ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (added Category:تهدید و اکراه using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هرکس با جبر و قهر یا با اِکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضاء و یا مُهر نماید و یا سند و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از و‌ی بگیرد به حبس از چهل و پنج روز تا یک سال و تا (74) ضَربه شلاق محکوم خواهد شد. | هرکس با [[جبر و قهر]] یا با اِکراه و [[تهدید]] دیگری را ملزم به دادن نوشته یا [[سند]] یا امضاء و یا [[مهر|مُهر]] نماید و یا سند و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از و‌ی بگیرد به حبس از چهل و پنج روز تا یک سال و تا (74) ضَربه شلاق محکوم خواهد شد. | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
«اکراه» در این ماده، به معنای وارد آوردن فشار از خارج است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171780|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref> | |||
عناصر [[تهدید]] در حقوق جزا بر | عناصر «[[تهدید]]» در حقوق جزا بر سه قسم است:1-تهدید به خصوصیات روانی و جسمی 2-تقاضای خلاف قانون یا خلاف میل تهدیدشونده توسط تهدیدکننده 3-عمد تهدیدکننده . <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=117428|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
منظور از | منظور از «دادن نوشته، سند، امضا یا مهر»، اقدام تهدیدشونده به تنظیم و تحویل آنهاست و محل تنظیم، شرط نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=536176|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref> | ||
واژگان [[جبر]] و [[قهر]] مترادف هستند که میتوان از آنها به [[عنف]] یاد کرد و شکل مادی دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171776|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref> اکراه نیز با | واژگان «[[جبر]]» و «[[قهر]]» مترادف هستند که میتوان از آنها به [[عنف]] یاد کرد و شکل مادی دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171776|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref> «[[اکراه]]» نیز با «تهدید» مترادف است که شکل معنوی دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=609116|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
[[ | [[عنصر مادی]] این جرم، تهدید با زور، خشونت آمیز، جبری و قهری است<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ندای انصاف و عدالت در رسیدگی صدور حکم و نحوه اجرای آن|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2270948|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>این جرم از [[جرم مرکب|جرایم مرکب]] است، بنابراین رکن مادی آن متشکل از دو رفتار است: 1-استفاده از جبر، قهر یا اکراه و تهدید، 2-اخذ نوشته، سند، امضا و سایر موارد مذکور.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171772|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref> | ||
از لحاظ [[ | از لحاظ [[عنصر معنوی]]، جرم موضوع این ماده، [[جرم عمدی|عمدی]] است و مرتکب باید علاوه بر [[علم]] به بی حقی خود، [[قصد نتیجه]] ([[سو نیت خاص|سوء نیت خاص]]) یعنی دست یابی به سند یا نوشته را داشته باشد، [[انگیزه]] در تهدید، مانع تحقق جرم نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1576284|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>علاوه بر این لازم نیست تهدید به طور مستقیم باشد، بلکه کافی است تهدیدکننده مطمئن باشد که موضوع به اطلاع قربانی، رسانده خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676468|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | ||
چنانچه در نتیجه این | چنانچه در نتیجه این عمل، مجبور یا تهدید شده اقدامی واجد وصف مجرمانه انجام دهد، مشمول [[قاعده اکراه]] و اکراه کننده، [[سبب اقوی از مباشر|سبب اقوی]] خواهد بود<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=536188|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref> و چنانچه نوشته یا سند اخذ شده با تهدید، متعلق به مرتکب باشد، مشمول این ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676480|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>همچنین تهدید، یکی از مصادیق [[معاونت در جرم]] است که مستقلا در این ماده، مورد حکم قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676460|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> | ||
این جرم از [[جرائم قابل گذشت]] محسوب میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4145368|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref> | این جرم از [[جرایم قابل گذشت|جرائم قابل گذشت]] محسوب میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4145368|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref> | ||
== رویه قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
شعبه دوم دیوان عالی کشور در رای شماره 5116-1330/11/7 بیان داشته است "اگر کسی از صاحب مغازه جنس نسیه را طلب کند و به دلیل امتناع | شعبه دوم [[دیوان عالی کشور]] در رای شماره 5116-1330/11/7 بیان داشته است "اگر کسی از صاحب مغازه جنس نسیه را طلب کند و به دلیل امتناع مشارالیه از دادن جنس او را بزند، این اندازه از ارتکاب [[ضرب]]، شروع به گرفتن مال به تهدید و اکراه نیست زیرا ممکن است متهم پس از امتناع شاکی از تحویل جنس از قصد خود (گرفتن جنس نسیه) منصرف شده باشد و ایراد ضرب صرفا به دلیل عصبانیت صورت گرفته باشد."<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=609140|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | ||
== مصادیق و نمونه ها == | == مصادیق و نمونه ها == | ||
گرفتن [[سفید مهر]] یا [[سفید امضا]] به جبر و قهر یا تهدید و | گرفتن [[سفید مهر]] یا [[سفید امضا]] به جبر و قهر یا تهدید و اکراه از [[مجنی علیه]]، میتواند از مصادیق این جرم تلقی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=428996|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref> | ||
== | == مواد مرتبط == | ||
[[ماده 1 قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب 1352]]، با برخی مصادیق جرم مذکور، انطباق دارد. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۹ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۲:۱۳
هرکس با جبر و قهر یا با اِکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضاء و یا مُهر نماید و یا سند و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از و‌ی بگیرد به حبس از چهل و پنج روز تا یک سال و تا (74) ضَربه شلاق محکوم خواهد شد.
توضیح واژگان
«اکراه» در این ماده، به معنای وارد آوردن فشار از خارج است.[۱]
عناصر «تهدید» در حقوق جزا بر سه قسم است:1-تهدید به خصوصیات روانی و جسمی 2-تقاضای خلاف قانون یا خلاف میل تهدیدشونده توسط تهدیدکننده 3-عمد تهدیدکننده . [۲]
منظور از «دادن نوشته، سند، امضا یا مهر»، اقدام تهدیدشونده به تنظیم و تحویل آنهاست و محل تنظیم، شرط نیست.[۳]
واژگان «جبر» و «قهر» مترادف هستند که میتوان از آنها به عنف یاد کرد و شکل مادی دارند.[۴] «اکراه» نیز با «تهدید» مترادف است که شکل معنوی دارند.[۵]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
عنصر مادی این جرم، تهدید با زور، خشونت آمیز، جبری و قهری است[۶]این جرم از جرایم مرکب است، بنابراین رکن مادی آن متشکل از دو رفتار است: 1-استفاده از جبر، قهر یا اکراه و تهدید، 2-اخذ نوشته، سند، امضا و سایر موارد مذکور.[۷]
از لحاظ عنصر معنوی، جرم موضوع این ماده، عمدی است و مرتکب باید علاوه بر علم به بی حقی خود، قصد نتیجه (سوء نیت خاص) یعنی دست یابی به سند یا نوشته را داشته باشد، انگیزه در تهدید، مانع تحقق جرم نیست.[۸]علاوه بر این لازم نیست تهدید به طور مستقیم باشد، بلکه کافی است تهدیدکننده مطمئن باشد که موضوع به اطلاع قربانی، رسانده خواهد شد.[۹]
چنانچه در نتیجه این عمل، مجبور یا تهدید شده اقدامی واجد وصف مجرمانه انجام دهد، مشمول قاعده اکراه و اکراه کننده، سبب اقوی خواهد بود[۱۰] و چنانچه نوشته یا سند اخذ شده با تهدید، متعلق به مرتکب باشد، مشمول این ماده نخواهد بود.[۱۱]همچنین تهدید، یکی از مصادیق معاونت در جرم است که مستقلا در این ماده، مورد حکم قرار گرفته است.[۱۲]
این جرم از جرائم قابل گذشت محسوب میشود.[۱۳]
رویه های قضایی
شعبه دوم دیوان عالی کشور در رای شماره 5116-1330/11/7 بیان داشته است "اگر کسی از صاحب مغازه جنس نسیه را طلب کند و به دلیل امتناع مشارالیه از دادن جنس او را بزند، این اندازه از ارتکاب ضرب، شروع به گرفتن مال به تهدید و اکراه نیست زیرا ممکن است متهم پس از امتناع شاکی از تحویل جنس از قصد خود (گرفتن جنس نسیه) منصرف شده باشد و ایراد ضرب صرفا به دلیل عصبانیت صورت گرفته باشد."[۱۴]
مصادیق و نمونه ها
گرفتن سفید مهر یا سفید امضا به جبر و قهر یا تهدید و اکراه از مجنی علیه، میتواند از مصادیق این جرم تلقی شود.[۱۵]
مواد مرتبط
ماده 1 قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب 1352، با برخی مصادیق جرم مذکور، انطباق دارد.
منابع
- ↑ محمد یکرنگی. جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی). چاپ 2. خرسندی، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3171780
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 117428
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 536176
- ↑ محمد یکرنگی. جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی). چاپ 2. خرسندی، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3171776
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 609116
- ↑ ایرج گلدوزیان. ندای انصاف و عدالت در رسیدگی صدور حکم و نحوه اجرای آن. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2270948
- ↑ محمد یکرنگی. جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی). چاپ 2. خرسندی، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3171772
- ↑ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1576284
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 676468
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 536188
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 676480
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 676460
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4145368
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 609140
- ↑ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 428996