ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی

ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی: طلاق باید به صیغهٔ طلاق و در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که طلاق را بشنوند واقع گردد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«طلاق» در لغت، به معنای رها نمودن، و در اصطلاح، به معنای خروج از رابطه زوجیت، با لفظ خاص می‌باشد، بنا به تعریفی دیگر، زایل شدن قید زوجیت در نکاح دائم، با لفظ مخصوص و در حضور شهود را طلاق گویند. همچنین منظور از «صیغه طلاق» که در ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است، الفاظی خاص است که عاری از ابهام و نارسایی باشد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برخلاف طلاق، در فسخ نکاح، شروطی مانند صیغه مخصوص و زبان عربی، وجود دو شاهد مرد، و در طهر غیرمواقعه بودن زوجه مطرح نیست.

طلاق میان مسلمانان غیر شیعه، برابر با مقررات مذهبی آنان صورت می‌پذیرد.

در استماع صیغه طلاق، درک مفهوم الفاظ، و منظور اجراکننده صیغه، ملاک است؛ بنابراین شهود، باید به زبان عربی آشنا باشند.

نکات توضیحی

در خصوص شرط عدالت شهود که در ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی به آن تصریح شده است، باید گفت اگر در شهود، عدالت واقعی، شرط باشد؛ و در آینده، اثبات گردد که یکی از شاهدان، فاقد شرایط عدالت بوده‌ است؛ در این صورت، طلاق باطل می‌باشد؛ ولی در فرضی که در شهود، عدالت ظاهری ملاک باشد؛ اثبات عادل نبودن شاهد، خللی به طلاق وارد نخواهد نمود.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

با استناد به آیه ۲ سوره طلاق «فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَأَشْهِدُوا ذَوَیْ عَدْلٍ مِنْکُمْ وَأَقِیمُوا الشَّهَادَةَ لِلَّهِ ذَلِکُمْ یُوعَظُ بِهِ مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا»، عدالت شهود در طلاق، الزامی است.

سوابق فقهی

استماع صیغه طلاق توسط شهود، به صورت زنده و از طریقی غیر از حضور در مجلس طلاق، صحیح است.

رویه‌های قضایی

• رای دادگاه درباره اثر اعسار از پرداخت نفقه بر تحقق حق طلاق (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۰۵۰۱۴۵۰)
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اصل حاکم در مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت
• نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۱۸۷ مورخ ۱۴۰۲/۰۵/۳۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره حضور شهود در مجلس طلاق و دادخواست تمکین علیه زوج
• رای دادگاه درباره ارتباط نحله و مهریه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۵۵۲)

مقالات مرتبط

• ماهیت دستور موقت ویژگی آن در حقوق فرانسه
• بررسی فقهی–حقوقی تخصیص عام منطوقی با مفهوم مخالف با تأکید بر رابطه مادۀ یک قانون مسئولیت مدنی با مادۀ ۳۲۸ ق.م
• صلاحیت دادگاههای ایران در طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور