مباحات: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مباحات'''، [[مال|اموالی]] هستند که [[مالک]] خاصی ندارند و آحاد مردم میتوانند آن را مطابق [[قانون|قوانین]] و [[مقرره|مقررات]]، از طریق [[حیازت]] به [[مالکیت]] خویش درآورده یا از آنها انتفاع ببرند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد دوم) (حقوق اموال و مالکیت تصرف و وقف)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6658812|صفحه=|نام۱=مهراب|نام خانوادگی۱=داراب پور|چاپ=1}}</ref> در واقع، به مالی که [[تصرف]] و [[تملک]] آن، برای دیگران، ممنوع نباشد، '''مباحات''' گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=340860|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
[[ماده ۲۷ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۲۷ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۹۲ قانون مدنی]] | |||
== اقسام == | == اقسام == | ||
به مالی که فاقد سابقه تملک باشد، «[[مباح اصلی]]» گویند<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=340848|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | |||
=== مباح اصلی === | |||
مقاله اصلی: "[[مباح اصلی]]" | |||
به مالی که فاقد سابقه تملک باشد، «[[مباح اصلی]]» گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=340848|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | |||
=== مباح بالعرض === | |||
مقاله اصلی: "[[مباح بالعرض]]" | |||
به مالی که سابقه تملک آن محرز بوده، ولی بعدها تبدیل به مباحه شده باشد، «[[مباح بالعرض]]» گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=340852|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | |||
== مصادیق == | == مصادیق == | ||
* [[اراضی موات|زمینهای موات]] و حیوانات بدون | * [[اراضی موات|زمینهای موات]] و [[حیوان ضاله|حیوانات بدون مالک]]، جزء '''مباحات''' هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=12584|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref> | ||
* | *[[معدن|معادن]]، [[لقطه|اشیاء]] و حیوانات ضاله، [[دفینه]]، [[شکار]]، مال [[اعراض]] شده و نثار عروس را میتوان از مباحات محسوب نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=183656|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=6}}</ref> | ||
*ماهی و مروارید صید شده از دریا، مباح | *ماهی و مروارید [[صید]] شده از دریا، مباح اصلی،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=340848|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> و مال اعراض شده، مباح بالعرض است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=340852|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
== تفاوت مشترکات عمومی | == تفاوت مباحات با مشترکات عمومی == | ||
[[مشترکات عمومی]]، دارای مالک بوده، در حالی که | [[مشترکات عمومی]]، دارای مالک بوده، در حالی که '''مباحات'''، مالکی ندارند، و [[دولت]] با رعایت موازین قانونی میتواند آنها را تملک نموده یا اجازه تملک این گونه اموال را به اشخاص خصوصی بدهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=12584|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref> | ||
== تملک مباحات == | == تملک مباحات == | ||
تملک اموال مباحه، به وسیله [[حیازت]] ممکن است؛ مگر در موارد منع قانونی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=93436|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> | تملک اموال مباحه، به وسیله [[حیازت]] ممکن است؛ مگر در موارد منع قانونی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=93436|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> | ||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[بازتعریف اموال عمومی و آثار آن در نظام حقوقی ایران|باز تعریف اموال عمومی و آثار آن در نظام حقوقی ایران]] | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[ | * [[حیازت]] | ||
* [[مباح اصلی]] | |||
* [[مباح بالعرض]] | |||
* [[لقطه]] | |||
* [[حیوان ضاله]] | |||
* [[دفینه]] | |||
* [[شکار]] | |||
* [[صید]] | |||
* [[اراضی موات]] | |||
* [[معدن]] | |||
* [[اموال بدون مالک]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اموال بدون مالک]] | [[رده:اموال بدون مالک]] | ||
[[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | [[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | ||
[[رده:مباحات]] | [[رده:مباحات]] | ||
[[رده:اصطلاحات حقوق مدنی]] | |||
[[رده:اصطلاحات قانون مدنی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۵۰
مباحات، اموالی هستند که مالک خاصی ندارند و آحاد مردم میتوانند آن را مطابق قوانین و مقررات، از طریق حیازت به مالکیت خویش درآورده یا از آنها انتفاع ببرند.[۱] در واقع، به مالی که تصرف و تملک آن، برای دیگران، ممنوع نباشد، مباحات گویند.[۲]
مواد مرتبط
اقسام
مباح اصلی
مقاله اصلی: "مباح اصلی"
به مالی که فاقد سابقه تملک باشد، «مباح اصلی» گویند.[۳]
مباح بالعرض
مقاله اصلی: "مباح بالعرض"
به مالی که سابقه تملک آن محرز بوده، ولی بعدها تبدیل به مباحه شده باشد، «مباح بالعرض» گویند.[۴]
مصادیق
- زمینهای موات و حیوانات بدون مالک، جزء مباحات هستند.[۵]
- معادن، اشیاء و حیوانات ضاله، دفینه، شکار، مال اعراض شده و نثار عروس را میتوان از مباحات محسوب نمود.[۶]
- ماهی و مروارید صید شده از دریا، مباح اصلی،[۷] و مال اعراض شده، مباح بالعرض است.[۸]
تفاوت مباحات با مشترکات عمومی
مشترکات عمومی، دارای مالک بوده، در حالی که مباحات، مالکی ندارند، و دولت با رعایت موازین قانونی میتواند آنها را تملک نموده یا اجازه تملک این گونه اموال را به اشخاص خصوصی بدهد.[۹]
تملک مباحات
تملک اموال مباحه، به وسیله حیازت ممکن است؛ مگر در موارد منع قانونی.[۱۰]
مقالات مرتبط
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ مهراب داراب پور. حقوق مدنی (جلد دوم) (حقوق اموال و مالکیت تصرف و وقف). چاپ 1. جنگل، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6658812
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 340860
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 340848
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 340852
- ↑ سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12584
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 183656
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 340848
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 340852
- ↑ سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12584
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 93436