقود می‌دانند و بدین لحاظ مقتضای آن را با همان معیارها می‌سنجند؛ امّا باید دانست که ویژگی ازدواج مانع از چنین ناصواب اندیشیدن است.

علاوه بر آن‌که در این مقاله به دلایل متعدد اثبات می‌شود که از همان ابتدا منظور از این عقد، بنیان نهادن یک نهاد اجتماعی است نه صرفاً برقراری چارچوبی برای بهره‌وری جنسی. امروزه نیز با توجّه به تغییر دیدگاه‌ها پیرامون انسان و کرامات ذاتی او، نمی‌توان ازدواج را یک قالب ساده برای آسودگی تن دانست. بیان این نکات از اهمیّت روابط زناشویی به معنای خاص نمی‌کاهد؛ امّا آن را مرکز ثقل نیز قرار نداده و اراده‌ی طرفین مبنی بر حذف آن در قالب شرط را مشروعیّت می‌بخشد.

کلید واژه ها

مواد مرتبط