تفریط

تفریط در لغت به معنای نابود ساختن، ضایع نمودن و کوتاهی کردن به کار رفته، و در اصطلاح عبارت است از ترک عملی که به موجب قرارداد یا متعارف برای حفظ مالِ غیر، لازم است.

تجاوز به مال غیر، خارج از حدود متعارف، موجب تعدی و تفریط می‌گردد، معمولاً ضمان انسان نسبت به اموال دیگران، یا ناشی از تعدی است؛ یا تفریط، و به ندرت تعدی و تفریط، با هم توأم می‌گردند.

گفتنی است همیشه عدم رعایت احتیاط، مسامحه محسوب نمی‌گردد؛ بلکه در مسامحه، معیار تشخیص احتیاط، عرف است.

مواد مرتبط

• ماده ۹۵۲ قانون مدنی

• ماده ۹۵۳ قانون مدنی

مصادیق

• رعایت نکردن مقررات راهنمایی و رانندگی، تفریط محسوب می‌گردد.

• نصب نکردن تابلوهای هشدار، در جاده‌ها و خیابان‌ها، تفریط محسوب می‌گردد.

• پژمرده شدن گل‌های باغ، بر اثر آبیاری نکردن باغبان، تفریط است.
• اگر بر اثر کوتاهی مالک حیوان، زیانی به دیگران وارد آید؛ مالک ضامن است.

معیار تشخیص تفریط

معیار تشخیص تعدی و تفریط، عرف می‌باشد.

در حقوق تطبیقی

در حقوق فرانسه، ترک وظایفی که عرفاً باید انجام شود، تفریط محسوب می‌گردد.

پیروان مکتب اجتماعی، هر ترک فعلی را، تفریط محسوب نمی‌نمایند؛ زیرا ممکن است آزادی‌های فردی و اجتماعی اشخاص، به مخاطره بیفتد؛ لذا عرف، باید لزوم اتیان عملی را که ترک شده‌است؛ ضروری تشخیص دهد.

در رویه قضایی

• نظریه شماره 7/1402/370 مورخ 1402/06/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قرار دادن ملک فرزند صغیر توسط ولی قهری برای تسهیلات اعطایی به شخص ثالث
• نظریه شماره 7/1401/1347 مورخ 1402/02/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره حکم به فروش مال الشرکه و تقسیم وجه حاصل از فروش بین شرکا

مقالات مرتبط

• رویکرد حقوقی- جرم‌شناختی به مداخله ناظران در پیشگیری از جرم
• رابطه سببیت و ضمان تعدی یا تفریط

جستارهای وابسته

• تعدی

• تقصیر